Những bài thuốc nào chữa bệnh rong kinh?

Theo các chuyên gia y tế, rong kinh là một bệnh phụ khoa ngày càng phổ biến. Tình trạng này có thể gây nhiều hậu quả nghiêm trọng do làm mất nhiều máu. Đặc biệt, bệnh có thể gây nguy hiểm đến tính mạng cho phụ nữ mắc bệnh tim mạch.

Rong kinh là gì?

Theo Phó giáo sư - TS – BS Ngô Thị Kim Phụng, Giảng viên chính Bộ môn Sản phụ khoa, Đại học Y dược TP.HCM, rong kinh là hiện tượng chu kỳ kinh nguyệt kéo dài trên 10 ngày và lượng máu mất đi có thể vượt quá 80ml mỗi chu kỳ kinh nguyệt (bình thường: 40 – 60ml/ chu kỳ).

Rong kinh được chia làm hai loại: thực thể và cơ năng.

• Rong kinh thực thể là hành kinh kéo dài do có nguyên nhân thực thể tổn thương ở tử cung như cổ tử cung, u xơ tử cung, viêm nội mạc tử cung, buồng trứng (có hay không rụng trứng, u tế bào hạt), liên quan đến thai, bệnh lý toàn thân (rối loạn đông máu, bệnh bướu giáp)…

• Ngược lại, trong rong kinh cơ năng,  nguyên nhân chính thường do rối loạn nội tiết. Rong kinh cơ năng thường hay gặp nhất ở giai đoạn đầu và giai đoạn cuối của thời kỳ hoạt động sinh sản, tức là thời kỳ dậy thì và tiền mãn kinh của phụ nữ. Trong độ tuổi sinh sản, rất ít khi có rong kinh cơ năng.

Đặc biệt, rong kinh tập trung ở những phụ nữ có nguy cơ cao bị béo phì, sinh con nhiều lần, tăng cân, hút thuốc lá, sắp mãn kinh, đái tháo đường, suy giáp, rối loạn đông máu, viêm gan mạn, bệnh tim hoặc thận mạn, bệnh lupus đỏ…

Nguyên nhân và dấu hiệu nhận biết

Hai tình trạng sau đây được xem là nguyên nhân gây ra 80% trường hợp rong kinh:

Rối loạn kích thích tố: Ở người bình thường, có sự thăng bằng giữa hai kích thích tố nữ estrogen và progesterone, giúp cho việc rụng trứng, tạo màng dày trong nội mạc tử cung và hành kinh diễn ra bình thường. Nếu vì một lý do nào đó, sự thăng bằng này bị xáo trộn, màng tử cung sẽ dày lên quá độ và khi tróc ra tạo nên kinh nguyệt quá nhiều. Tình trạng mất thăng bằng này xảy ra nhiều nhất ở nữ giới tuổi dậy thì, có kinh lần đầu tiên và phụ nữ gần đến tuổi mãn kinh. Một vài bệnh cũng gây ra sự xáo trộn thăng bằng này như bệnh suy tuyến giáp trạng… Việc lạm dụng hormone cũng có thể gây ra tình trạng trên.

Bướu sợi tử cung: Thường xảy ra ở độ tuổi mang thai và gây nên tình trạng rong kinh nếu bướu sợi tử cung ở vị trí dưới niêm mạc.

Bên cạnh đó, rong kinh còn có một số nguyên nhân khác: bị polyps (có thể từ nội mạc tử cung hay từ kinh cổ tử cung), bướu nước (cyst) buồng trứng, buồng trứng bị rối loạn không làm ra trứng và rụng trứng được, đặt vòng tránh thai, mang thai bị biến chứng, ung thư, uống thuốc ngừa thai không đúng cách…

Triệu chứng thường thấy ở người bị rong kinh là kinh nguyệt kéo dài hơn 10 ngày, có thể ra huyết nhiều hoặc ít khiến người bệnh không thể làm việc được, bị đau bụng dưới, luôn có cảm giác mệt mỏi, hơi thở ngắn và hay thở dốc, có những triệu chứng của bệnh thiếu máu nếu rong kinh kèm theo cường kinh trong thời gian dài.

Bài thuốc trị rong kinh

Trong thực tế cuộc sống, có trường hợp phụ nữ mới lập gia đình; hoặc người còn rất trẻ chưa lập gia đình; người mới có một con... nhưng lại chung tình trạng kinh nguyệt không đều, rong kinh kéo dài.

Tình trạng nói trên có thể gặp từ những ngày đầu mới có kinh nguyệt, hoặc thời gian sau này, không nhất định. Nói chung, những phụ nữ này có cùng triệu chứng bệnh lý là rong kinh kéo dài, làm cho cơ thể yếu đuối, mất sức, mất máu. Lúc nào họ cũng phải lo lắng tới căn bệnh của mình, với các hệ lụy kèm theo.

Trong đông y, tạng tỳ được xem là nơi chắt lọc tinh ba của thủy cốc mà cơ thể dung nạp khi ăn uống. Ngoài ra, tạng tỳ còn có chức năng rất quan trọng là tỳ thông nhiếp huyết (nghĩa là tạng tỳ thống lĩnh, cai quản huyết trong cơ thể); do đó một số biểu hiện thoát huyết được các thầy thuốc dùng các vị thuốc có chức năng kiện tỳ chỉ huyết để điều trị.

Trong trường hợp rong kinh kéo dài không rõ nguyên nhân, đông y thường dùng bài thuốc sau đây như một phương pháp chẩn đoán tạng phủ để điều trị. Bài thuốc gồm: chích kỳ 1 lượng (40 g), thục địa 1 lượng sao khô, đẳng sâm 1 lượng tẩm nước gừng sao vàng, bạch truật 1 lượng sao cám vàng màu cánh gián, hoài sơn 5 chỉ (4 g) sao vàng, tam thất 5 chỉ, hắc kinh giới 3 chỉ, hồng hoa 1 chỉ, đơn sâm 3 chỉ, nhục quế nửa chỉ, táo 3 trái, can khương 1 chỉ.

Các vị thuốc trên nhập chung, đổ 5 chén nước, sắc còn 1 chén, chia 2 lần uống trong ngày. Nên nhớ mỗi ngày uống 1 thang, và mỗi thang chỉ sắc 1 lần, uống khoảng 3 - 5 ngày tùy theo bệnh lâu mau. Khi thấy hết rong kinh thì nên ngưng uống thang thuốc này. Sau đó có thể dùng bài bổ trung ích khí để bồi bổ cơ thể trở lại. Nên kiêng ăn uống những thực phẩm quá mát, sẽ không tốt cho bệnh nhân bị rong kinh.

Tổng hợp