Cách chạy Linux từ ổ USB Flash?

Tuy bộ nhớ flash vẫn là bộ nhớ có giá thành khá cao, một ổ đĩa cứng 100GB flash có thể vượt ra ngoài khả năng chi trả của nhiều người nhưng với các ổ có dung lượng thấp hơn, ví dụ như 2GB hoặc 4GB thì giá thành cũng không phải là không thể cáng đáng được hoặc có thể nói là hầu như bất kỳ cũng có thể mua được. Chúng ta hãy xem có thể làm gì với các ổ USB loại này trong vấn đề được nêu ra trong bài.

Có thể không đủ dung lượng để mang theo toàn bộ bộ sưu tập nhạc MP3 và album ảnh lớn đi kèm nhưng bạn sẽ có thể chạy Linux với hầu hết các ứng dụng cần thiết, cũng như mang theo một số dữ liệu khác. Vấn đề nữa ở đây là gì, đó là có nhiều cách chạy Linux từ một ổ USB flash mà không cần khởi động lại hệ điều hành, đặc biệt nếu bạn đang chạy Windows.

Những chuẩn bị cần thiết

1. Một bản Linux có hỗ trợ cài đặt vào chạy từ USB. Bạn có thể yên tâm một phần vì hầu như các phân phối gần đây đều cho phép thực hiện công việc này, mặc dù vậy các bước chính xác để thực hiện chạy có thể hơi khác nhau đôi chút. Một số bản phân phối mặc định đã có khả năng thực hiện các nhiệm vụ này.

2. Ổ USB flash, tất cả các ổ USB đều không được tạo như nhau nhưng vấn đề này sẽ được chúng ta thảo luận bên dưới.

3. Một máy tính có thể khởi động từ cổng USB. Đây là vấn đề khá hóc búa với một số bạn vì nó phụ thuộc vào máy tính - khá ít các máy tính gần đây mới hỗ trợ việc khởi động từ ổ USB.

Nếu bạn thiết lập một cài đặt Linux để chạy từ bên trong bản thân Windows thì không cần đến sự hỗ trợ khởi động của USB mà chỉ cần truy cập vào ổ đĩa cứng được cắm thông qua cổng USB. Lưu ý rằng một số máy tính trong nhiều môi trường - ví dụ, trong môi trường công ty chẳng hạn - có thể được quản lý để ngăn chặn người dùng sử dụng các thiết bị lưu trữ thông qua cổng USB.

Bản phân phối mà bạn chọn phụ thuộc vào một số vấn đề: kích thước của ổ đĩa flash sử dụng là bao nhiêu, bản Linux nào bạn sử dụng quen và thân thiện với nó và các tính năng gì mà bạn muốn hỗ trợ.

Kích thước của ổ đĩa là một hệ số, nhưng đây quả thực không phải vấn đề đáng để bạn lo lắng vì có thể căn cứ vào ngân sách của bạn. Các ổ flash ngày nay giá thực sự không quá đắt, USB 1G hoàn toàn có thể đáp ứng được bản Linux của bạn.

Việc bạn cần quan tâm là một bản Linux được thiết kế có nhỏ và nhẹ hay không (chạy). Hai bản Linux khá tốt trong vấn đề này đó là DamnSmallLinux và Puppy Linux.

Nhìn chung, bạn sẽ phải cần đến một USB có dung lượng khoảng 2-4GB để thực hiện một cài đặt với toàn bộ các chức năng từ bộ cài. Trong trường hợp không có đủ không gian để cài đặt thì hệ thống sẽ cảnh báo cho bạn biết được điều đó. Nếu bạn có một bản cài với trữ lượng lớn thì đồng nghĩa với nó là sẽ có nhiều ứng dụng và nhiều tính năng được hỗ trợ hơn.

Chọn ổ đĩa Flash?

Dường như các ổ đĩa Flash đều giống nhau về hình thức bên ngoài, nhưng bạn cần lưu ý có nhiều vấn đề khác nhau giữa tốc độ của các ổ. Một ổ đĩa có tốc độ "100x" hoặc cao hơn sẽ làm việc khá tốt, và hầu hết các ổ đĩa có hỗ trợ cho tính năng ReadyBoost của Vista cũng có chất lượng như vậy.

