Ung thư thực quản
(Giúp bạn)Ung thư thực quản nếu không được điều trị kịp thời, bệnh nhân sẽ bị tử vong trong tình trạng suy kiệt do không ăn uống được.
Ung thư thực quản là gì?
Chuyên trang Sức khỏe của Khám phá cho biết, ung thư thực quản (UTTQ) là bệnh lý ác tính đứng hàng thứ tư sau các ung thư tiêu hóa là ung thư dạ dày, ung thư gan và ung thư đại trực tràng.
Phần lớn các trường hợp có biểu hiện lâm sàng nghèo nàn ở giai đoạn sớm, dễ nhầm lẫn với các bệnh lý khác ở thực quản và vùng hầu họng; khi biểu hiện lâm sàng rõ ràng thường đã ở giai đoạn muộn, điều trị gặp rất nhiều khó khăn.
Bệnh xuất hiện ở người cao tuổi, thường trên 50 tuổi, nam nhiều hơn nữ. Vì vậy, việc phát hiện sớm để điều trị hợp lý và kịp thời là rất quan trọng.
Nguyên nhân gây ung thư thực quản và các yếu tố thúc đẩy
UTTQ có liên quan nhiều với tuổi tác và giới, thường gặp UTTQ ở người cao tuổi, khoảng 80% bệnh nhân được chẩn đoán UTTQ ở độ tuổi 55-85. Nguy cơ nam giới mắc nhiều gấp 3 lần nữ, căn nguyên của nguy cơ này là do lạm dụng rượu và hút thuốc. Hút thuốc làm tăng rõ rệt khả năng bị ung thư và nguy cơ càng tăng lên khi phối hợp với uống rượu.
Ngoài ra còn có các nguy cơ khác như bệnh hay gặp ở người béo phì; người có bệnh lý thực quản như viêm thực quản trào ngược, bệnh tâm vị không giãn; chế độ ăn ít chất xơ và rau quả, thiếu các vitamin A, B2 và C; thói quen ăn uống thực phẩm có chứa chất nitrosamin như thịt hun khói, rau ngâm giấm...
Một số bệnh lý khác có thể làm tiền đề cho UTTQ phát triển đó là: bệnh Barrett thực quản; ung thư tị - hầu; bệnh ruột non do gluten hoặc bệnh đi ngoài phân mỡ; bệnh sừng hóa gan bàn chân.
Triệu chứng ung thư thực quản hay gặp nhất của bệnh này là nuốt khó, bắt đầu với các thức ăn cứng. Về sau, bệnh nhân thấy khó nuốt ngay cả với thức ăn lỏng và nước bọt. Sụt cân và mệt mỏi cũng là các triệu chứng thường gặp. Một số người bị viêm phổi, khàn tiếng, khó thở, sặc, ngạt... Các triệu chứng trở nên rõ ràng khi khối u ăn hết lòng của thực quản.
Chẩn đoán ung thư thực quản
Chẩn đoán sớm UTTQ là vấn đề hết sức quan trọng, việc chẩn đoán sớm liên quan với việc khám sức khỏe định kỳ sàng lọc ở các đối tượng có nguy cơ cao như người cao tuổi, nghiện thuốc lá, nghiện rượu, người bị béo phì, có bệnh lý thực quản từ trước như viêm trào ngược dạ dày thực quản, tình trạng dị sản, loạn sản niêm mạc thực quản.
Khi có bất kể dấu hiệu nghi ngờ, bệnh nhân cần đến thầy thuốc chuyên khoa để được khám và chẩn đoán sớm. Chẩn đoán UTTQ dựa vào triệu chứng của bệnh kết hợp với chụp Xquang thực quản và các xét nghiệm khác. Nội soi kết hợp với sinh thiết, siêu âm là một biện pháp tốt để chẩn đoán sớm và chính xác UTTQ.
