Nhiễm trùng lông Balantidium

Đặc điểm loại trùng lông Balantidium coli

Trang tin Y tế dự phòng tỉnh Quảng Ninh đưa tin, trùng lông Balantidium coli sống chủ yếu ở manh tràng và ở đoạn cuối của hồi tràng. Thức ăn của chúng là vi khuẩn, tinh bột chưa tiêu hóa hết và ăn cả cá thể đồng loại. Chúng hình thành thể kén ở điều kiện bất lợi như gặp phân rắn, độ pH thay đổi... kén sẽ theo phân ra ngoài, từ môi trường kén xâm nhập vào cơ thể qua đường tiêu hóa, di chuyển đến manh tràng và biến thành thể hoạt động.

Bản chất của loại trùng lông Balantidium coli là sống hội sinh, chúng chỉ tấn công vào thành ruột để gây bệnh khi niêm mạc ruột bị tổn thương do một nguyên nhân nào đó. Thông thường niêm mạc ruột bị tổn thương do nhiễm trùng, nhiễm độc thức ăn, thương hàn, lỵ trực khuẩn...

Nguyên nhân nhiễm Balantidium

Theo Sức khỏe & đời sống, trùng lông Balantidium coli có hai thể loại là thể hoạt động và thể kén. Cả hai thể hoạt động và thể kén của trùng lông đều là mầm bệnh.

- Thể hoạt động: có hình trứng, không đối xứng, phía đầu hơi nhọn, phía đuôi hơi tròn. Kích thước trung bình chiều dài khoảng từ 50-70µm, chiều rộng khoảng từ 40-60 µm. Toàn thân trùng lông có màng bọc, trên màng có những hàng lông mọc song song. Gần đầu trùng lông có một khe nhỏ gọi là bào khẩu (cytostome), có lông để vơ nuốt thức ăn. Phía đuôi có một khe nhỏ gọi là hậu môn (cytopyre) để bài tiết.

Bào tương của trùng lông có hai lớp, lớp ngoài rất mỏng nên khó quan sát thấy; lớp trong chứa các không bào tiêu hóa, trong đó có nhiều vi khuẩn, mảnh thức ăn và có hai không bào co bóp thường ở phía sau thân.

Nhân của trùng lông có hai loại, loại nhân lớn hình hạt đậu giữ chức năng dinh dưỡng; loại nhân nhỏ nằm ở chỗ lõm của nhân lớn giữ chức năng sinh sản và thường bị che lấp nên khó nhìn thấy.

Trùng lông Balantidium coli (x) ký sinh trong ruột qua phim Xray

Thể hoạt động của trùng lông di chuyển rất nhanh và mạnh nhờ có những hàng lông luôn luôn chuyển động như mái chèo. Chúng vừa di chuyển vừa xoay mình như mũi khoan tiến về phía trước. Nhờ có màng thân rất đàn hồi nên trùng lông có thể uốn thân mình, biến dạng và vượt qua được các vật cản một cách dễ dàng.

Thể hoạt động của trùng lông sống lâu ở ngoại cảnh và có thể xâm nhập vào đường tiêu hóa một cách dễ dàng mà không bị tiêu diệt.

- Thể kén: có dạng hình cầu, kích thước trung bình khoảng từ 50-60µm. Chúng có hai lớp vỏ dày, bên trong có loại nhân to, nhân nhỏ và có không bào co bóp.

Thể kén của trùng lông trong điều kiện nhiệt độ từ 18-20oC và độ ẩm cao có thể sống được khoảng 2 tháng. Với điều kiện khí hậu khô, không có ánh sáng mặt trời chiếu trực tiếp vào thì có thể sống được khoảng từ 1-2 tuần. Dưới ánh sáng mặt trời, chúng chỉ sống được khoảng 3 giờ. Các loại dung dịch như phenol 5% có thể diệt được thể kén sau 3 giờ, phenol 10% có thể diệt được thể kén sau 4 giờ.

Chẩn đoán nhiễm Balantidium

Chẩn đoán bệnh nhiễm trùng lông Balantidium coli có thể dựa vào triệu chứng lâm sàng để gợi ý; tuy nhiên dấu hiệu của hội chứng lỵ do trùng roi gây ra thường khó phân biệt với hội chứng lỵ do trực khuẩn hoặc amíp gây ra.

Vì vậy, trong những trường hợp này, cần thực hiện thủ thuật cận lâm sàng như soi trực tràng có thể thấy vết loét đặc trưng do trùng lông Balantidium coli gây nên với đặc điểm vết loét thường rộng, sâu, đáy thường có phủ mủ, mô bị hoại tử...

Ngoài ra, có thể xét nghiệm phân để tìm Balantidium coli.

Lời khuyên của bác sĩ

Bệnh do trùng lông Balantidium coli phân bố rộng rãi ở khắp nơi trên thế giới, trong đó ở Việt Nam. Điều cần lưu ý: đây là một loại bệnh ký sinh trùng đường ruột có thể gây nên hội chứng lỵ với các biến chứng nặng như thủng ruột, xuất huyết đường tiêu hóa với nguy cơ tử vong khá cao nếu bệnh không được phát hiện và điều trị kịp thời. Vì vậy, mọi người cần nắm vững các triệu chứng bệnh cũng như đường lây nhiễm để có biện pháp phòng tránh hiệu quả.

Cụ thể, bảo đảm vệ sinh ăn uống, vệ sinh nguồn nước sử dụng và xử lý tốt phân nước rác. Chúng ta biết rằng, trùng lông chỉ tấn công vào thành ruột để gây bệnh khi niêm mạc ruột bị tổn thương do nhiễm khuẩn, nhiễm độc thức ăn... Việc phòng tránh các bệnh gây nhiễm khuẩn đường ruột là rất quan trọng. Muốn thế cần thực hiện ăn chín uống sôi. Không ăn rau sống, không uống nước đá vì nước đá thường bị nhiễm bẩn.

- Không ăn tiết canh, không ăn mắm tôm, mắm tép sống, không ăn nem chạo, nem chua.

- Thường xuyên rửa tay sạch bằng xà phòng diệt khuẩn, sau khi đi vệ sinh hay tiếp xúc với đồ vật.

- Thức ăn đã chế biến chín cần đậy lồng bàn tránh ruồi nhặng bu vào làm nhiễm bẩn.

- Khi phát hiện các triệu chứng bệnh nói trên, cần đi khám ở bệnh viện để được xét nghiệm chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời.

- Trong khi điều trị, cần uống thuốc đúng theo chỉ định của bác sĩ để diệt trùng lông nhanh, triệt để, phòng biến chứng thủng ruột hay xuất huyết nguy hiểm.

Trà Mi

Nên đọc

Nên cho đậu lăng vào chế độ ăn kiêng

Những cách làm giảm ngứa cổ họng

Những nguy hiểm khi lạm dụng nước súc miệng

Những cách giảm đau khi mọc răng khôn

Theo GDVN