Chỉ có một thứ mà hầu hết các nhà sản xuất không làm rõ là hiệu suất của ổ đĩa liên quan đến sự tuần tự hay ngẫu nhiên. Vấn đề cần xem xét là mỗi byte trên ổ đĩa có cùng thời gian truy cập như nhau không? Đôi khi nhà sản xuất sẽ trộn các tốc độ nhớ như một tham số tiết kiệm chi phí, sử dụng một khối nhớ nhỏ flash có tốc độ nhanh cùng với một khối lớn có tốc độ chậm. Điều này có nghĩa là những thay đổi lớn về mặt hiệu suất phụ thuộc vào những gì được thực hiện trong USB. Để xác định điều đó, bạn có thể thấy sự khác biệt lớn về mặc hiệu suất giữa hai ổ đều có đánh giá của các nhà sản xuất giống nhau hoặc gần giống nhau.

Một điều thú vị khác nữa cần lưu ý ở đây là các ổ flash không hẳn phải là các thiết bị có thể di động mà còn có thể là flash card hoặc camera số hay các thiết bị chơi nhạc cũng có thể làm việc. Thêm nữa, dù Linux hay máy tính của bạn có hỗ trợ khởi động và chạy từ một thiết bị như vậy thì điều này sẽ phụ thuộc vào cách thiết bị khai báo bản thân nó với máy tính như thế nào và bản Linux mà bạn sử dụng có driver được thiết lập để quản lý nó hay không.

Kích hoạt sự hỗ trợ khởi động từ USB

Hầu hết các máy tính được sản xuất những năm gần đây đều hỗ trợ khởi động từ thiết bị USB. Điều đó cũng nói nên rằng, tính năng này không phải lúc nào cũng được cho phép một cách mặc định, và không phải lúc nào cũng được kích hoạt cho tất cả các cổng USB trên hệ thống.

Một trong các điểm đầu tiên để tìm kiếm thông tin về sự hỗ trợ khởi động từ USB đó chính là BIOS hệ thống. Với máy tính Dell (một ví dụ cụ thể để các bạn có thể thấy), tùy chọn quản lý USB mặc định là cho phép khởi động từ các thiết bị USB đính kèm - nhưng cần phải nhấn F12 mỗi lần khởi động để chọn thay cho thiết lập mặc định về khởi động của hệ thống, thông thường là từ ổ đĩa cứng.

Một thứ quan trọng khác ở đây là một số cổng USB trong XPS có thể bị vô hiệu hóa. Điều này được thực hiện để bạn có thể gắn thêm các ổ USB ngoài (có thể là flash hoặc ổ cứng thực sự).

Những người hay truy cập vào Web site của PenDriveLinux - một tài nguyên thú vị cho tất cả mọi thứ để có thể chạy Linux trên USB - có một cách nhanh chóng để test sự hỗ trợ khởi động từ USB đối với USB và máy tính của bạn. Họ sử dụng tiện ích SysLinux để làm cho ổ đĩa có khả năng khởi động và add thêm một bản copy Memtest86+, một cách để xem xem hỗ trợ khởi động có làm việc hay không. Lưu ý rằng nếu bạn đang sử dụng chúng trên Vista thì hãy mở cửa sổ nhắc lệnh quản trị để chạy file makeboot.bat hoặc nó sẽ không làm việc.

SysLinux được sử dụng rộng rãi để làm cho các ổ đĩa flash có khả năng khởi động đối với các bản Linux, chính vì vậy nó cũng là một công cụ mà chúng tôi sẽ đề cập đến. Lưu ý rằng nếu bạn bắt gặp một lỗi khởi động "boot error" hoặc một thông báo lỗi khác khi thực hiện khởi động một ổ được thực hiện với SysLinux thì cần phải chạy lệnh DISKPART CLEAN trên đĩa (lại từ tiện ích dòng lệnh quản trị) để xóa các thông tin bản ghi khởi động chủ, định dạng lại ổ đĩa và thử lại một lần nữa.

Chúc bạn thành công!