Siêu âm nhiều có gây nguy hiểm cho thai nhi?

Siêu âm nhiều hại thai nhi?

Trả lời trên Tuổi trẻ, ThS.BS Hà Tố Nguyên - trưởng khoa chẩn đoán hình ảnh, Bệnh viện phụ sản Từ Dũ, TP.HCM cho biết, siêu âm trắng đen thường quy, siêu âm Doppler màu và siêu âm ba chiều, bốn chiều (3D-4D) thường được sử dụng trong siêu âm cho phụ nữ mang thai. Các loại siêu âm này cơ bản giống nhau vì bản chất đều là sử dụng sóng âm thanh cao tần số để chẩn đoán. Ngoài ra, dù là siêu âm màu hay 3D-4D thì nền tảng chính vẫn là siêu âm trắng đen.

Siêu âm trắng đen giúp nhìn thấy mức độ phản hồi của các cấu trúc thai mạnh yếu khác nhau nên cường độ sáng trên màn hình siêu âm của các cấu trúc sẽ khác nhau. Nhờ vậy, bác sĩ siêu âm phân biệt được đâu là gan, đâu là thận, đâu là ruột...

(Ảnh minh họa)

Còn siêu âm Doppler màu là kỹ thuật dùng để phát hiện các dòng chảy, hướng của dòng chảy và vận tốc của dòng chảy. Do vậy trong sản khoa, siêu âm Doppler màu được dùng để khảo sát tim thai và các mạch máu. Nhờ siêu âm Doppler màu, bác sĩ phát hiện được những dòng hở van 2 lá, 3 lá của tim thai; đo vận tốc dòng máu qua van động mạch chủ, động mạch phổi để phát hiện các trường hợp hẹp tim thai.

Trong các trường hợp nghi ngờ thai nhỏ, suy dinh dưỡng, siêu âm Doppler màu giúp đo được các chỉ số trở kháng của động mạch rốn, động mạch não giữa... của thai nhi, qua đó đánh giá được tình trạng sức khỏe thai nhi để có chỉ định tiếp tục theo dõi hay cần chấm dứt thai kỳ, lấy thai ra vì thai đã có dấu hiệu suy.

Với siêu âm 3D-4D, các sóng siêu âm sẽ được truyền xuống ở nhiều góc độ khác nhau và các sóng dội về sẽ được máy tính xử lý để tái tạo thành hình ảnh trên không gian ba chiều (bốn chiều là thêm chiều thời gian thực).

Do vậy siêu âm 3D-4D thường được chỉ định để khảo sát thêm các cấu trúc như mặt thai nhi, các cấu trúc động như tim thai nhi. Độ chính xác của siêu âm 3D-4D thường luôn cao hơn máy trắng đen hay máy siêu âm màu.

Bản chất của siêu âm là sóng âm thanh có tần số rất cao (vượt quá ngưỡng nghe được) nên hoàn toàn vô hại. Tuy nhiên, khi thai nhi mới được một hai tháng thì khuyến cáo không nên làm vì siêu âm Doppler màu có tác dụng nhiệt, có thể ảnh hưởng đến thai nhi.

Giai đoạn nào cần siêu âm?

Cũng theo Người lao động, các sĩ sản khoa cho rằng trong suốt quá trình mang thai có 3 thời điểm quan trọng bắt buộc các bà mẹ mang thai phải đi khám và siêu âm thai, đó là tuần thứ 12-14, tuần 22-24 và tuần 32-34. Đây là số lần siêu âm tối thiểu trong suốt thai kỳ.

Tuy nhiên, khám đầy đủ thì phải 7 lần đối với một thai kỳ bình thường, không ngần ngại tốn kém đi siêu âm nhiều lần. Tuy nhiên, theo các bác sĩ chuyên khoa, việc siêu âm còn những thai kỳ nguy cơ cao như tim sản, cao huyết áp… số lần khám thai và siêu âm sẽ nhiều hơn với nhịp độ dày hơn vì các lý do y học.

Khám và siêu âm vào 3 tháng đầu

Tuổi thai từ 12-14 tuần: Lần siêu âm này có thể là lần đầu tiên của thai kỳ nhằm xác định chính xác tuổi thai, số lượng thai... do nhiều chị không nhớ rõ kinh chót, vô kinh, kinh nguyệt không đều.

Siêu âm lần này là thời điểm xác định tuổi thai và ngày sinh dự đoán tốt nhất so với những lần khác, từ đó có thể biết được khi sinh là thai đủ hay thiếu tháng, dự phòng được thai già tháng và đặc biệt là suy dinh dưỡng trong tử cung…

Đây là thời điểm duy nhất siêu âm để đo độ mờ da gáy nhằm dự đoán một số bất thường về nhiễm sắc thể và phát hiện những bất thường khác. Sự hợp tác tốt giữa thầy thuốc và thai phụ sẽ giúp thai kỳ khỏe mạnh và cho ra đời những em bé thông minh. (ảnh minh họa)

Khám và siêu âm vào 3 tháng giữa

Tuổi thai từ 22-24 tuần: Đây là thời điểm đặc biệt quan trọng mặc dù các bà mẹ mang thai vẫn cảm nhận được sự lớn lên từng ngày của thai nhi nhưng vẫn cần được thăm khám và siêu âm khảo sát hình thể thai nhi nhằm phát hiện những dấu hiệu bất thường của thai nhi, bên cạnh đó khảo sát về bánh nhau và nước ối… Lúc này, các bà mẹ mang thai sẽ được siêu âm 3D hoặc 4D.

Ba tháng giữa là giai đoạn lý tưởng cho mọi đình chỉ thai nghén thường được chỉ định thực hiện trước tuần thứ 28 của thai kỳ. Do đó, mốc khám và siêu âm này đóng vai trò quan trọng trong việc tầm soát các dị tật bẩm sinh ở thai nhi như sứt môi, hở hàm ếch, dị dạng ở các cơ quan, nội tạng…

Khám và siêu âm vào 3 tháng cuối

Tuổi thai từ 32-34 tuần: Thời điểm này siêu âm nhằm phát hiện một số bất thường về hình thể thai nhi xảy ra muộn như ở tim, mạch máu và các bất thường ở não như giãn não thất..., đồng thời để chẩn đoán ngôi thai, cân nặng thai nhi, khảo sát bánh nhau, dây rốn, nước ối…

Từ đó bác sĩ lâm sàng có thể đánh giá và tiên lượng được cuộc sinh sắp tới, nhất là những thai kỳ có nguy cơ cao để có thể cho nhập viện sớm trước ngày dự sinh.

Không nên lạm dụng siêu âm

Nhiều nghiên cứu cho thấy siêu âm không gây ra ảnh hưởng gì đáng kể đối với người mẹ và cả thai nhi. Tuy nhiên, các bà mẹ mang thai không nên quá lạm dụng siêu âm, siêu âm thai quá nhiều không chỉ tốn kém về mặt kinh tế mà còn mất rất nhiều thời gian bởi những lần chờ đợi được thăm khám và siêu âm.

Tú Liên

Nên đọc

Lời khuyên khi trẻ bị chậm nói

Những điều cần tránh cho trẻ nhỏ cha mẹ nên biết

Mang thai không nên điều trị bệnh về răng?

Những tâm trạng của phụ nữ có bầu và tâm lý thai kỳ

Theo GDVN