Tại sao cha mẹ Nhật dạy chữ sớm cho con?

75% cha mẹ Nhật áp dụng giáo dục sớm, dạy chữ sớm cho con, theo một điều tra trên trang internet về nuôi dạy con ở Nhật.

Đọc sách ehon là hình thức giáo dục sớm ở Nhật, được nhiều bố mẹ ưa chuộng. Ehon là những cuốn truyện có hình minh họa dành cho trẻ thơ với những đề tài liên quan đến cuộc sống hàng ngày như các sự vật trong tự nhiên, đồ đạc trong gia đình, tình cảm gia đình, bạn bè…

Dạy chữ sớm bằng sách truyện thiếu nhi (ehon)

Có lẽ nhiều người đã biết rằng không chỉ ở trường mẫu giáo mà cha mẹ Nhật thường dạy chữ sớm cho con. Có một kết quả không chính thức (kết quả điều tra trên trang internet dành cho các cha mẹ), khoảng 75% các cha mẹ Nhật đều đã từng dạy chữ cho con trước khi con vào tiểu học, còn lại thì các em được dạy ở trường mẫu giáo.

Việc dạy chữ cho con được thông qua việc đọc cho con nghe những cuốn ehon từ khi con mới lọt lòng, và đọc đi đọc lại cho con nghe nhiều lần mỗi khi con muốn. Ehon là những cuốn truyện dành cho trẻ thơ, và các sách tham khảo về động vật, thực vật, lịch sử, khoa học đều được viết rất hấp dẫn và trình bày dễ hiểu, gần gũi với các vé. Rất nhiều người lớn nói rằng dù bây giờ đã trưởng thành nhưng họ vẫn thích đọc những truyện ehon vì nội dung thật trong sáng và triết lí sống thì vẫn luôn đúng dù thời gian có trôi qua.

Dạy chữ sớm kiểu “học kèm gia sư”?

Có thể có nhiều người hiểu lầm rằng cha mẹ Nhật dạy con học chữ bằng cách bắt con ngồi học rồi mẹ sẽ kèm bên cạnh chỉ cho con đây là chữ A, đây là chữ B, cái này đọc là “con thỏ”, rồi kiểm tra bài xem con có nhớ không giống như kiểu “học kèm gia sư”. Tuyệt nhiên không hề có chuyện ép buộc con phải học đúng giờ, học đúng trình tự như một số người vẫn hiểu lầm và đang áp dụng để dạy con mình trước khi đi học tiểu học.

Bằng trải nghiệm của tôi và thông qua những câu chuyện tôi được nghe từ bạn bè, người quen,  tôi đã hiểu ra rằng việc dạy chữ cho con xuất phát từ ham muốn được khám phá và tìm hiểu của trẻ được hình thành từ trong môi trường tiếp xúc với những cuốn ehon hàng ngày. Việc cho con tiếp xúc với sách truyện từ khi con mới sinh ra, và kiên nhẫn đọc đi đọc lại cho con nghe những cuốn truyện khi con muốn chính là môi trường làm cho trẻ trở nên thích việc đọc chữ. Bởi vì khi trẻ được cha mẹ đọc cho nghe vài lần thì trẻ sẽ nhớ được nội dung, tiếp đến là nó sẽ khơi gợi sự hứng thú, rồi từ sự hứng thú đó sẽ dẫn đến trẻ sẽ muốn tự mình đọc được, đó là động lực được hình thành một cách tự nhiên.

Như vậy, cha mẹ Nhật dạy chữ sớm cho con không phải vì muốn con có thành tích tốt ở trường, hay để đến lớp con không bị thụt lùi so với các bạn khác. Nó xuất phát từ chính nhu cầu ham hiểu biết của trẻ thơ được xây dựng một cách tự nhiên bằng chính tình thương, cùng sự kiên nhẫn và tỉ mỉ của cha mẹ. Đó cũng chính là ý nghĩa thực sự của việc dạy chữ sớm cho con của cha mẹ Nhật.

Tác dụng của việc đọc sớm

Một thực tế chứng minh rằng năng lực giỏi tiếng quốc ngữ cũng tỉ lệ thuận với địa vị và thu nhập trong xã hội đủ chứng tỏ tiếng quốc ngữ có vai trò rất quan trọng. Tất cả các vấn đề liên quan đến đời sống đều phải sử dụng đến tiếng quốc ngữ. Trẻ biết đọc sớm sẽ là một cơ hội rất lớn giúp trẻ tiếp xúc với những tri thức mới, mở mang trí tuệ, kích thích trí tưởng tượng từ sớm. Từ những trải nghiệm trẻ được gặp gỡ thông qua những cuốn sách, truyện, trẻ sẽ tự tìm ra cái mình yêu thích, và đôi khi nó làm thay đổi cuộc đời và giấc mơ của trẻ. Nói cách khác, tùy thuộc vào những việc cha mẹ làm trong những năm tháng đầu đời mà cuộc đời và vận mệnh của con mình sẽ thay đổi.