Hệ lụy khi dùng thuốc kháng sinh bừa bãi

Những hệ lụy của việc dùng kháng sinh bừa bãi

Sức khỏe và đời sống cho biết, theo Luật dược của Việt Nam, thì kháng sinh là loại thuốc phải được bác sĩ khám bệnh, kê đơn mới được mua (hoặc cấp) và sử dụng. Nhưng do việc chấp hành Luật ở nước ta còn tuỳ tiện, nên cứ ai cần dùng thuốc thì đến các điểm bán lẻ thuốc hợp pháp (nhà thuốc, quầy thuốc) mua bao nhiêu cũng được.

Mặt khác, việc kê đơn thuốc kháng sinh của một số bác sĩ cũng tuỳ tiện, không làm các xét nghiệm cần thiết mà chỉ đoán bệnh rồi kê đơn, nhiều khi lại dùng thuốc kiểu "bao vây" không làm kháng sinh đồ. Thậm chí có trường hợp viêm họng do virut lại cho kháng sinh, uống kháng sinh 1 tuần không khỏi lại tiêm kháng sinh 1 tuần mà bệnh vẫn không lui.

Những việc làm đó đã làm cho vi khuẩn nhờn thuốc, kháng lại kháng sinh ngày càng nhiều. Người bệnh thì kiệt quệ sức lực và tiền bạc mà bệnh vẫn không khỏi, có khi còn gây tai biến (dị ứng; rối loạn tiêu hoá; hại gan, thận; suy tuỷ; đứt gân gót; sinh quái thai...), thậm chí tử vong

Dùng kháng sinh không đúng: Hại gan, thận...

Cũng theo Người lao động, dù các phương tiện truyền thông không ngừng cảnh báo việc sử dụng kháng sinh không đúng cách là mối nguy hiểm dẫn đến nhiều hệ lụy cho sức khỏe, nhưng xem ra tình hình lạm dụng kháng sinh vẫn rất đáng lo ngại.

(Ảnh minh họa)

Thuốc kháng sinh khi dùng không đúng có thể xảy ra các tai biến như dị ứng (trường hợp nặng là sốc phản vệ dẫn đến tử vong); loạn khuẩn đường ruột, gây tiêu chảy hoặc rối loạn tiêu hóa; nhiễm độc dẫn đến tình trạng phổ biến là hại gan, thận; nhiễm độc chọn lọc trên từng bộ phận cơ thể như điếc (streptomycin, gentamycin); đứt gân gót chân nhóm (quinolon); suy tủy dẫn đến tử vong (chloramphenicol); viêm nhiều dây thần kinh (rimifon); hỏng men răng (tetracyclin); mất bạch cầu hạt (sulfamid)...; nguy hiểm hơn là tăng số loại vi khuẩn kháng thuốc.

Trong những tai biến do kháng sinh kể trên thì dị ứng chiếm tỉ lệ lớn nhất. Đặc biệt, cần lưu ý những trường hợp do thiếu hiểu biết, dùng kháng sinh không đúng dẫn đến những tổn thương do tác dụng phụ như: trẻ em bị hỏng men răng (răng vàng ố suốt đời) vì mẹ uống thuốc tetracyclin khi mang thai (do người mẹ thiếu hiểu biết, tự ý mua thuốc dùng hoặc bác sĩ thiếu sót, không biết người bệnh mang thai); trẻ em bị điếc do tiêm streptomycin quá liều bác sĩ quy định (do y tá thiếu trách nhiệm)...

Hiện nay, trên thị trường tân dược nước ta có tới 17 nhóm thuốc kháng sinh với khoảng 500 tên thuốc gốc và hàng ngàn tên biệt dược khác nhau (vì vậy nếu dùng tên biệt dược mà hỏi, nhiều khi đến cả dược sĩ, bác sĩ cũng không thể trả lời ngay được).

Không những thế, nhiều tên thuốc còn được gọi khác nhau, mỗi loại thuốc lại được bào chế dưới nhiều dạng như tiêm, uống, dùng ngoài.

Trong đó, thuốc uống và thuốc dùng ngoài cũng có nhiều dạng như thuốc viên (viên nén, viên nén bao đường, viên bao tan trong ruột, viên nhộng...), thuốc nước (nhũ dịch, xi-rô, dung dịch), thuốc gói, thuốc cốm; viên đặt âm đạo; thuốc nước nhỏ mắt, nhỏ tai; thuốc mỡ tra mắt, bôi ngoài; thuốc phun sương xịt mũi... Vì vậy, các loại thuốc này phải được bác sĩ khám bệnh kê đơn mới được sử dụng.

Lưu ý

Trong thời gian dùng thuốc kháng sinh, không nên uống thuốc tránh thai mà phải dùng các biện pháp tránh thai khác. Không uống bia, rượu (nước chứa ethanol) khi dùng một số thuốc kháng sinh như thuốc chống lao, thuốc chứa metronidazol (dạng uống, tiêm, đặt âm đạo), erythromycin, tetracyclin; cephalosporin, clindamycin.

Tú Liên

Nên đọc

Những bệnh không nên dùng kháng sinh

Những điều cần nhớ khi dùng kháng sinh

Sự tác động của thuốc giảm đau tới dạ dày

Thuốc giảm đau: Cẩn trọng giữa việc sử dụng và lạm dụng

Theo GDVN