Mâm cỗ cúng giao thừa gồm những gì?

Chuyên mục xin trả lời câu hỏi của bạn như sau:

Lễ cúng giao thừa ngoài trời gồm: hương (3 cây nhang to), hoa, đèn nến, trầu cau, quần áo, mũ thần linh và mâm lê mặn. với thủ lợn luộc, gà trống luộc, xôi, bánh chưng. Đặt biệt kèm them bắp cải thảo…tất cả được bày lên bàn trang trọng đặt ở trước cửa nhà.

Mâm lễ cúng giao thừa giao thừa phải được chuẩn bị chu đáo, trang trọng với lòng thành kính.

Vào đúng thời điểm giao thừa, người chủ gia đình phải thắp đèn, nến, rót rượu, rồi khấn vái trước án.

Văn khấn có thể viết vào giấy để đọc, sau khi hết 3 tuần hương thì hoá tờ giấy viết văn khấn cùng vàng mã dâng cúng.

Mâm ngũ quả: Chọn hoa quả thờ ngày Tết thì điều quan trọng là nên mua hoa quả chưa chín, nhất là chuối, phải là chuối còn xanh, có vậy nó mới giữ được "phong độ" trong suốt khoảng hai tuần ngự trên tủ, nếu không nó chín rụng, đen thui lại thì rất xấu.

Người Nam, mâm ngũ quả có thể là : Mãng cầu, dừa xiêm, đu đủ, xoài xanh, một nhành sung, hoặc một thứ quả khác.

Người Bắc, mâm ngũ quả thường là : Phật Thủ (hoặc Bưởi, nếu không có ), nải chuối xanh, cái "râu" ở đầu quả của chúng phải con nguyên, chưa rụng, hình như các cụ gọi là "đầu ruồi" gì ấy mà ) cam sành, hồng, quất. ( Mỗi gia đình đôi khi có thêm thắt một hai thứ quả khác nhau, nhưng cơ bản là phải có Bưởi hoặc Phật Thủ, chuối xanh và quất). Quả "Trứng Gà", của cây "Trứng Gà", chứ không phải trứng của con gà đâu đấy nhé.

Lễ cúng Giao Thừa, gồm có lễ ngoài trời và trong nhà.

Lễ cúng Giao Thừa ngoài trời : Đây là lễ cúng tiễn vị thần cựu vương hành khiển ( vị thần phụ trách việc coi sóc dân, cai quản hạ giới ) của năm cũ đi, và đón ông mới về . Nên chuẩn bị lễ sẵn trước phút Giao Thừa, đừng để qua giờ Giao Thừa mới bắt đầu bê mâm ra.

Sắm lễ cúng Giao Thừa ngoài trời :

- Gà trống tơ, luộc ( thời xưa còn dùng thủ lợn )

- Bánh Chưng

- Đèn nến

- Vàng mã

- Hoa tươi

- Trầu cau

- Rượu/ trà ( rượu trước, sau đến trà )

- Một chiếc mũ chuồn mua của hàng mã ( giống trong Tuồng Chèo ấy ), chính là mũ để cúng tế vị thần.

Lễ cúng Giao Thừa trong nhà : Là lễ cúng Thổ Công, thần Thổ Công là vị thần cai quản trong nhà. Lễ vật tương tự như cúng ngoài trời, chỉ bỏ mũ chuồn.

Các gia đình thường làm thêm cả món chè hoa cau, chè kho... cúng giao thừa.

Cơm tất niên (chiều 30 Tết), mình cho bạn cái danh sách một số món ăn cổ truyền mình ghi sẵn để đỡ mất công suy nghĩ nên nấu cái gì. Trong mỗi nhóm món ăn, bạn có thể chọn một món, chứ không phải là làm hết tất cả. Trong này mình bỏ món xào, vì nhà ít người, còn đúng ra chúng ta luôn có cả món xào trong ngày Tết, ví dụ xào Bóng (bì lợn nướng giòn) với hoa lơ, cà rốt, thịt bò xào...

Đồ nếp truyền thống :

- Bánh Chưng

- Xôi Gấc

- Chè kho

Các loại Giò :

- Giò lụa

- Giò xào giòn

Các món nộm, salad :

- Nộm Đu Đủ thịt bò

- Nộm rau câu

- Dưa Góp : su hào, cà rốt, dưa chuột... và củ hành muối.

Món Nguội :

- Gà luộc

- Bê tái chanh

- Bắp bò ướp ngũ vị hương, hấp chín

- Bắp bò ngâm mắm

Món chiên, rán :

- Mực ống nhồi tôm, thịt nướng mật ong

- Chả cá Tuyết Hoa

- Chả mực Tuyết Hoa

- Gà rán mật ong, lá chanh

- Nem

Món ninh, hầm :

- Chân Giò ninh măng

- Mọc nấu măng, mộc nhĩ

- Bông Nấm trắng làm từ đậu nành ninh măng, mộc nhĩ

Món nước :

- Miến gà - măng

- Bún sườn - măng

- Bún Thang

- Bún Tôm

- Hoặc một nồi lẩu Cá/ Nấm...

Gà luộc cho cơm tất niên hơi khác với gà cúng Giao Thừa. Gà cúng Giao Thừa phải là gà trống non, cúng là chính.

Gà cho cơm tất niên (cơm chiều), thì mục đích là để ăn vì vậy nên chọn gà mái, con nào nhìn bụ bẫm kiểu đã đẻ trứng

Gà rửa sạch, để không còn tí tiết nào làm đục nước. Một củ gừng nướng, một củ hành nướng, đập dập, bỏ vào nồi nước luộc gà. Nước luộc gà phải là nước lạnh, nếu cho nước nóng sẵn, da gà bị nóng đột ngột sẽ co lại, dễ bị rách, nước ngập thân gà. Ban đầu đun cho nồi nước sôi lên, nhưng không để lửa to để nó sôi sùng sục, tính sao cho khi nước sôi, nó sủi một cách nhẹ nhàng thôi, hớt bỏ bọt nếu có, luộc như thế chừng 7- 8', nếu là gà non, cúng Giao Thừa, nếu là gà mái to, thì luộc lâu hơn một chút, có thể 10' . Tắt bếp, dậy vung để gà ngâm trong nước luộc thêm 5, phút (nếu là bếp than), còn là bếp ga, điện thì nên để lửa nhỏ tí xíu thay vì tắt bếp hoàn toàn và ngâm gà trong nồi. Bởi vì nếu là bếp than, thì người ta đặt nồi gà ra ngoài, không sôi nữa nhưng bên mép bếp nó vẫn giữ nhiệt đủ để gà âm ỉ chín, còn bếp điện và ga, khi mình tắt thì nó nguội hoàn toàn.

Lấy gà ra ngoài, muốn thịt gà giòn thì xả ngay vào nước thật lạnh, để ráo nước rồi bầy ra đĩa.

Khi chặt gà phải để gà thật nguội mới chặt, thì miếng gà mới gọn gàng, sắc nét, còn chặt khi nóng, vừa bị bắn, miếng thịt vừa nhũn, méo mó.

Chúc bạn cùng gia đình năm mới sức khỏe và hạnh phúc!

HV