Cách dạy trẻ kỹ năng quan sát dễ dàng dành cho bậc phụ huynh

Có lẽ trong số những kỹ năng cần thiết mà các các bậc phụ huynh cần dạy trẻ thì quan sát là kỹ năng quan trọng nhất. Trước hết, quan sát là hoạt động tri giác có ý thức, có kế hoạch và bền lâu, là hình thái cấp cao về tri giác, không chỉ là cơ sở nâng cao trí lực cho trẻ mà còn là con đường quan trọng nâng cao năng lực học tập nói chung.

Phụ huynh cần đề xuất với trẻ mục đích quan sát khi dạy trẻ kỹ năng quan sát:

phụ huynh nên đề xuất mục đích khi dạy trẻ kỹ năng quan sát

Cha mẹ cần nuôi con, dạy con xác định được mục tiêu, kế hoạch để đạt được mục tiêu ngay từ nhỏ thì sẽ giúp trẻ hệ thống hóa được những việc mình cần làm ngay từ nhỏ. Hơn hết đó chính là tạo một thói quen tốt cho đứa trẻ phát triển hơn trong mọi mặt. Ví dụ như khi cha mẹ bảo trẻ quan sát con gà thì cần đưa ra các câu hỏi cho trẻ như: lông con gà màu gì? con gà có bao nhiêu chân? con gà kêu như thế nào? nhằm hướng cho trẻ cách quan sát.

Phụ huynh cần hướng đến sự chủ động quan sát:

phụ huynh cần hướng đến sự chủ động khi dạy trẻ kỹ năng quan sát

Thử nghĩ xem nếu như nhìn thấy cảnh một gia đình rất yêu thương nhau, con cái vâng lời cha mẹ, đi thưa về gửi thì đứa trẻ sẽ hình thành nhận thức đó và làm theo. Không ngẫu nhiên mà mẹ của Mạnh Tử đổi nhà mấy lần để con bà có thể học được điều hay lẽ phải. Bởi trong đầu óc đứa trẻ như một tờ giấy trắng tinh, người lớn ngay từ nhỏ đã vẽ như thế nào trên tờ giấy đó hay đứa bé đó nhận thức được điều gì ngay từ nhỏ sẽ quyết định đến việc tờ giấy đó hiện lên những dòng chữ đẹp hay chỉ là tờ giấy hoen mực. Vì vậy, không phải phụ huynh hướng dẫn trẻ quan sát sự vật nào mà là hướng cho trẻ sự chủ động quan sát sự vật, sự việc như đưa ra nhiệm vụ, yêu cầu, các bước tiến hành,… khi đi chơi, tham quan, du lịch sẽ có thể giúp trẻ có sự chủ động quan sát.

Phụ huynh nên dạy trẻ kỹ năng quan sát bằng cách động não phân tích:

phụ huynh nên dạy trẻ kỹ năng quan sát bằng tự phân tích

Việc dạy trẻ quan sát bằng cách động não để phân tích, vừa phát huy tác dụng của các giác quan khác để tìm hiểu sự vật, hiện tượng như quan sát trái cây, vừa nhìn, vừa ngửi, vừa ăn để có nhận xét tổng hợp. Điều này cũng giúp trẻ không bị thụ động.

Phụ huynh nên nhận xét trẻ khi đang dạy trẻ kỹ năng quan sát:

phụ huynh nên nhận xét trẻ khi đang dạy trẻ kỹ năng quan sát

Khi hướng dẫn trẻ quan sát, nên có lời nhận xét của trẻ nhằm tăng cường hình tượng tri giác, tính quy nạp, hệ thống, khái quát kết quả quan sát, lý giải sự vật tốt hơn. Ví dụ như bố mẹ có thể nói rằng con cá này sao giống hình số 8 nằm ngang hay nhìn giống còng tay phạm nhân vậy nhỉ?! Nếu như những đứa trẻ đã có nhận thức được số 8 là như thế nào, còng tay phạm nhân của chú công an như thế nào thì nhất định não trẻ sẽ xuất hiện hình ảnh con cá mà cậu bé đang tưởng tượng. Hoặc như con giun đất này giống cái đũa nhà mình hay gắp thức ăn hay giống bàn tay dài của mẹ này. Và tương tự như thế, mọi hình ảnh mà bé tiếp nhận sẽ chuyển hóa thành kỹ năng quan sát sâu sắc hơn cho bé trong tương lai không xa.

Giúp bạn hi vọng rằng các bậc phụ huynh có thể có những cách dạy trẻ kỹ năng quan sát thật sự dễ dàng và hiệu quả.