Đối với những công việc lớn như xây dựng nhà cửa, việc chọn ngày lành tháng tốt cũng như lựa người hợp tuổi, hợp hướng trở thành một nhu cầu thiết yếu của nhiều gia đình. Hầu hết các trường hợp đều tính toán vận hạn theo kinh nghiệm dân gian. Hạn phụ thuộc vào số dư của tuổi. Chính cách tính này nên nhiều người cho rằng có thể vì làm nhà nên dẫn đến bị tai nạn, chết, hay đau ốm...

Hạn phụ thuộc vào số dư của tuổi

Chị Nguyễn Thị Ngần (Thanh Chương, Nghệ An) vẫn không tin vì làm nhà mà gia đình chị rơi vào cảnh bế tắc như bây giờ. Chị kể, năm 2003, là năm tuổi của chồng chị. Tuy nhiên, vì nhà cửa không yên ổn nên dù được cho là năm tuổi, vợ chồng chị vẫn quyết tâm làm nhà. Không ngờ, sau khi làm nhà xong anh bị tai nạn gãy chân. Chị mất việc làm, ở nhà chạy chợ. Cũng từ năm đó, gia đình chị như kiệt quệ về kinh tế. Tình cảm vợ chồng cũng gặp nhiều khó khăn.

Trước khi làm nhà nhiều người khuyên, chồng chị hạn Kim Lâu nên không được làm nhà. "Tôi cũng đã nghe nói nhiều trường hợp làm nhà không được tuổi nên ảnh hưởng gia đình như chồng mất sau khi làm nhà hay gặp tai ương... Nhưng vì không mê tín nên tôi cho đó là sự trùng hợp ngẫu nhiên. Thậm chí để yên tâm, khi làm lễ động thổ tôi lấy tuổi tôi làm chính trong nhà", chị Ngần tâm sự.

Đầu năm nay, anh Nguyễn Quốc Hải (Phan Bội Châu, Hải Phòng) lên kế hoạch xây nhà. Nhiều người quen lại bảo anh đừng làm vì năm nay không được tuổi. Tuy nhiên, vì nhu cần cần có chỗ ở, anh đã "mượn" tuổi ông chú ruột để làm nhà.

Một khảo sát về cách tính tuổi làm nhà của 20 gia đình tại Trương Định (Hà Nội) cho thấy, 90% các gia đình tính toán vận hạn làm nhà theo kinh nghiệm dân gian, chỉ có 10% mời chuyên gia phong thủy tính tuổi, tính năm làm nhà hợp với gia chủ..

Theo TS Vũ Thế Khanh, Tổng Giám đốc Liên hiệp Khoa học Công nghệ Tin học Ứng dụng (UIA), ông cũng đã gặp những trường hợp người dân làm nhà sau đó cho rằng bị hạn dẫn đến những tai ương. Hầu hết các trường hợp này đều tính toán vận hạn theo kinh nghiệm dân gian. Cách tính tuổi làm nhà, hay còn gọi là cửu trạch. Cách tính cửa trạch được áp dụng như sau: Lấy tuổi âm của chủ nhà (thường là chồng) chia cho 9 được số dư. Số dư này sẽ ứng với các vận hạn hay mắn mắn khi làm nhà.

Cụ thể, số dư 1 ứng với được phúc, dư 2 sẽ được đức, dư 3: bại (thất bại), dư 4: hư (hư hỏng, phải làm đi làm lại nhiều), dư 5: khốc (phải khóc lóc nhiều), dư 6: quỷ (bị quấy nhiễu bởi nhiều yếu tố), dư 7: tử (có khi chết người), dư 8: bảo (gặp nhiều của quý), dư 9: lộc (làm nhà sẽ có lộc).

Hạn làm nhà là kinh nghiệm dân gian, không phải là yếu tố nhất quyết.

Tính hạn Tam Tai, Hoang Ốc, Kim Lâu

KTS Phạm Cương, Công ty Cổ phần Nhà Xuân cũng cho rằng, các hạn làm nhà thường là kinh nghiệm dân gian, không phải là yếu tố nhất quyết, chưa được kiểm chứng nên dễ gây hoang mang cho người dân. Vì thế, mọi người không nên lo lắng, nhất là những người đã trót làm nhà vào năm không được tuổi. 

Tuy nhiên, vì quan niệm "có kiêng có lành" nên người dân vẫn thường bằng các cách tính hạn. Trong đó, tính để tránh các hạn Tam Tai, Kim Lâu, Hoang Ốc là phổ biến. Cách tính này như sau:

Những năm Tam Tai của các tuổi: Các tuổi Thân, Tí, Thìn thì tam tai tại các năm Dần, Mão, Thìn. Các tuổi Dần, Ngọ, Tuất: Tam tai tại các năm Thân, Dậu, Tuất. Các tuổi Hợi, Mão, Mùi: Tam tai tại những năm Tỵ, Ngọ, Mùi. Các tuổi Tỵ, Dậu, Sửu: Tam tai tại những năm Hợi, Tý, Sửu.

Những tuổi phạm vào năm Kim Lâu: 12, 15, 17, 19, 21, 24, 26, 28, 30, 33, 35, 37, 39, 42, 44, 46, 48, 51, 53, 55, 57, 60, 62, 64, 66, 69, 71, 73, 75.

Những tuổi phạm Hoang Ốc: 12, 14, 15, 18, 21, 23, 24, 27, 29, 30, 32, 33, 36, 38, 39, 41, 42, 45, 47, 48, 50, 51, 54, 56, 57, 60, 63, 65, 66, 69, 72, 74, 75.

Thông thường, nếu phạm một trong những hạn trên chủ nhà có thể mượn tuổi người hợp tuổi để làm nhà. Nếu phạm hai hoặc cả ba hạn thì không nên làm nhà.