Cho trẻ dùng thuốc đúng cách

Theo Sức khỏe và Đời sống, cơ thể trẻ em là một cơ thể đang lớn và đang trưởng thành. Lớn là khái niệm chỉ sự phát triển về thể chất, trưởng thành là chỉ sự phát triển về tinh thần - vận động.

Hai quá trình này liên quan chặt chẽ với nhau và phát triển nhịp nhàng, hài hòa qua nhiều giai đoạn, mỗi giai đoạn có những đặc điểm sinh lý và bệnh lý khác nhau. Vì vậy, khi trẻ ốm dùng thuốc cho trẻ phải hết sức cẩn trọng để không gây hại cho trẻ.

Đặc điểm dùng thuốc ở trẻ em

Trẻ em không phải là người lớn thu nhỏ, vì vậy không phải mọi thứ thuốc dùng cho người lớn đều có thể dùng cho trẻ em dù đã giảm liều.

Khi sử dụng các loại thuốc để điều trị cho trẻ cần phải hiểu rõ tính chất dược lý của thuốc và đặc điểm cơ thể của trẻ, dùng thuốc đúng bệnh, thuốc phải mang lại hiệu quả, an toàn và kinh tế nhất.

Ở trẻ còn có một hiện tượng đặc biệt là trẻ rất nhạy cảm đối với thuốc - một trong những sự nhạy cảm này là có nhiều thuốc gây biến đổi nhiệt độ một cách đột ngột và gây đáp ứng quá mức đối với trẻ.

Điểm nữa, ở trẻ nhỏ, đặc biệt trẻ sơ sinh có nhiều tác dụng phụ của thuốc xuất hiện mà không thấy xuất hiện ở người lớn, chẳng hạn như: làm chậm lớn với tetracyclin và các thuốc corticoid; làm lồi thóp và vàng xám răng vĩnh viễn với tetracyclin; tăng áp lực sọ não với các thuốc corticoid, acid nalidixic, vitamin A, D dùng quá liều, vàng da với novobiocin, sulfamid, dậy thì sớm với androgen.

Các loại thuốc chữa ho hay tiêu chảy cho người lớn có chứa các dẫn xuất thuốc phiện không được dùng cho trẻ em dưới 5 tuổi vì có thể gây ngộ độc, làm ức chế trung tâm hô hấp gây tử vong.

Thuốc nhỏ mũi naphazolin gây co mạch rất mạnh, nếu dùng cho trẻ em có thể gây choáng... Trên nguyên tắc, đối với trẻ dưới 2 tuổi phải dùng loại thuốc “dành cho trẻ sơ sinh”, từ 2 - 12 tuổi dùng thuốc “dành cho trẻ em”, trên 15 tuổi có thể dùng thuốc dành cho người lớn nhưng phải giảm liều.

Về liều lượng thuốc: có thể tính liều theo tuổi; hoặc cân nặng (tức là theo mg thuốc/kg thể trọng).

Khi buộc phải sử dụng thuốc điều trị bệnh cho trẻ, chúng ta cần lưu ý mấy điều sau:

- Chỉ sử dụng thuốc đúng bệnh, đúng liều lượng theo cân nặng và lứa tuổi đứa trẻ. Không dùng thuốc theo kiểu tràn lan, bao vây khi chưa xác định được bệnh.Sử dụng thuốc chọn lọc, lựa chọn thuốc có hiệu quả tốt trong điều trị, nhưng phải an toàn (ít độc tính) cho trẻ và ít tốn kém.

- Kết hợp thuốc hợp lý, không nên dùng quá nhiều thuốc cùng một lúc dễ gây tương tác thuốc.

- Chỉ sử dụng thuốc khi thật cần thiết, tránh lạm dụng thuốc. Ngay cả vitamin cũng không nên lạm dụng. Vitamin ở nhóm tan trong nước còn dễ loại trừ, nhưng dùng liều cao cũng gây tác hại, còn đối với vitamin tan trong chất béo (dầu, mỡ) khó thải trừ dễ gây ngộ độc cho gan, thận.

- Theo dõi phản ứng của trẻ sau khi dùng thuốc. Thuốc nào cũng có tác dụng phụ (còn gọi là tác dụng không mong muốn), không có thuốc nào là vô hại. Tuy nhiên, tùy theo cơ địa của từng trẻ, một loại thuốc nào đó có thể biểu hiện phản ứng khác thường ở người này mà không biểu hiện ở người khác.

Bởi vậy, trong khi dùng thuốc nếu thấy có những phản ứng bất thường (phát ban, mẩn ngứa, vật vã, kích thích, rối loạn tiêu hóa…) cần ngừng thuốc ngay và đưa ngay trẻ đến thầy thuốc để kịp xử trí.

- Trẻ dưới 2 tuổi không bôi, xoa các loại tinh dầu (các loại dầu gió chứa long não, bạc hà) lên da của trẻ, đặc biệt là bôi lên mũi có thể làm ngừng hô hấp.

Lưu ý khi cho trẻ dùng thuốc

Webiste Bệnh viện Nhi đồng 1 cho biết, đa số trẻ bệnh chỉ cần dùng thuốc, chăm sóc và theo dõi tại nhà, do vậy các mẹ và người chăm sóc trẻ cần biết cách sử dụng thuốc đúng cho trẻ tại nhà.

Để sử dụng thuốc cho trẻ đúng cách, mẹ cần lưu ý những điều sau:

- Không tự ý dùng thuốc cho trẻ vì có thể gây ngộ độc, lờn thuốc. Luôn tuân theo các hướng dẫn của bác sĩ khi dùng bất kỳ thuốc gì cho trẻ.

- Không tự ý giảm hoặc tăng liều thuốc. Không sử dụng toa cũ, lấy thuốc của trẻ này cho trẻ khác uống.

- Không bóp mũi trẻ, đè đổ thuốc. Giải thích và dỗ dành trẻ nếu trẻ khóc hoặc không chịu uống thuốc.

- Không cho trẻ uống thuốc khi trẻ đang khóc, cười hay đang co giật.

- Không pha thuốc vào sữa, thức ăn.

- Không để thuốc trong tầm với của trẻ. Tất cả thuốc phải được đặt trong tủ an toàn có khóa.

- Nếu trẻ uống Aspirine, Corticoide, cho uống sau bữa ăn để phòng ngừa viêm loét dạ dày.

Thùy Linh

Nên đọc

Chữa mất tiếng bằng bài thuốc dân gian và món ăn

Bà bầu có được uống thuốc cefalexin không?

Người bệnh kiêng ăn mặn không nên dùng thuốc dạng sủi

Cách khắc phục nhược điểm của thuốc chống trầm cảm

Theo GDVN