Quan điểm sai lầm khi dạy con học nói.

Tán thưởng khi trẻ nói từ "lạ"

Trong giai đoạn từ 2 - 3 tuổi, trẻ học nói rất nhanh. Bất kể từ nào lọt vào tai trẻ cũng có thể khiến trẻ ghi nhớ dù người lớn có muốn hay không. Điều này giải thích tại sao có những câu, những từ cha mẹ chẳng dạy mà con cũng nói khiến cả nhà ngạc nhiên. Rất có thể bé đã nghe được ở đâu đó trong lúc đi chơi, từ những người hàng xóm...

Chính vì đặc điểm như vậy mà đôi khi, trẻ học được những từ "lạ", những từ bậy bạ, không phù hợp lứa tuổi. Nhiều cha mẹ giật mình lo lắng khi thấy con tự dưng văng "Đéo" hay "Mẹ mày"... Nhưng có những gia đình lại vỗ tay tán thưởng vì cho rằng con mình như thế là lanh lợi, học nhanh. Họ cũng ỷ lại rằng: Đằng nào lúc lớn lên nó chẳng phải sửa. Nhờ sự khích lệ động viên ấy mà đứa trẻ sẽ thích thú nhắc đi nhắc lại những từ "lạ" và vận dụng từ đó vào các cuộc giao tiếp như những gì chúng từng được xem ở người lớn.

Thực chất những tiếng nói đầu đời rất ý nghĩa với con trẻ, là cột mốc đầu tiên cho những câu nói khác để mở rộng kỹ năng giao tiếp xã hội, vậy nên mọi từ ngữ bé học được đều được vận dụng và khó sửa đổi về sau. Vì lẽ đó, bạn nên chỉnh ngay lời nói có văn hóa cho trẻ từ nhỏ, cung cấp và làm giàu vốn từ tích cực cho trẻ. Mỗi khi thấy bé nói bậy, cha mẹ cần tỏ thái độ không hài lòng để trẻ biết và không tái phạm lần sau. Tuyệt đối không nặng lời với trẻ.

Để bé bắt chước hành vi ứng xử không tốt của người lớn

Bạn có thể vẫn chú ý đến việc dạy con nói, dạy con lễ phép trong giao tiếp. Nhưng trong sinh hoạt hành ngày, khi giao tiếp với trẻ và với những người khác, bạn lại quên mất mình phải là tấm gương sáng cho con. Có người mẹ hay chỉ tay, trừng mắt mắng con "Ngồi im" khi con nghịch. Đến khi người lớn làm trẻ tức giận, chúng cũng lườm, chỉ tay vào mặt người lớn và quát "Ngồi im". Việc bắt chước này của bé không chỉ trong lời nói mà còn trong hành động. Chính vì vậy, đến lúc bé đi học ở nhà trẻ, nhiều khi về nhà, bé còn bắt chước cách cô giáo mắng các bạn trong lớp.

Thật ra, người lớn là tấm gương rất thực cho con trẻ noi theo khi chúng bước vào tuổi “học ăn học nói”, vì thế bạn nên chú ý cách cư xử, giao tiếp của mình để con học được những điều hay, đẹp. Những từ ngữ không hay khi qua miệng con trẻ bi bô dù nghe dễ thương thế nào thì cũng cần chấn chỉnh, vì bạn không thể biết con có thể vận dụng thường xuyên và nhớ dai thế nào, để lâu về sau muốn sửa cũng không dễ.

Giải thích không thống nhất và không giữ lời hứa

Trẻ ở tuổi tập nói rất thường hay hỏi, nhiều khi những câu hỏi rất ngu ngơ, chi tiết và nhắc đi nhắc lại làm người lớn khó chịu. Ba mẹ khi này cũng hay nghĩ con còn nhỏ nên chỉ giải thích qua loa. Tuy nhiên, nếu vấn đề không quá phức tạp, bạn nên dành thời gian giải thích một cách dễ hiểu nhất cho con và tuyệt đối tránh việc mẹ nói thế này ba lại nói thế khác bởi điều đó rất dễ làm mất lòng tin ở con trẻ.

Ví dụ: Khi trẻ thắc mắc mình sinh ra từ đâu, mẹ thì ngại ngùng trả lời từ nách còn bố thì cười xòa bảo từ rốn mẹ. Vậy là trẻ chẳng biết nên tin ai, và như nào là đúng. Từ đó, chúng cho rằng bố mẹ đang nói dối và đâm mất lòng tin từ cha mẹ. Cũng giống như vậy với lời hứa, cha mẹ nhiều khi cứ hứa đại để trẻ yên tâm không quấy nhiễu. Nhưng rồi họ cũng quên tiệt những lời đã hứa với trẻ. Vì vậy, trẻ mất lòng tin và cũng hay hứa xuông như cha mẹ. Hôm nay trẻ vẽ bậy ra bàn ghế, khi mẹ phạt, trẻ hứa sẽ không làm nữa, rồi đến ngày mai, việc đâu lại hoàn đấy.

Dành thời gian giải thích cho trẻ tùy theo mức độ nhận thức của con và biết giữ lời hứa không những là cách giúp trẻ học nói mà còn là phương pháp giúp trẻ phát triển nhân cách tốt.