Đắm mình trong đặc sản Điện Biên

Gạo tám

Gạo Điện Biên nơi Mường Thanh mang vị thơm ngon khác lạ. Không biết có phải do rừng, do đất, do nước sông Nậm ngấm vào hay không mà gạo tám lại ngon đến thế. Gạo tám Điện Biên nhìn vào là thấy khác, đều, căng bóng, hạt nhỏ, màu đục chứ không trắng như gạo tám thường. Chưa cần nấu thành cơm đã thấy mùi vướng vất.

Cơm gạo Điện Biên dẻo như cơm nếp, thơm thoang thoảng, khi nhai có vị đậm… Gạo tám vừa thơm vừa dẻo nên đồng bào thường dùng nấu cơm lam hay làm khẩu cắm (như đồ xôi với lá cẩm, khiến vị xôi ngậy, dẻo thơm, ngon miệng), khẩu háng (đồ thóc rồi đem phơi khô, xát vỏ rồi đồ chín), khẩu papa (tựa như dưới xuôi làm bánh nếp)

Xôi nếp nương

Nếp nương thì khắp các tỉnh Tây Bắc đều có, nhưng nếp nương Điện Biên là vang danh không đâu sánh bằng. Nếp vừa tròn, to, căng mọng, vừa ngọt thơm vừa mềm, dẻo đến mê lòng.

Xôi nếp nương do phụ nữ Thái đồ thơm, dẻo đến mê lòng 

Nếp nương mà được những người phụ nữ Thái đồ xôi thì quả thật tuyệt vời. Chẳng hiểu họ làm thế nào mà cho ra loại xôi mềm, dẻo nhưng không dính tay.

Lên Tây Bắc, thưởng thức gói xôi giản dị nhưng ấm nồng thì có lang thang cả buổi vẫn… khỏe re. Ăn không đã thấy đậm đà. Mà ăn chung với cá nướng, thịt lợn nướng… thì đúng quên đường về.

Bắp cải cuốn nhót

Món ăn nghe lạ lẫm này khiến nhiều người tò mò lên Điện Biên tìm ăn thử. Ăn rồi mới thấy ấn tượng khó phai.

Nhót xanh tươi còn non trên cây được ngắt xuống, rửa sạch lớp phấn còn trắng bên ngoài.

Nghĩ đến lúc chấm xuống bát chẳm chéo, hình dung ra cái vị chua chua, cay cay mà thêm hứng khởi. Bắp cải nhà trồng chọn cái vừa tầm, chưa già mà cũng không non cộng thêm vài lá tỏi, lá rau mùi, ít gừng thái lát nữa là được.

Bắp cải cuốn nhót 

Tuyệt chiêu hút khách của món này là nước chấm có cái tên lạ lạ: “chẳm chéo”. Đó là sự hòa quyện của tỏi khô, gừng, ớt, rau mùi, mắc khén, sả… giã nhuyễn, trộn vào chút nước mắm hoặc muối.

Sau đó, lấy bắp cải cho nhót, gừng, mùi, lá tỏi vào cuốn rồi chấm với chẳm chéo. Miếng nào miếng ấy đều đủ vị chua, cay, mặn, ngọt và thơm lừng dù không có thịt. Cứ hết miếng này đến miếng khác bên mâm và râm ran những câu chuyện, sẽ làm cho món ăn thêm ngon, thêm tình.

Bánh dày

Bánh dày - đặc sản Điện Biên - là một loại bánh không thể thiếu trong trong ngày tết của người Mông.

Bánh dày là thứ bánh không thể thiếu của người Mông mỗi dịp Tết về 

Bánh dày của người Mông làm công phu, xứng với hương vị đặc biệt khó quên 

Cũng từ nếp nương, các công đoạn làm bánh yêu cầu phải làm thủ công nên rất mất thời gian. Nghe nói, nếp sau khi đồ là hương tỏa khắp buôn bản. Sau đó, phải dùng tay giã nhuyễn rồi mới gói bằng lá dong rừng.

Bánh dày có thể để được rất lâu, nhất là khi thời tiết chuyển lạnh đầu xuân. Bánh dày này có thể ăn cùng với chả, giò, hay chỉ nướng trên than hồng hoặc chấm với chút mật ong rừng đều mang vị khó quên.

Chéo

Đây là tên một loại gia vị trở thành huyền thoại vùng Tây Bắc. Chéo - đặc sản Điện Biên - làm từ loại quả của cây mắc khén. Mắc khén là một loài cây dại thuộc họ hồi, có tinh dầu, khi đơm trái sẽ kết thành những chùm quả nhỏ li ti, tỏa hương thơm dịu.

Quả cây mắc khén 

Người ta ví chéo như muối vừng của người Kinh. Dù khác nhau về nguyên liệu, nhưng ngay cách làm cũng có nhiều điểm tương đồng.

Quả mắc khén sau khi thu về, bắc chảo rang nóng rồi được giã mịn trộn chung với ớt khô bỏ hạt nướng giòn, muối rang, rau mùi tầu xắt nhỏ rang khô, cũng được giã thành bột mịn.

Chéo thơm hăng hắc chứ không dễ chịu nhưng chính điều đó mới mang nét núi rừng khiến người ta đắm đuối. Chéo dùng chung với xôi nếp nương hay thịt thú rừng, dùng để nướng cá… Mỗi món đều cho ra hương vị đặc biệt.