Xquang: Chụp nhuộm baryt thực quản cần chụp ở tư thế nằm, baryt có độ nhầy cao có thể thấy hình ảnh cứng một đoạn thực quản hoặc hình ảnh hẹp lòng thực quản, có thể thấy hình ảnh khối u choán chỗ vào lòng thực quản không đối xứng, có bờ gồ ghề không đều.
Chụp cắt lớp tỉ trọng: Giúp chẩn đoán sớm và chính xác hơn chụp nhuộm baryt nhất là thể ăn lan vào vách thực quản. Ngoài ra còn giúp phát hiện di căn vào trung thất.
Nội soi: Nội soi thực quản kèm sinh thiết là một xét nghiệm bắt buộc trong trường hợp hình ảnh nội soi hay chụp nhuộm baryt không xác định được bệnh. Nó còn giúp đánh giá được mức độ lan rộng của ung thư và bản chất học của u. Ngoài ra còn kết hợp nội soi và chải nhuộm tế bào học cho kết quả dương tính ung thư cao trên 90% trường hợp.
Siêu âm qua nội soi: Giúp chẩn đoán nhạy hơn scanner. Nó giúp tiên đoán độ sâu của khối u xâm nhập vào vách thực quản trên 80% trường hợp. Nó cũng giúp đánh giá sự xâm nhập của ung thư vào hạch bạch huyết thực quản tốt hơn scanner.
Điều trị ung thư thực quản
TS Nguyễn Hoài Nam chia sẻ trên Sức Khỏe & Đời Sống, đối với ung thư thực quản, phẫu thuật là phương pháp điều trị chủ yếu, bên cạnh các phương pháp hóa trị và xạ trị. Những phương pháp phẫu thuật chính được các bác sĩ ngoại khoa đề nghị là:
1. Phẫu thuật triệt để: Cắt bỏ toàn bộ thực quản và tái tạo thực quản mới bằng dạ dày. Đây là phương pháp tốt nhất giúp người bệnh kéo dài và nâng cao chất lượng cuộc sống. Mỗi ca mổ kéo dài 5-6 giờ; vì vậy bệnh nhân phải được đánh giá thật kỹ xem có khả năng chịu đựng được cuộc mổ hay không.
2. Phẫu thuật tạo thực quản giả bằng đại tràng, không cắt bỏ khối ung thư: Với phương pháp này, tiên lượng bệnh không thay đổi vì không cắt bỏ được khối u. Việc phẫu thuật chỉ giúp bệnh nhân có thể ăn uống bằng đường miệng, nhưng cũng khó khăn. Hiện loại phẫu thuật này ít được sử dụng.
3. Mở thông ruột non hay dạ dày để nuôi ăn: Đây là biện pháp tạm thời, giúp bệnh nhân không bị chết đói. Các bác sĩ đưa một ống thông vào dạ dày hay ruột non để chuyển các loại thức ăn lỏng vào ống tiêu hóa. Loại phẫu thuật này được áp dụng cho những bệnh nhân có các dấu hiệu nặng, không thể tiến hành cuộc mổ triệt để:
- Có các biến chứng do u lan rộng như khàn tiếng, khó thở do liệt dây thần kinh quặt ngược, đau cột sống dai dẳng do di căn, liệt cơ hoành do tổn thương thần kinh, rò thực quản - khí quản và tràn dịch màng phổi ác tính.
- Khối u thực quản quá lớn (dài trên 8 cm), bệnh nhân sụt trên 20% cân nặng trong một tháng.
4. Đặt khung đỡ qua đường nội soi thực quản: Đây là kỹ thuật mới, được áp dụng cho những bệnh nhân ở giai đoạn không thể phẫu thuật triệt để được. Nó có tác dụng tạm thời, giúp bệnh nhân kéo dài sự sống thêm vài ba tháng. Giá thành phẫu thuật này khá đắt so với mặt bằng thu nhập của người dân Việt Nam.
Trà Mi
Theo GDVN