Đa ối khi mang thai

Khi nào là đa ối?

Thông thường, thai nhi sẽ nuốt nước ối thải qua cơ thể giống như cơ chế đi tiểu. Đây là cách em bé kiểm soát lượng nước ối quanh mình. Nhưng khi em bé không nuốt nước ối, lượng ối xung quanh có thể tăng nhanh chóng.

Và khi lượng ối vượt qua mức 2 lít được gọi là đa ối. Với những trường hợp đa ối nghiêm trọng, lượng ối có thể tới 3 lít, nhiều gấp 3 lần so với chỉ số bình thường. Đa ối thường gây nên các biểu hiện thai nghén như: khó tiêu, ợ nóng, táo bón, phù chân, tĩnh mạch giãn.

Cách phát hiện thai đa ối

Khoảng 1% bà bầu có khả năng đối mặt với tình trạng thừa nước ối. Khi ấy, thai phụ xuất hiện những dấu hiệu khó chịu như: gia tăng những cơn đau lưng, thở dốc, phù chân (nhất là ngón chân cái), nhịp tim tăng nhanh, chán ăn, buồn nôn, nôn mửa, táo bón, bí tiểu...

Đa ối cũng sẽ được phát hiện khi thai phụ đi siêu âm: Siêu âm có thể khẳng định chính xác trạng thái đa ối qua việc đo ối ở 4 điểm quanh thai nhi để tính chỉ số ối (AFI). Chỉ số thường khi nằm ở khoảng 10 - 25cm trong giai đoạn thứ 3 của thai kỳ. Vì thế nếu AFI vượt ngưỡng 25cm nghĩa là đã mắc chứng đa ối. Chỉ số AFI càng cao, tình trạng đa ối càng nghiêm trọng.

Triệu chứng lâm sàng gặp ở hai dạng, đa ối cấp và đa ối mãn

Đa ối cấp: Theo báo Phụ nữ TP.HCM, trường hợp này xảy ra ở ba tháng giữa thai kỳ, thường là dấu hiệu của song thai một trứng hay thai nhi dị dạng. Do nước ối phát triển nhanh trong vài ngày làm tử cung to, chèn ép vào cơ hoành nên bụng lớn nhanh và căng cứng, gây đau bụng khó thở, khó ngủ, đôi khi bị tím tái, tim đập nhanh, ói mửa, phù chân, phù âm hộ.

Khám sẽ thấy bụng căng cứng, bề cao tử cung to rất nhiều so với tuổi thai…, có dấu hiệu sóng vỗ, khó sờ được phần thai, tim thai khó nghe. Siêu âm đo chỉ số ối > 25cm và phát hiện các bất thường thai nhi. Bệnh có thể làm vỡ ối sớm, dẫn đến sinh non trước tuần 28; hoặc phải chấm dứt thai kỳ nếu thai dị dạng nặng.

Đa ối mãn: chiếm 95% trường hợp đa ối, xảy ra vào ba tháng cuối thai kỳ. Triệu chứng cũng là bụng to hơn so với tuổi thai, khó thở, nhịp tim nhanh. Tuy nhiên, dấu hiệu tiến triển chậm, người mẹ không đau nhiều, khó thở nhiều nên dễ thích nghi hơn đa ối cấp.

Dù đa ối cấp hay mãn thì cũng gây nhiều biến chứng cho thai nhi như: thai chết lưu, sa dây rốn, túi ối bị căng quá sẽ làm vỡ ối non, ngôi thai bất thường có thể dẫn đến sinh mổ; chuyển dạ kéo dài, gây khó sinh; hiện tượng co tử cung yếu gây đờ tử cung khiến sản phụ có nguy cơ bị băng huyết sau sinh.

Nguyên nhân gây bệnh

Trong khoảng 2/3 trường hợp đa ối không tìm ra nguyên nhân. Các nguyên nhân ở mẹ có thể do:

- Người mẹ mắc bệnh đái tháo đường: Tình trạng đa ối được phát hiện trong 10% thai phụ mắc chứng đái tháo đường, nhất là trong quý 3 của thai kỳ.

- Người mẹ mang song thai hoặc đa thai: Tình trạng đa ối có thể xảy ra do sự trao đổi chất giữa hai bào thai không được cân bằng (một bào thai có ít nước ối trong khi bào thai kia có nhiều nước ối hơn).

- Khác thường ở bào thai: Bé sẽ ngừng quá trình uống nước ối - đi tiểu, dẫn tới hiện tượng thừa nước ối. Tình trạng này bao gồm những dị tật ở bào thai như hở hàm ếch, hẹp môn vị…

Các yếu tố khác làm gia tăng tình trạng đa ối là: Thiếu máu ở bào thai; Nhiễm trùng bào thai, bất đồng nhóm máu giữa mẹ và bé…

Có thể gây biến chứng

Hiện tượng đa ối có thể khiến người mẹ bị vỡ ối sớm, dẫn tới tình trạng sinh non; Túi ối bị căng sẽ khiến cho ngôi thai bị đảo lộn bất thường; Có thể dẫn đến hiện tượng chuyển dạ kéo dài gây khó sinh. Ngoài ra, đa ối cũng gây nên hiện tượng cơn co tử cung yếu, khiến người mẹ dễ bị băng huyết sau sinh.

Chính vì vậy, khi có những biểu hiện của chứng đa ối, thai phụ nên đi khám tại các cơ sở y tế chuyên khoa để được chẩn đoán, tùy vào từng trường hợp cụ thể các bác sĩ sẽ có phương án điều trị phù hợp.

Tiến Khê

Nên đọc

Lưu ý đặc biệt khi sử dụng thuốc kháng sinh

Những điều cần biết về bệnh đột quỵ

5 loại vắc xin cần tiêm phòng trước khi mang thai

Ứng phó với những cơn khóc của bé

Theo GDVN