Phương pháp chẩn đoán và phòng ngừa nhiễm sán máng

Phương pháp chẩn đoán nhiễm sán máng

Theo Sức khỏe & đời sống, xác định qua kính hiển vi hay vi thể các trứng trong phân hoặc trong nước tiểu là phương pháp chẩn đoán mang tính thực hành cao nhất. Xét nghiệm phân là thường làm nhiều hơn là nước tiểu. Để đo mức độ nhiễm trứng trong phân của bệnh nhân, về khoa học thường dùng các đơn vị như số trứng trên gam phân.

Xét nghiệm phân nên thực hiện khi nghi ngờ nhiễm loài S. mansoni hoặc S. japonicum, và xét nghiệm nước tiểu khi nghi ngờ nhiễm loài sán S. haematobium.

Trứng có thể hiện diện trong phân với tất cả các loại sán máng Schistosoma. Xét nghiệm có thể thực hiện trên mẫu lam (1-2mg phân). Vì trứng đi qua phân với số lượng nhỏ và từng đợt, nên việc phát hiện chúng cũng nên lặp lại nếu âm tính hoặc có thể áp dụng phương pháp tập trung trứng như formalin-ethyl acetate. Ngoài ra, các điều tra tại thực địa và các điều tra khác, lượng trứng có thể định lượng bằng phương Kato-Katz (20-50 mg phân) hoặc kỹ thuật Ritchie.

Trứng có thể tìm thấy trong nước tiểu khi nhiễm loài S. japonicum và S. intercalatum (thời gian khuyên thu thập mẫu là giữa trưa đến 3 giờ chiều). Phát hiện sẽ tăng lên bằng cách ly tâm và xét nghiệm ly tâm lắng cặn. Định lượng có thể bằng cách sử dụng sử dụng lưới lọc màng nucleopore của thể tích nước tiểu chuẩn, sau đó đếm trứng trên màng. Xét nghiệm hoặc điều tra sán S. haematobium cũng nên làm thêm Xquang chậu để xem các hình ảnh canxi hóa ở thành bàng quang - đây được xem là một chỉ điểm tốt chẩn đoán bệnh sán máng mạn tính.

Sinh thiết mô (sinh thiết mô trực tràng đối với các loài sán máng và sinh thiết bàng quang để tìm sáng máng loài S. haematobium) có thể thấy trứng khi xét nghiệm phân hoặc mẫu nước tiểu âm tính. Trứng của sán máng S. haematobium hình elip, đặc chắc với gai ở phần đuôi, trứng sán máng S. mansonicũng hình elip như có gai ở phần bên thân mình, trứng của sán S. japonicum có dạng hình cầu với một chồi nhỏ.

Phát hiện kháng thể có thể hữu ích cả về mặt lâm sàng và điều tra dịch tễ.

Phản ứng test da hoặc ngưng kết hoặc ELISA cũng rất có ý nghĩa trong sàng lọc và theo dõi diễn tiến điều trị. Một số kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh như siêu âm, CT-scanner hoặc Xquang cũng giúp tầm soát tổng thể cho bệnh nhân cũng như biến chứng giúp điều trị thấu đáo hơn cho bệnh nhân.

Phương pháp phòng ngừa nhiễm sán máng

Thông tin trên trang tin điện tử Viện sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng tỉnh Quy Nhơn, để phòng bệnh cần phát hiện sớm và điều trị cho người bệnh, quản lý và xử lý phân và nước tiểu của người bệnh không cho khép kín chu kỳ của sán máng; đồng thời bảo vệ da khỏi sự xâm nhập của ấu trùng, cảnh giác với các hồ bơi công cộng vùng có lưu hành bệnh.

1. Loại trừ hoặc tránh phơi nhiễm với các ốc nước ngọt

Phòng bệnh tốt nhất là dựa vào việc loại bỏ các ốc nước ngọt trú tại nước ngọt, là các ổ chứa tự nhiên của bệnh sán máng. Acrolein, sulfate đồng, niclosamide có thể dùng để loại trừ được điều này. Các nghiên cứu gần đây cho thấy quần thể ốc có thể phòng chống được nhờ vào sự tồn tại và tăng các quần thể tôm cũng như can thiệp vào môi trường sinh thái, tuy nhiên cũng nên cẩn thận khi can thiệp đến môi trường.

2. Dự phòng nhờ vào các thiết kế hay

Nhiều năm qua kể từ năm 1950, các kỹ sư công chính đã xây dựng một con đập lớn và phục vụ cho vấn đề tưới tiêu, đã lãng quên các sự kiện mà chúng đã gây tăng vấn đề lớn về ô nhiễm nước từ bệnh sán máng. Các vấn đề chi tiết liên quan đến các dự án này cũng đã mô tả chi tiết bởi Liên Hiệp Quốc từ những năm 1950 sau đó đã khắc phục làm giảm vấn đề bệnh tật này.

Thiết kế các hệ thống tưới tiêu thông minh sẽ làm khó cho các ốc nước ngọt có khả năng định vị và trú ngụ trong nước, vì thế sẽ làm giảm tiếp xúc hoặc giảm phơi nhiễm với quần thể dân sống quanh đó. Thông tin này trích từ các trường hợp kinh điển của Relevance paradox vì hướng dẫn để làm thế nào thiết kế các biện pháp này nhằm làm giảm lan rộng bệnh đã được đăng tải nhiều năm trước đây.

Trà Mi

Nên đọc

Dùng thuốc tránh thai trị mụn trứng cá có sao không?

Trẻ em không nên dùng thuốc Nicotinic acid (niacin)

Cách trị sẹo do mụn trứng cá từ tự nhiên

Bệnh sán máng và các triệu chứng biểu hiện

Theo GDVN