Cốc tập uống: nên và không nên

Cốc tập uống là cái gì?

Cốc tập uống là loại cốc có nắp xoáy hoặc nắp đậy và có vòi uống để dành cho bé tập uống mà không bị sặc. Bạn có thể tìm thấy nhiều kiểu đa dạng: có hoặc không có tay cầm, với nhiều kiểu vòi uống khác nhau. Cốc tập uống là dụng cụ tốt để cho bé chuyển từ bú bình sang uống bằng cốc thông thường. Nó cũng giúp cải thiện sự phối hợp giữa tay và miệng. Khi con bạn có đủ kỹ năng vận động để cầm cốc, nhưng chưa có khả năng loại bỏ không khí khi uống, cốc tập uống có thể cho bé sự độc lập và giúp việc giữ sạch bé được dễ dàng.

Khi nào tôi nên cho bé dùng cốc tập uống?

Một số bé thích dùng cốc tập uống từ khi mới 5 hoặc 6 tháng tuổi, và những bé khác không hề thích cho đến sau khi bé đã được 1 tuổi. Tuy nhiên, phần lớn các trẻ sẽ sẵn sàng dùng nó vào lúc 7 hoặc 9 tháng.

Cách nào là tốt nhất để chuyển tiếp sang cốc tập uống?

Một số trẻ dùng cốc tập uống ngay; một số bé khác phải mất một chút thời gian để quen với ý tưởng mới này. Sau đây là một vài gợi ý giúp chuyển sang dùng cốc tập uống một cách dễ dàng hơn:

• Bắt đầu với vòi uống mềm dẻo giống như ty sữa, loại này sẽ đem đến cảm giác quen thuộc cho bé hơn là loại vòi nhựa cứng.
• Chỉ cho con bạn cách nâng cốc lên miệng và nâng cao đáy cốc để uống.
• Cho bé thời gian. Bạn có thể chỉ cho nước lọc vào cốc cho đến khi con bạn thành thạo với việc diễn tập này. Khi con bạn lắc hay ném cốc, kể cả cốc tập uống cũng không thể giữ cho chiếc thảm trải sàn tránh được những giọt nước nho màu tím bám vào.
• Đừng bận tâm nếu con bạn đôi lúc không dùng cốc tập uống đúng cách. Nó cũng là một đồ chơi tốt mà.
• Hãy thử một vài kiểu cho đến khi bạn chọn được chiếc cốc phù hợp với con bạn. Một số kiểu cốc có cả van để giúp ngăn không khí lẫn vào trong đồ uống của bé.
• Hãy động viên bé dùng cốc tập uống mỗi khi bạn thấy bé sẵn sàng. 

Tôi nên làm gì nếu con tôi từ chối cốc tập uống?

Trẻ con có đủ mọi lý do để phản đối cốc tập uống. Và tất nhiên, không có luật nào qui định rằng bé phải dùng nó. Một số bé chuyển luôn từ bú mẹ hoặc bú chai sang dùng cốc thông thường. Nếu bạn vẫn muốn con bạn dùng cốc tập uống – cho thuận tiện hay vì bạn nghĩ rằng đó là cách chuyển tiếp tốt cho bé – các bà mẹ đã sử dụng các chiến thuật sau khá thành công:

• Nhúng cái vòi uống của cốc tập uống vào trong sữa hoặc nước hoa quả và sau đó đưa cho con bạn. Có thể bé chỉ cần một sự ám chỉ!
• Chỉ cho con bạn thấy vòi uống cũng giống như cái núm vú (cần cho bé ngậm vào). Cố gắng chạm đầu vòi uống vào môi bé để kích thích phản xạ bú của bé.
• Nếu bé bú chai, cho bé uống một nửa khẩu phần sữa bằng chai. Khi chai hết, đổi sang cốc tập uống cho bé uống nốt nửa còn lại (tiếp tục cầm cốc giúp bé giống như khi bé bú chai). Hoặc đặt núm vú cao su (không có chai) vào miệng bé và sau khi bé bắt đầu bú, thay nó bằng vòi uống của cốc tập uống. Thậm chí một vài bà mẹ còn thành công bằng cách bảo bé nói “ba ba” và chỉ đơn giản thay chai sữa bằng cốc tập uống vào lúc đó.
• Nếu con bạn bú từ cốc tập uống nhưng không uống được tý nào, thử lấy van kiểm soát tốc độ chảy ra (nếu cốc tập uống của bé có van và có thể tháo ra được). Nó sẽ tung toé lúc ban đầu, nhưng khi bé đã học được cách cầm cốc bạn có thể lắp van trở lại và bé sẽ mút mạnh hơn để uống được. Hoặc tăng khe hở của van để cho phép đồ uống chảy ra dễ dàng hơn.
• Làm ngược. Hãy dạy con bạn uống từ trong cốc tập uống mà không đậy nắp. Cho một hay hai thìa đồ uống mỗi lẫn và giúp bé nâng cốc lên đến miệng. Sau khi bé có thể cầm cốc lên (và nhìn thẩy đồ uống ở trong cốc), đậy nắp cốc lại (tháo van ra, nếu có). Cuối cùng, lắp van vào cốc và cho bé uống.
• Cho con bạn thử với ống hút. Một vài kiểu cốc cho trẻ em có kèm theo ống hút, và một số bé sẽ thấy dùng nó dễ dàng hơn vòi uống. Nếu con bạn không mút ống hút, có lẽ bé sẽ phù hợp hơn với vòi uống.
• Đổi đồ uống. Một số bé sẽ uống nước hoặc nước hoa quả, nhưng không chịu uống sữa mẹ hay sữa bột bằng cốc tập uống. Đôi khi đó là sự liên tưởng (sữa thì phải ở trong chai sữa hoặc từ ty mẹ). Một vài mẹ đã cho con uống cốc tập uống thành công nhờ việc chờ cho đến lúc con họ khoảng 1 tuổi.
• Chỉ cho bé cách. Tự uống từ cốc tập uống và để con bạn thấy bạn uống từ đó. Hay để cho anh, chị của bé uống bằng cốc tập trước mặt bé. Thỉnh thoảng tạo ra một chút âm thanh như khi đang mút (khi bạn đưa cốc cho bé) để truyền cảm hứng cho con bạn bắt đầu mút. Một bà mẹ đã ngồi xuống cạnh con mình với một cốc thông thường đầy nước cho mình và một cốc tập uống đầy nước cho con mình. Cô ta uống nước trong cốc thông thường và cũng cho con uống từ cốc đó. Rồi cô ta uống từ cốc tập uống và đề nghị bé làm tương tự - và đã thành công.
• Mua cốc khác. Có rất nhiều kiểu cốc tập uống, với đủ loại vòi uống. Thậm chí có cả những loại chai sữa giúp chuyển đổi từ chai sữa thông thường sang chai sữa có tay cầm, rồi sang cốc tập uống có nắp và ống hút, đến sang cả cốc thông thường cho trẻ đã lớn. Cốc tập uống không quá đắt, nên thật đáng cho con bạn thử vài cái nếu cái đang dùng không giúp được bé.

