Dùng thuốc tránh thai khẩn cấp thế nào?

Thuốc tránh thai khẩn cấp đang được sử dụng rộng rãi ở Việt Nam. Tuy nhiên, trên thực tế, nhất là thời gian gần đây, nhiều trường hợp gây bàn cãi trong dư luận bởi “đã uống thuốc vẫn có thai”. Vậy thuốc tránh thai khẩn cấp sử dụng như thế nào để có hiệu quả?

Sử dụng trong trường hợp nào?

Viên thuốc tránh thai khẩn cấp là một biện pháp tránh thai cho phụ nữ sau khi quan hệ tình dục không được bảo vệ. Thuốc được chỉ định dùng khi hai người nam nữ mới có quan hệ tình dục với nhau không sử dụng biện pháp tránh thai hoặc có sử dụng bao cao su nhưng bao cao su bị thủng hay bị rách. Một số trường hợp khác cũng có thể sử dụng khi người phụ nữ đang sử dụng thuốc uống ngừa thai mà quên uống từ 2 ngày trở lên, đang sử dụng thuốc tiêm tránh thai mà thời gian tiêm bị chậm kỳ quy định. Ngoài ra, viên thuốc tránh thai khẩn cấp cũng được dùng khi đối tượng nữ bị cưỡng bức quan hệ tình dục.

Thuốc tránh thai khẩn cấp hoạt động như thế nào?

Loại thuốc tránh thai này cũng tương tự như thuốc viên tránh thai hàng ngày, nó có chứa hoóc-môn nữ progestin hormone. Tuy nhiên, hàm lượng kích thích tố progestin trong thuốc tránh thai khẩn cấp cao hơn nên ngay lập tức nó có tác dụng ngăn cản sự rụng trứng, tránh dẫn tới thụ thai.

Thuốc tránh thai khẩn cấp có an toàn không?

Ngày nay, biện pháp tránh thai khẩn cấp được coi là rất phổ biến và cũng khá an toàn nếu sử dụng theo đúng quy định và chỉ dẫn của thuốc cũng như của bác sĩ. Mặc dù có những bất lợi nhỏ khi dùng thuốc nhưng hầu như không có biến chứng nào trở nên nghiêm trọng.

Một số tác dụng phụ có thể gặp khi uống thuốc tránh thai khẩn cấp:

- Buồn nôn: tác dụng phụ phổ biến nhất.

- Chảy máu âm đạo bất thường.

- Đau dạ dày.

- Đau đầu.

- Chóng mặt.

- Đau ngực.

- Kinh nguyệt thất thường hoặc rong kinh. Trong trường hợp, chậm kinh kéo dài, bạn nên đi khám hoặc dùng que thử để loại bỏ khả năng có thai.

Dùng thế nào để đạt hiệu quả?

Loại viên thuốc chuyên dụng cho tránh thai khẩn cấp là loại thuốc có progestine liều cao, nó có tác dụng ngăn cản hoặc làm chậm quá trình rụng trứng, có thể ngăn chặn việc làm tổ của trứng, làm biến đổi lớp nội mạc tử cung và có khả năng ngăn ngừa sự thụ thai. Tác dụng của thuốc cũng làm cho dịch nhầy ở cổ tử cung bị đặc lại và dày lên để ngăn tinh trùng xâm nhập vào tử cung hoặc gây cản trở cho đường đi của tinh trùng hoặc trứng trong vòi trứng của tử cung.

Viên thuốc tránh thai khẩn cấp được uống càng sớm càng tốt, tốt nhất là trong vòng 72 giờ (3 ngày) sau khi có quan hệ tình dục không được bảo vệ. Đến ngày thứ 5 sau khi có quan hệ tình dục vẫn có thể sử dụng viên thuốc tránh thai khẩn cấp nhưng theo nguyên tắc nếu uống càng sớm thì hiệu lực tác dụng của thuốc sẽ càng cao và có thể làm giảm nguy cơ mang thai đến 85%.

Trên thị trường hiện nay, có hai loại viên thuốc tránh thai khẩn cấp thường được sử dụng là loại 2 viên và loại 1 viên. Loại 2 viên có chứa Levonorgestrel 0,75mg, có thể uống cùng một lúc 2 viên hoặc uống viên thứ hai sau viên thứ nhất 12 giờ. Loại 1 viên có chứa Levonorgestrel 1,5mg uống một lần. Sử dụng viên thuốc tránh thai khẩn cấp đôi khi có một số phản ứng phụ xảy ra như: gây buồn nôn, nôn mửa; một vài trường hợp bị đau đầu, chóng mặt, đau bụng, mệt mỏi, căng vú... Các tác dụng phụ này sẽ tự biến mất đi sau một vài ngày mà không cần can thiệp biện pháp y tế. Ngoài ra, viên thuốc tránh thai khẩn cấp cũng có thể gây ra chảy máu bất thường cho tới tận chu kỳ kinh nguyệt sau và kinh nguyệt có thể có sớm hoặc chậm.

Các bác sĩ cũng khuyến cáo, không nên sử dụng quá 2 liều viên tránh thai khẩn cấp trong vòng một tháng. Trong một số trường hợp nếu không có kinh nguyệt trở lại trong vòng 4 tuần sau khi sử dụng viên thuốc tránh thai khẩn cấp thì có khả năng đã mang thai, vì vậy phải đến ngay cơ sở y tế nhất để được tư vấn kịp thời.

BS. LÊ KHÁNH VÂN