Vì sao máy để bàn vẫn dùng điện khi đã Shutdown hoặc Hibernate?

Chào bạn!

Có một điều chắc chắn: laptop của bạn sẽ không tiêu thụ một chút điện năng nào sau khi Shut down hoặc Hibernate để tiết kiệm pin. Ngược lại, máy để bàn sẽ không phải lo lắng về thời lượng pin, do đó các nhà sản xuất bo mạch chủ sẽ cho phép máy tiêu thụ điện ngay cả khi đã được người dùng "tắt" bằng lệnh Shut Down hoặc Hibernate. Vậy, lý do là gì?

Các chế độ Sleep, Hibernate và Shut Down

Trước hết, chúng ta sẽ cần hiểu rõ về các cách "tắt" máy khác nhau.

Sleep (Ngủ, Chờ) không hẳn là một cách tắt máy. Trong chế độ này, máy vi tính sẽ tiếp tục cung cấp điện năng cho RAM để bộ nhớ có thể giữ được trạng thái hoạt động, đồng thời cắt giảm điện năng đến hết mức có thể khỏi các linh kiện khác. Trong chế độ này, bạn có thể "đánh thức" máy vi tính một cách rất nhanh chóng: quá trình khởi động lại máy từ chế độ Sleep chỉ mất vài giây. Trong chế độ Sleep, laptop và máy để bàn vẫn thường giữ cho đèn nguồn ở chế độ sáng (hoặc nhấp nháy).

Khi bạn lựa chọn cách Hibernate (Ngủ đông), máy vi tính sẽ lưu tất cả nội dung đang có trên RAM vào ổ cứng. Khi bạn khởi động lại, máy vi tính sẽ đọc nội dung từ ổ cứng vào RAM, cho phép hệ điều hành trở lại trạng thái giống hệt như trước khi tắt máy. Quá trình khởi động lại sau khi Hibernate sẽ tốn thời gian hơn quá trình khởi động thông thường, song chế độ này sẽ tắt máy gần như hoàn toàn, giống như Shut Down.

Khi bạn Shut Down (Tắt), máy vi tính sẽ ngắt nguồn một cách an toàn và cũng sẽ không lưu lại các thông tin trên RAM. Khi bạn khởi động lại máy, PC của bạn sẽ phải thực hiện quá trình khởi động đầy đủ: đọc driver, tải các phần nền của hệ điều hành, chạy các ứng dụng được đặt ở chế độ khởi động tự động (Startup)…

Trên laptop, Shut Down và Hibernate sẽ ngắt hoàn toàn điện năng trên máy và đưa laptop vào trạng thái tắt hoàn toàn, không hề sử dụng tới pin hoặc nguồn cắm. Tuy vậy, trên máy để bàn, 2 chế độ này sẽ không tắt hoàn toàn máy vi tính.

Vì sao máy để bàn lại tiếp tục sử dụng điện năng khi đã Shut Down?

Lý do máy tính cần điện năng khi ở chế độ Sleep là rất rõ ràng: RAM cần được giữ điện để lưu thông tin. Tuy vậy, rất nhiều người dùng sẽ không biết máy để bàn vẫn giữ điện năng ngay cả khi đã được Shut Down hoặc Hibernate. Lý do là một số bo mạch chủ sẽ giữ nguồn điện để lắng nghe các "sự kiện" và tự động bật máy khi nhận được tín hiệu. Khi kiểm tra BIOS, bạn sẽ thấy một số tùy chọn sau đây:

- Wake on Keyboard or Mouse (tự động bật máy khi có tín hiệu từ chuột hoặc bàn phím): Một số máy vi tính có thể tự động bật từ chế độ Hibernate khi bạn nhấn chuột hoặc một phím trên bàn phím được kết nối qua USB. Để làm được điều này, bo mạch chủ phải giữ cho nguồn điện vào các cổng USB và chờ đợi bàn phím/chuột ra tín hiệu.

- Wake-on-LAN: Tính năng này cho phép máy vi tính khởi động ngay cả khi đã bị Shut Down nếu nhận được một gói dữ liệu chuyên biệt gửi qua mạng LAN. Đây không phải là một tính năng hữu ích với người tiêu dùng thông thường, song lại khá cần thiết với một số mạng máy tính tại các doanh nghiệp. Để hỗ trợ tính năng này, bo mạch chủ sẽ phải cung cấp điện năng tới cổng LAN (Ethernet) và chờ đợi nhận được gói dữ liệu chuyên biệt nói trên.

Ngoài ra, khi ở trạng thái Shut Down hoặc Hibernate, máy tính cũng có thể tiếp tục sử dụng điện năng cho một số thành phần khác trên bo mạch chủ, ví dụ như đồng hồ.

Giảm điện năng tiêu thụ của máy để bàn

Thực tế, bạn có thể ngắt nguồn điện khi máy đã được Shut Down hoặc Hibernate mà không cần phải lo lắng về tuổi thọ của phần cứng. Như đã nói ở trên, bo mạch chủ tiếp tục tiêu thụ điện năng khi đã Shut Down là để lắng nghe các tín hiệu và bật máy nếu cần. Nếu bạn không khởi động qua bàn phím/chuột hoặc qua LAN, bạn không cần giữ điện cho máy sau khi Shut Down.

Phía sau bộ nguồn máy tính thường có công tắc

Trên bộ phận nguồn (PSU) của máy để bàn, bạn có thể tắt công tắc. Bạn cũng có thể ngắt điện khỏi các ổ cắm, tắt bộ lưu điện hoặc bộ ổn áp nối liền với máy vi tính.

Ngoài ra, bạn cũng có thể truy cập vào màn hình BIOS của máy vi tính và tắt tính năng Wake-on-Lan cũng như tính năng Wake on Keyboard or Mouse. Tính năng Wake on Keyboard or Mouse có thể có tên gọi khác, ví dụ như Wake on USB.

Bạn có thể tắt tính năng bật máy qua LAN hoặc chuột/bàn phím trong BIOS

Thực tế, các tính năng này không sử dụng quá nhiều điện năng, song chúng vẫn có tiêu thụ điện năng. Nếu bạn muốn kiểm soát hóa đơn tiền điện của mình một cách chặt chẽ, hoặc chỉ đơn giản là cảm thấy khó chịu vì ánh đèn do chuột phát ra trong đêm, hãy ngắt nguồn điện khỏi máy để bàn sau khi đã Shut Down hoặc Hiberbanj1. 

Thân mến!