Những gì không nên

Dùng cốc tập uống giống như việc thích một miếng bánh ngọt, nhưng có một số cạm bẫy bàn cần phải tránh:

• Không bao giờ để con bạn mang cốc nước hoa quả hay sữa đi ngủ. Đường sẽ tràn đầy miệng bé và gây sâu răng nghiêm trọng. Không đi chơi cả ngày với một tay cầm cốc đồ uống tương tự, hãy cho bé uống đến hết trong vài giờ.
• Rửa thật sạch cốc (đặc biệt là phần nắp và vòi) sau khi dùng. Đồ uống có thể dễ dàng dính lại các ngóc ngách và vết xước trên cốc và van, dẫn đến sự phát triển của các loại vi khuẩn và mốc. Nếu bạn không thể rửa được, cố gắng súc rửa nó thật kỹ càng. Nếu việc đó cũng không thể, thì hãy đổ hết đồ uống ra và tháo rời cốc ra. Định kỳ kiểm tra xem nắp và van có bị hỏng hay nấm mốc không.
• Đừng cho bé uống sữa bò ở trong cốc tập uống cho đến khi bé đã 1 tuổi. (Sữa bột và sữa mẹ thì được.) Trong khoảng 8 đến 10 tháng tuổi, bé có thể uống các loại nước hoa quả (không thuộc họ cam), nên chờ đến khi bé 1 tuổi mới cho bé uống nước cam. Hãy chọn những loại quả không có tép, vì tép cam và các loại quả thuộc họ cam khác sẽ làm tắc nghẽn van cốc.
• Đừng trông chờ cốc tập uống sẽ là cách thức thần kỳ để cai sữa. Với một số bé cốc tập uống đơn giản chỉ thay thế cho chai sữa và đưa bạn tới một thử thách cai sữa khác. Tuy vậy, nhiều bậc cha mẹ vẫn thấy dễ chấp nhận hơn khi thấy con họ lớn lên với một chiếc cốc chứ không phải là chai sữa trên tay. Và nếu được dùng đúng cách, cốc tập uống sẽ đỡ nguy hại cho răng của con bạn hơn là chai sữa.
• Đừng đổ thêm nước hoa quả hay sữa vào cốc bé trong suốt cả ngày. Nếu con bạn đã uống hết khẩu phần sữa hay nước hoa quả của bé rồi, thì hãy đổ đầy nước vào cốc nếu bé khát.

Tôi nên cho đổ vào cốc bé bao nhiêu nước hoa quả/sữa/nước mỗi ngày?

Nếu con bạn bắt đầu dùng cốc trước khi bé có thể uống nước hoa quả hay sữa nguyên chất, đơn giản cho một phần sữa mẹ hoặc sữa công thức vào cốc mỗi ngày. Nếu bé khát giữa các lần cho uống sữa, đổ đầy nước vào cốc cho bé. Khi con bạn bắt đầu uống nước hoa quả không thuộc họ cam (sau 8 tháng tuổi), cho bé nước hoa quả không nhiều hơn nửa cốc tập uống một ngày, ngoài sữa mẹ và sữa công thức.

Một khi con bạn bắt đầu uống sữa nguyên chất (lúc 1 tuổi), các chuyên gia khuyến cáo không cho uống quá 680 gr sữa và một cốc nước hoa quả một ngày. Nhiều hơn thế hoặc là con bạn sẽ bị sâu răng hoặc bé sẽ quá no để ăn các bữa chính. Nếu con bạn vẫn bị khát sau khi đã uống đủ khẩu phần sữa và nước hoa quả, đơn giản chỉ cần đổ đầy nước vào cốc cho bé.