Hạ canxi huyết: Điều trị và cách phòng ngừa

Dấu hiệu nhận biết hạ canxi

Theo Sức khỏe và đời sống, hạ canxi khởi đầu bằng các triệu chứng: tê môi, lưỡi, các đầu ngón tay, đầu ngón chân. Sau đó là sự co cơ khắp cơ thể. Co thắt các cơ ở tay tạo ra dấu hiệu "bàn tay đỡ đẻ": các ngón tay không xòe ra được.

Co thắt các cơ ở chân tạo ra "dấu bàn đạp": bàn chân duỗi ra như thể đang đạp xe đạp.Hạ canxi cũng đồng thời làm co thắt các cơ vùng mặt và các cơ toàn thân gây đau đớn; co thắt các cơ hô hấp gây khó thở.

(Ảnh minh họa)

Trong những trường hợp nặng hơn có thể gây co giật toàn thân hoặc khu trú.Thông thường cơn hạ canxi cần có những kích thích mới biểu hiện rõ, ví dụ như cãi nhau, tức giận, buồn bã, căng thẳng, mệt mỏi hoặc cảm sốt...

Cũng theo Người lao động, nguyên nhân hạ canxi máu là do ăn thiếu canxi hoặc thiếu vitamin D hoặc cả hai; bị cắt đoạn ruột; rối loạn nội tiết (như suy giáp, ung thư giáp, giảm đạm máu, tăng phosphat máu, dùng thuốc lợi tiểu Furosemide hoặc kháng sinh Aminoside…).

Canxi rất cần được cung cấp cho cơ thể trong suốt các giai đoạn của cuộc sống.  Nhu cầu canxi của từng độ tuổi trong một ngày theo khuyến cáo của Viện Y khoa Mỹ là: 1 - 3 tuổi: 500 mg, 4 - 8 tuổi: 800 mg, 9 - 18 tuổi:  1.300 mg, 19 – 50 tuổi: 1.000 mg, trên 51 tuổi: 1.200 mg, phụ nữ đang mang thai hoặc cho con bú: 1.200 – 1.500 mg.

Sữa và chế phẩm sữa, phô mai là nguồn cung cấp canxi quan trọng, sau đó là đậu hũ, hải sản (cá nhỏ nguyên xương, tôm tép nguyên vỏ, đậu các loại, mè, rau xanh…). Trong đó, canxi trong sữa dễ hấp thu hơn là từ các nguồn thực phẩm khác.

Sơ cứu người bị hạ canxi máu

Khi gặp trường hợp người bị hạ canxi máu, những người xung quanh phải giữ bình tĩnh, đỡ bệnh nhân rồi đưa vào chỗ thoáng mát để nghỉ ngơi.

- Vỗ nhẹ 2 bên má bệnh nhân để giữ cho bệnh nhân tỉnh táo. Nếu ngất lâu hãy thử ấn huyệt nhân trung ở giữa mũi và miệng

- Xem xét trong đồ đạc bệnh nhân nếu có mang theo canxi viên dạng sủi thì pha 1 viên vào 1 cốc nước, đợi thuốc tan hết thì đưa cho bệnh nhân uống.

Nếu 2 hàm răng bệnh nhân cứng lại không mở ra được thì bắt buộc phải dùng thìa bón vào miệng bệnh nhân, hoặc vỗ mạnh 2 bên má (không phải là tát) cho bệnh nhân tỉnh lại uống thuốc.

- Nếu bệnh nhân không mang theo viên canxi dạng sủi thì nên nhanh chóng đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất để được xử trí kịp thời.

Điều trị hạ canxi máu tùy nguyên nhân

Trong trường hợp hạ canxi máu cấp tính như cơn tetani thì nên điều trị bằng tiêm tĩnh mạch chậm dung dịch canxi gluconate hoặc canxi clorua 10%, các triệu chứng thường hết nhanh chóng sau tiêm nhưng tác dụng thường ngắn, chỉ kéo dài vài giờ. Do đó có thể tiêm nhắc lại hoặc truyền tĩnh mạch chậm (canxi gluconate 10% pha trong glucose 5%).

Đặc biệt lưu ý ở bệnh nhân đang sử dụng thuốc trợ tim digoxin: truyền rất chậm và theo dõi điện tim liên tục. Khi cơn tetani phối hợp với hạ magiê máu, phải bổ sung đồng thời cả magiê với canxi.

Trong trường hợp hạ canxi máu sau mổ cắt tuyến cận giáp thì chỉ cần bổ sung canxi bằng đường uống (1g/ngày) là đủ. Với hạ canxi máu mạn tính, bổ sung canxi bằng đường uống và đôi khi phối hợp với vitamin D. Có thể dùng canxi gluconat hoặc canxi carbonat, 1-2g canxi/ngày.

Phòng ngừa chứng hạ canxi máu

- Thực hiện chế độ ăn đủ canxi. Canxi có nhiều trong thủy hải sản: tôm, cua, ốc, nghêu, sò, mực...

- Tắm nắng dưới ánh nắng mặt trời vào buổi sáng để da tổng hợp vitamin D.

- Tránh các kích thích từ bên ngoài vì dễ gây khởi phát cơn hạ canxi nếu bản thân có hạ canxi tiềm tàng

- Chỉ nên dùng viên canxi bổ sung khi có chỉ định của bác sĩ.

Tú Liên

Nên đọc

Phục hồi cơ thể suy kiệt bằng lòng lợn

Sử dụng nước súc miệng thế nào cho an toàn?

Trẻ em không nên dùng thuốc Isotretinoin

Những ai không nên tập Yoga và những lưu ý khi tập

Theo GDVN