Kiểm tra chassis và chạy thử xe cũ

Bên dưới ca-pô và gầm xe

Nếu như thân vỏ và nội thất được coi là cái “mã” của một chiếc xe thì khoang máy và gầm là nơi chứa đựng “trái tim” và “xương sống” của nó. Và đương nhiên, đây chính là những cơ quan quyết định đến sức khỏe của một chiếc xe nói chung.

 Khi bán xe, người ta có thể tân trang nội thất, sơn lại thật cẩn thận, rồi đánh bóng sáng loáng, nhưng không bao giờ có thể thay được “xương” hoặc phục hồi như mới một chiếc “xương” đã “gãy” hoặc biến dạng. Chính vì vậy, theo ý kiến của các chuyên gia trong lĩnh vực chăm sóc, bảo dưỡng và sửa chữa ôtô, một bộ khung xe mới tinh và một bộ khung xe đã được phục hồi sau va chạm luôn có những dấu hiệu để nhận biết sự khác biệt. Lý do là khung xe của hầu hết các dòng xe hơi hiện đại đều có cấu trúc không gian, với các chi tiết được hàn lại với nhau bằng rô-bốt và không thể tháo rời từng mảnh để thay thế.

Những vị trí để quan sát đầu tiên khi mở nắp khoang máy (ca-pô) là các khung xương đỡ két nước và khung xương tai xe. Hãy kiểm tra độ phẳng đều và các vết hàn điểm phải còn nguyên vẹn. Két nước bị vá víu hoặc các lỗ vít trên tai xe không tròn đều là những chi tiết bất thường và là dấu hiệu cho thấy chiếc xe đã bị phục hồi.

Trên những xe nguyên bản, các bu-lông thường có lớp mạ màu đánh dấu. Bản thân lớp mạ này không có tính bền vững, nên nếu bị tác động mạnh bằng các loại dụng cụ trong quá trình sửa chữa thì màu sẽ bong hoặc bị biến đổi ngay.

Việc kiểm tra độ nguyên bản của động cơ là điều không hề dễ dàng đối với những người không có kinh nghiệm trong lĩnh vực này. Lý do là hiện nay nhiều trung tâm sửa chữa có kỹ thuật sửa chữa rất tốt và không để lại dấu vết hoặc nếu có thì rất khó phát hiện. Nếu có những dấu hiệu cho thấy nắp máy đã bị mở (như vết keo nham nhở, bu-lông bị trầy,…), thì điều đó cũng có thể chỉ liên quan đến một “tiểu phẫu” như chỉnh sửa xu-páp (với nhiều xe đời cũ) hoặc xử lý việc chảy dầu hoặc bệnh lặt vặt gì đó bên trong chứ không hẳn là đại tu máy.

Nổ máy và chạy thử

Quá trình kiểm tra một chiếc xe cũ qua tiếng máy và chạy thử phải dựa trên cơ sở những hiểu biết tối thiểu của người đi mua xe. Chẳng hạn, sẽ là ngớ ngẩn nếu phát biểu một câu về chiếc Isuzu Hilander máy dầu, rằng: “Sao tiếng máy xe này ồn hơn chiếc Escape của anh bạn tôi nhỉ?!”. Chỉ một dẫn chứng đó thôi cũng cho thấy rằng người xem xe cũ phải có những hiểu biết về động cơ (xăng hay diesel), phải biết một xe hoạt động như thế nào là bình thường, thì từ đó mới có thể phát hiện ra những biểu hiện không bình thường.

Động cơ nào cũng vậy, phải đạt được những tiêu chí nhất định về độ êm. Khi nổ máy mà có tiếng kêu, hoặc tiếng gõ hoặc bị rung giật bất thường thì phải xem xét kỹ hơn. Đôi khi có những “căn bệnh” lặt vặt khiến cho ga không mượt, nhưng điều đó không có nghĩa là động cơ đó không tốt, chẳng hạn như một bu-gi bị hỏng gây bỏ máy, khiến động cơ bị rung, yếu. Nhưng để có thể đánh giá là bệnh thuộc dạng “lặt vặt” thì người xem cần có chuyên môn và kinh nghiệm.

