Thận trọng dùng thuốc khi đang cho con bú

Sữa mẹ có thể hàm chứa khoảng 1% lượng thuốc người mẹ đã dùng trong ngày, với một số chất có thể lên đến 5%. Hàm lượng này hoàn toàn có thể gây ra tác dụng dược lý đối với bé đang bú mẹ, nếu không cân nhắc kỹ sẽ ảnh hưởng xấu đến sự phát triển của bé. Trong trường hợp người mẹ bắt buộc phải dùng thuốc thì nên cho trẻ tạm ngừng bú một thời gian và nuôi trẻ bằng các loại sữa dinh dưỡng dành riêng cho bé. Tuy nhiên, vẫn phải duy trì bầu sữa mẹ để khi ngừng thuốc trẻ lại được tiếp tục bú mẹ.

Nhiều loại thuốc có thể qua sữa nhưng vì có nồng độ thấp nên chưa đủ gây phản ứng có hại cho bé. Tuy nhiên, không vì thế mà coi thường việc chọn các loại thuốc đối với người mẹ đang cho con bú. Nếu bắt buộc phải dùng thuốc khi đang cho con bú, người mẹ cần uống thuốc sau khi cho con bú 15 phút và cách ít nhất 4 giờ sau mới lại cho trẻ bú lần tiếp theo. Làm như vậy sẽ giảm được mức thấp nhất nồng độ thuốc trong sữa mẹ.

Sự đào thải thuốc qua sữa mẹ phụ thuộc vào nhiều yếu tố như: liều dùng, số lần sử dụng thuốc trong ngày, đường đưa thuốc vào cơ thể, thời gian thải của thuốc trong huyết tương mẹ. Ngoài ra còn phụ thuộc vào sinh lý tuyến vú, lưu lượng máu ở vú mẹ, thời điểm căng sữa và độ pH của sữa mẹ.

Các thuốc ức chế thần kinh trung ương như thuốc ngủ làm ảnh hưởng lớn đến thần kinh của trẻ. Mẹ đang cho con bú mà sử dụng thuốc ngủ thì bé cũng bị ảnh hưởng như trẻ chậm tăng cân, hay ngủ li bì, gây nguy hiểm đến tính mạng vì hệ thần kinh của bé chưa hoàn chỉnh. Nếu mẹ đang cho con bú mà uống thuốc tetracyclin thì trẻ bú mẹ lớn lên men răng bị vàng và chậm lớn. Bên cạnh đó, nếu sử dụng các thuốc có iod sẽ làm ảnh hưởng xấu đến chức năng tuyến giáp.

Các chất kích thích như rượu, thuốc lá, thuốc lào và thuốc phiện đều lưu lại nồng độ cao trong sữa mẹ, vì thế người mẹ phải tránh xa không được dùng trong thời gian đang cho con bú.

Các loại thuốc tránh thai cũng rất có hại cho bé. Nếu người mẹ dùng loại thuốc này thì con bú mẹ sẽ bị những rối loạn ở hệ sinh dục, chẳng hạn bộ ngực sẽ to ra và xương bị cốt hoá nhanh. Các loại thuốc kháng sinh thông thường như cephalosporin, ampicilin, amoxilin... cũng nên tránh nhằm đề phòng trẻ bị dị ứng do quá mẫn cảm với thuốc và tuyệt đối không dùng cloramphenicol (clorocid) vì sẽ gây suy tuỷ cho bé. Thuốc kháng sinh nhóm sulfamid như biseptol, trimazol... gây các tai biến về máu, làm vàng da, ảnh hưởng đến não của trẻ.

Khi đang cho con bú, người mẹ tuyệt đối không tự ý dùng bất cứ một loại thuốc gì. Nếu người mẹ bắt buộc phải dùng thuốc thì phải có chỉ định chặt chẽ của thầy thuốc để hạn chế đến mức thấp nhất những phản ứng không mong muốn của thuốc đối với trẻ bé.