Bí quyết dạy con có hành vi tích cực

Các bé ở độ tuổi đến trường thường thể hiện bản thân một cách quyết liệt hơn, sẵn sàng ngắt lời hoặc “chỉnh” ngay nếu nhận thấy những điều không hợp lý từ bố mẹ, thầy cô, anh chị em hay bạn bè.

Những biểu hiện ấy thường bắt nguồn từ việc bé phải gồng mình lên “gánh” hàng loạt các yêu cầu: phải làm việc này, không được làm việc kia, đừng đụng đến thứ nọ… Nhiều phụ huynh nghĩ rằng càng có nhiều luật lệ thì con càng dễ dàng vào “khuôn khổ”, nhưng thực ra như thế lại khiến con trẻ bị áp lực tâm lý. Và phản ứng đáp trả như trên là một trong những cách chống đối lại. Trong khoảng thời gian này, bạn cần có những nguyên tắc cụ thể để giúp con tránh được những hành vi không tốt.

Dưới đây là những bí quyết xây dựng hành vi tích cực cho trẻ:

• 1

  Rèn thói quen tốt: thói quen, giờ giấc sinh hoạt hằng ngày thường đóng vai trò quan trọng đối với mọi đứa trẻ. Bạn nên giúp con hình thành thời gian biểu một cách khoa học, sau đó thực hiện đều đặn, nghiêm túc và chỉ điều chỉnh khi thật sự cần thiết.

  Dạy con thói quen ngăn nắp ngay từ nhỏ

• 2

  Làm cho trẻ thấy mình quan trọng: Trẻ rất thích khi chúng có thể đóng góp được gì đó cho gia đình. Hãy bắt đầu giới thiệu cho trẻ làm một số việc nhà đơn giản để trẻ có thể góp một phần nào đó giúp việc nhà. Điều này khiến trẻ cảm thấy mình quan trọng và chúng sẽ rất tự hào khi làm. Nếu bạn cho trẻ nhiều cơ hội thực hành làm một công việc nhà nào đó thì trẻ sẽ dần dần làm tốt hơn và cố gắng hơn. Những công việc nhà an toàn giúp trẻ cảm thấy có trách nhiệm, tăng sự tự tin vào bản thân và bên cạnh đó tất nhiên là đỡ đần được phần nào đó giúp bạn.

• 3

  Làm tấm gương cho con: Trẻ luôn quan sát hành động của bạn để tìm ra cách cư xử với mọi sự việc xung quanh. Vì vậy, với tư cách là một tấm gương, bạn hãy tận dụng hành vi của mình để hướng dẫn trẻ. Nếu bạn muốn trẻ nói lời “Cảm ơn” thì trước hết bạn hãy nói trước. Nếu bạn không muốn trẻ hét cao giọng thì chính bạn hãy giữ giọng nói của mình ở mức độ phù hợp.

• 4

  Trấn an con: Nhiều bé thường tỏ ra độc lập và có vẻ không cần sự quan tâm, chăm sóc, nhưng thực chất đứa trẻ nào trên đời cũng đều rất cần sự yêu thương, che chở và an ủi từ bố mẹ. Vậy nên, dù thế nào, bạn cũng cần cho con cảm nhận được rằng bạn sẽ luôn ở bên khi bé cần.

• 5

  Đừng để con bị “quá tải”. Trước khi yêu cầu con làm điều gì, bạn hãy cân nhắc độ tuổi và khả năng của bé. Tuyệt đối không nên đòi hỏi con làm quá nhiều thứ cùng một lúc, trẻ con thường không thể ổn định tâm lý nếu bị bố mẹ gây quá nhiều áp lực.

• 6

  Dành thời gian trò chuyện với con về trường lớp, bạn bè: Hãy chú ý lắng nghe, quan sát để hiểu hơn những gì con cảm nhận về trường học, bạn bè và cả những khúc mắc mà con đang gặp phải. Phụ huynh tốt là người biết đặt mình vào vị trí của con trẻ và đưa ra những lời khuyên tốt nhất, chứ không phải người trách mắng con – điều này sẽ làm cho tình hình càng trở nên tồi tệ hơn.