Về hộp số, có thể đánh giá dựa trên từng loại là số tự động và số sàn. Với số tự động, khi tăng/giảm ga thì số phải chuyển đều và êm. Khi chuyển số mà bị giật, hoặc bước chuyển quá xa thì có nghĩa là hộp số có vấn đề. Nguyên nhân thường là do người sử dụng trước đó bảo trì bảo dưỡng không tốt, lâu không thay dầu hộp số, gây tắc lọc, hỏng dầu, sinh ra những hỏng hóc khác.

Số sàn thì thường không bao giờ hỏng, nên với xe số sàn thì kiểm tra ly hợp. Ly hợp hoạt động bình thường thì quá trình nhả chân ly hợp sẽ không quá xa, cũng không quá gần là đã bám. Nếu chân ly hợp vừa nhả chút xíu đã bám thì cũng có vấn đề: thường là do ly hợp đã được thay, nhưng căn chỉnh chưa đúng. Còn chân ly hợp mà nhả gần hết mới bám thì cũng có vấn đề: thường là do lá ly hợp quá mòn.

Khi xe di chuyển, hệ thống tay lái nặng quá, hoặc rơ, hoặc bị nhao lái là xe đã có vấn đề hoặc sự cố trước đó. Nhao lái dù về phía nào cũng là hiện tượng cần được xem xét đặc biệt, bởi đây có thể là việc cân chỉnh các góc đặt bánh xe (toe, camber và caster) không đúng theo thiết kế (xử lý đơn giản và không tốn kém) nhưng cũng có thể là do xe đã bị tai nạn nặng khiến chassis không còn cân đối (không thể xử lý).

Khi ở tốc độ cực thấp, bật hết điều hòa và các hệ thống giải trí, đánh lái hết cỡ và ghì chết vô-lăng mà máy bị lịm đi hoặc phát ra tiếng kêu từ khoang máy thì rất có thể xe đã có sự cố ở bơm trợ lực hoặc dây cua-roa, hoặc máy đã bị yếu. Khi từ từ tăng tốc, xe phải chạy êm ở mọi dải tốc độ. Vô-lăng cũng phải ổn định và không rung. Khi đạp phanh hết tốc lực ở tốc độ cao, cảm giác phanh trơ, không ăn, hoặc làm lệch hướng xe thì nghĩa là hệ thống phanh đã có hỏng hóc.

Trên đây chỉ là một số vấn đề cơ bản nhất trong số hàng trăm thứ cần phải xem xét khi mua xe cũ. Đây cũng có thể nói là một việc có chút mạo hiểm, nhưng nếu chọn được chiếc xe tốt thì người mua sẽ được lợi rất nhiều về chi phí. Lý do là một chiếc xe bị mất giá rất nhiều sau 3 năm đăng ký, cho dù được sử dụng nhiều hay ít.

Giá trị của từ “nguyên bản”

Từ “nguyên bản” luôn được nhiều người đề cao khi mua hay bán xe cũ. Xét ở góc độ nào đó thì cũng có cái đúng. Một chiếc xe còn nguyên bản thì chất lượng của các chi tiết còn đồng đều. Tuy nhiên, không phải bị mất nguyên bản là không tốt, bởi nếu người chủ cũ sử dụng cẩn thận, phụ tùng hỏng hóc được thay thế bằng loại tốt thì chất lượng xe vẫn đảm bảo.

Hãy cẩn thận với những chiếc xe vẫn còn nguyên bản, nhưng đã bị khai thác triệt để đến mức tối đa (như xe taxi, xe kinh doanh vận tải, xe cho thuê,…). Lý do là sau khi “chuốc” về, người mua có thể phải mất rất nhiều tiền để đại tu toàn bộ xe.