Tìm hiểu việc doa xy-lanh xe máy

Điểm cực của mặt gương xy-lanh

Cụm pít-tông/xy-lanh là bộ phận duy nhất biến đổi hóa năng thành nhiệt năng và nhiệt năng thành cơ năng giúp xe có thể chạy trên đường. Đây là nơi có điều kiện làm việc khắc nghiệt nhất trên xe, chịu tác động từ các yếu tố phá hủy như mòn cơ học, mòn hóa học, mòn do nhiệt, phụ tải nhiệt, áp suất và chu kỳ làm việc rất lớn. Tuy nhiên, cách sử dụng, chăm sóc và bảo dưỡng của người sử dụng là nhân tố ảnh hưởng trực tiếp, quyết định tới tuổi thọ của bề mặt làm việc của xy-lanh (mặt gương xy-lanh).

Khi nào cần doa xy-lanh?

Dấu hiệu bên ngoài: Máy khó nổ, khi nổ ra nhiều khói trắng xanh hoặc xanh đen, máy nổ có tiếng kêu lạ, lên ga tiếng kêu càng lớn, máy rung, xe yếu, hụt hơi mỗi khi tải nặng hoặc lên dốc, khi đi mưa xe rất dễ chết máy và khó khởi động lại.

Dấu hiệu bên trong: Khi tháo máy kiểm tra, nếu mặt gương xy-lanh xuất hiện những vết xước, vết cào hoặc tại các điểm chết trên, điểm chết dưới có vết gờ, các vết cháy rỗ, xy-lanh bị mòn hình ô van thì cần tiến hành doa xy-lanh ngay.

Nguyên nhân gây hỏng mặt gương xy-lanh

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến hỏng mặt gương xy-lanh. Tuy nhiên, Autocar Vietnam xin tổng hợp một số nguyên nhân chủ yếu ảnh hưởng trực tiếp tới chất lượng mặt gương xy-lanh.

 Do nhà sản xuất: Đây là nguyên nhân ít gặp nhưng không phải là không có. Trong quá trình đúc xy-lanh/pít-tông, thành phần kim loại đúc không đồng nhất, khi làm việc sẽ gây ra hiện tượng giãn nở nhiệt không đều, gây bó kẹt, pít-tông bị ô van hoặc do chất lượng bề mặt gương xy-lanh không tốt.

 Do người sử dụng: Sau vài năm sử dụng, bề mặt gương xy-lanh bị mòn, tăng độ hở với xéc-măng. Xe chạy quá tải nhiều khiến động cơ hoạt động cực nhọc hơn, hiện tượng ăn mòn xảy ra mạnh hơn do thời gian của một chu kỳ giảm, lực ép với pít-tông và xéc-măng vào bề mặt gương xy-lanh tăng. Đặc biệt, người sử dụng không thường xuyên thay dầu định kỳ hoặc dầu không tốt khiến dầu bị thoái hóa, biến chất, giảm khả năng bôi trơn, làm mát và bao kín. Điều này dẫn đến quá trình ăn mòn xảy ra nhanh chóng hơn.

Hậu quả

Khi mặt gương xy-lanh đã hỏng nếu tiếp tục đi, động cơ sẽ ngày càng kêu to, máy ngày càng nóng dẫn đến biến dạng vật liệu, các mặt bích có thể bị vênh dẫn đến hở, động cơ không thể nổ được. Khi khe hở giữa pít-tông/xy-lanh quá lớn làm pít-tông dao động gây va đập, vặn thanh truyền, phá hủy ổ bi trục khuỷu và trục khuỷu.

Ngoài ra có thể ảnh hưởng đến hệ thống phối khí (cam, cò, xu-páp), bộ ly hợp (côn) và bộ xéc-măng. Việc xe bị tụt hơi, công suất động cơ giảm khiến việc chở đầy tải và leo dốc cũng như đối mặt với mùa mưa lũ cực nhọc và yếu hơn.