  

• 7

  Lựa chọn cách đối đầu thông minh: Trước khi can thiệp vào việc gì đó trẻ đang làm thì bạn hãy tự hỏi xem liệu nó thực sự có vấn đề không. Bằng cách giảm thiểu đưa ra chỉ dẫn, yêu cầu và phản hồi tiêu cực, bạn sẽ giảm nguy cơ mâu thuẫn và điều quan trọng hơn vì nếu cứ bị “chấn chỉnh” liên tục, con bạn sẽ rất dễ mệt mỏi và bối rối. Nếu con có sai phạm, bạn đừng nhắc đi nhắc lại lỗi lầm, hãy chỉ nhắc nhở con một cách tích cực, như: “Con nên suy nghĩ về những gì mình vừa làm,” hoặc “Mẹ nghĩ giá như con đừng làm như vậy thì sẽ tốt hơn.” Tuy vậy, bạn cũng hãy sẵn sàng đưa ra hình phạt thích đáng với những trường hợp nghiêm trọng.

• 8

  Khen con một cách cụ thể: Những lời khen luôn có tác dụng tích cực đối với bọn trẻ nhưng bạn đừng đưa ra lời khen chung chung, hãy dành cho con những lời khen chính xác, cụ thể về những điều bé đã làm được. Như vậy con bạn sẽ hiểu rằng bố mẹ biết những việc tốt mà bé làm được và cố gắng phát huy điều đó. Thường xuyên nhấn mạnh, khuyến khích những hành vi tốt mà con nên thể hiện.

• 9

  Cắt ngang hành vi xấu: bạn có thể dùng nhiều cách khéo léo để “đánh lạc hướng”. Chẳng hạn, nếu các con bạn đang cãi nhau, hãy nói với chúng rằng “Bây giờ các con có thích đi bơi không?” hoặc khi bé đang có một thái độ nào đó không hay, bạn hãy nói “Sao con không xem bộ phim hoạt hình thú vị này nhỉ?” Một khi lôi kéo trẻ vào chủ đề khác thành công, bạn đã ngăn chặn được hành vi xấu của con mình.

• 10

  Giữ lời hứa: Khi bạn thực hiện lời hứa của mình, dù đó là lời hứa về một việc tốt hay không tốt thì điều đó cũng dạy cho trẻ biết tin tưởng và tôn trọng bạn. Vì vậy, nếu bạn hứa đi dạo với trẻ sau khi trẻ dọn đồ chơi thì hãy chắc chắn là bạn sẵn sàng đi dạo với trẻ. Khi bạn nói bạn sẽ rời khỏi thư viện nếu trẻ không ngừng việc chạy nhảy linh tinh thì hãy chuẩn bị rời khỏi ngay khi trẻ vẫn tiếp tục chạy. Không cần phải quá chú ý tới nó vì thực tế hành động nói lên tốt hơn.

  

• 11

  Nói cho con biết trách nhiệm và kết quả: Khi trẻ lớn hơn, bạn có thể tăng trách nhiệm của trẻ đối với hành vi của chúng và trẻ có cơ hội trải nghiệm những kết quả tự nhiên cho những hành vi đó. Không hẳn lúc nào bạn cũng phải làm người xấu. Ví dụ, nếu trẻ quên không bỏ hộp đồ ăn vào cặp thì trẻ sẽ chịu đói vào giờ ăn trưa. Như vậy chính việc trẻ đói đã dạy cho trẻ biết về hậu quả và việc trẻ đói sẽ không có hại gì vì nó chỉ xảy ra một lần. Đôi khi chúng ta vì mong muốn điều tốt nhất mà làm quá nhiều việc vì trẻ đến nỗi chúng ta không để cho trẻ tự học hỏi. Đôi lúc bạn cần đưa ra những hậu quả đối với hành vi nào đó không thể chấp nhận được của trẻ. Trong những tình huống như vậy, tốt nhất bạn nên chắc rằng đã giải thích cho trẻ biết về hậu quả và trẻ đã đồng ý với những hậu quả đó trước.

• 12

  Luôn giữ tính hài hước. Một cách khác để giải tỏa căng thẳng và mâu thuẫn có thể xảy ra đó là sử dụng khiếu hài hước. Bạn có thể giả làm con quái vật gớm ghiếc dọa hay tiếng động vật kêu. Tuy nhiên, không nên lấy trẻ ra làm trò cười. Trẻ nhỏ rất dễ tổn thương vì những trò đùa như vậy. Tạo ra những tình huống hài hước khiến cả bạn và trẻ cùng cười là tốt nhất.