Độc đáo trinh nữ rước kiệu xoay hội làng Thổ Khối

Quãng đường rước "các ngài" từ đình làng Thổ Khối ra bến sông lấy nước rồi rước ngược về đình chỉ khoảng 2 km, nhưng đoàn rước phải mất tới gần 2 giờ đồng hồ mới hoàn thành bởi cứ đi một đoạn ngắn kiệu lại xoay hoặc chạy ngược. 

Trong trang phục truyền thống, những cô gái chân yếu tay mềm hay cả những chàng trai khỏe mạnh đã phải rất vất vả mới có thể giữ thăng bằng khi kiệu xoay theo một lộ trình đầy ngẫu hứng và không được báo trước.

 

Đối với kiệu của thánh Ông và thánh Bà, người được chọn rước bắt buộc phải là các đồng nam, đồng nữ và thuộc gia đình nề nếp văn hóa. Đây cũng chính là một nét đặc biệt của hội làng Thổ Khối, bởi có rất ít làng xã cho phép con gái rước kiệu. Cũng chính bởi điều này, dù biết đi rước sẽ rất mệt, nhưng những cô gái được chọn bao giờ cũng cảm thấy may mắn và tự hào.

 

Cứ 5 năm một lần, vào các ngày mùng 8-9-10 tháng 2 âm lịch, làng Thổ Khối quận Long Biên, Hà Nội lại tổ chức một kỳ hội lớn để suy tôn các vị thành hoàng làng Đào Duy Trinh và 5 vị công thần. Vào mùng 9 tức ngày chính hội làng sẽ tổ chức lễ rước kiệu vô cùng độc đáo và trang trọng. Với người dân Thổ Khối, ngày hội làng có ý nghĩa chẳng kém gì ngày tết nên những người con của làng, dù đi đâu, ở đâu, những ngày này đều có gắng tề tựu đông đủ.

Tổng cộng trong lễ rước của hội làng Thổ Khối có 7 kiệu bao gồm 5 kiệu công thần và 2 kiệu thánh Ông và thánh Bà. Theo làng truyền lại, Thánh Ông tức thành hoàng Đào Duy Trinh và nhị vị Thánh Bà tức Xuân Dung phu nhân và Tùng Hoa phu nhân - phu nhân của vị thành hoàng.

Thành phần hội tế sẽ là các vị cao niên đức cao trọng vọng trong làng. Còn kiệu của 5 vị công thần sẽ do các người đàn ông khỏe mạnh có tư cách tốt đảm nhận.

 

Làng Thổ Khối (nay là phường Cự Khối, thuộc quận Long Biên) cách trung tâm Hà Nội 10km vốn là vùng đất rất cổ, không rõ khai phá từ thời nào.

 

Đình làng Thổ Khối thờ thành hoàng làng Đào Duy Trinh và 5 vị công thần Cao Sơn đại vương, Bố Cái đại vương, Linh Lang đại vương, Bạch Da đại vương và Dị Mệ đại vương.

 

Trước kia, theo lệ cứ 3 năm làng lại một kỳ mở hội lớn nhưng ngày nay đã kéo dài thành 5 năm một lần mở hội lớn. Tổng cộng trong lễ rước sẽ có 7 kiệu bao gồm 5 kiệu công thần và 2 kiệu thánh Ông và thánh Bà.

 

Theo lệ làng, cỗ cúng kiêng không dùng gà trắng bởi đình làng thờ 2 vị Bạch Da đại vương và Dị Mệ đại vương, vốn xuất thân là người miền núi.

 

Trong 3 ngày hội, làng Thổ Khối diễn ra rất nhiều các loại hình văn hóa truyền thống và trò chơi dân gian như đua thuyền, cờ người, bơi trải, tổ tôm điếm, hát chèo, ca trù, tuồng...