Liều vitamin A nào gây ngộ độc?

Sức khỏe và Đời sống cho biết, vitamin A là dạng vitamin tan trong dầu, có vai trò rất cần thiết cho sức khỏe thị giác, giúp cho các tế bào trong một loạt cấu trúc của mắt luôn khỏe mạnh.

Ngoài ra, nó còn rất quan trọng đối với sự biến đổi ánh sáng thành các tín hiệu thần kinh trong võng mạc, cần thiết cho sự tăng trưởng và phát triển bình thường của phôi thai và thai nhi, cần thiết cho chức năng sinh sản, vì nó gây ảnh hưởng lên chức năng và sự phát triển của tinh trùng, buồng trứng và nhau thai...

Vitamin A có rất nhiều trong gan, cá, thịt, sữa, trứng...; trong các loại thực phẩm như gấc, cà rốt, cà chua, rau xanh...

Tuy nhiên, nếu sử dụng không đúng cách, chúng ta sẽ gặp phải những tác dụng bất lợi của vitamin A mà điển hình là tình trạng viêm gan cấp hoặc mạn.

Vitamin A có nhiều trong cà rốt.

Hiện tượng ngộ độc vitamin A do quá liều

Theo Wikipedia, do vitamin A hòa tan trong chất béo, việc thải lượng dư thừa đã hấp thụ vào từ ăn uống là khó khăn hơn so với các vitamin hòa tan trong nước như các vitamin B và C (các vitamin tan trong nước khi dư thừa thì được cơ thể tự đào thải qua bài tiết hoặc tiêu hoá).

Do vậy, quá liều có thể dẫn tới ngộ độc vitamin A. Nó có thể gây buồn nôn, vàng da, dị ứng, chứng biếng ăn, nôn mửa, nhìn mờ, đau đầu, tổn thương cơ và bụng, uể oải và thay đổi tính tình.

Ngộ độc cấp tính nói chung xảy ra ở liều 25.000 IU/kg, và ngộ độc kinh niên diễn ra ở 4.000 IU/kg mỗi ngày trong thời gian 6-15 tháng. Tuy nhiên, ngộ độc ở gan có thể diễn ra ở các mức thấp tới 15.000 IU/ngày tới 1,4 triệu IU/ngày, với liều gây ngộ độc trung bình ngày là 120.000 IU/ngày.

Ở những người có chức năng thận suy giảm thì 4.000 IU cũng có thể gây ra các tổn thương đáng kể. Việc uống nhiều rượu cũng có thể làm gia tăng độc tính.

Trong các trường hợp kinh niên, rụng tóc, khô màng nhầy, sốt, mất ngủ, mệt mỏi, giảm cân, gãy xương, thiếu máu và tiêu chảy có thể là các triệu chứng hàng đầu gắn liền với ngộ độc ít nghiêm trọng.

Các triệu chứng ngộ độc nói trên chỉ xảy ra với dạng tạo thành trước (retinoit) của vitamin A (chẳng hạn từ gan), còn các dạng caretonoit (như beta caroten trong cà rốt) không gây ra các triệu chứng như vậy.

Ngoài ra, khi dùng liều rất cao (người lớn > 1.500.000 UI/ ngày, trẻ em > 300.000 UI/ngày) sẽ dẫn đến ngộ độc cấp, thường xuất hiện sau khi uống thuốc 4 – 6h, biểu hiện hoa mắt chóng mặt, buồn nôn, nôn, kích thích, tiêu chảy, co giật, mê sảng.Khi dùng liều trên 100.000 UI/ngày, liên tục trong 10 – 15 ngày thì dẫn đến ngộ độc mạn.

Biểu hiện mệt mỏi, kích thích, rối loạn tiêu hóa, gan to, lách to, da đổi màu, nứt nẻ, rụng tóc chảy máu, tăng calci, phù nề; trẻ em có thể tăng áp lực nội sọ, ù tai ngừng phát triển xương dài...; phụ nữ có thai dùng kéo dài sẽ gây quái thai.

Đáng lưu tâm nhất là khả năng gây ngộ độc cho gan. Uống vitamin A quá nhiều là nguyên nhân gây ngộ độc gan phụ thuộc vào liều lượng có thể đưa đến xơ gan. Uống thường xuyên liều lớn vitamin A (>25.000 đơn vị/ngày) có thể gây ngộ độc mạn tính và tổn thương gan.

Tổn thương gan có thể xảy ra khi uống 15.000 - 40.000 đơn vị/ngày trong 1 năm, nhưng liều cao hơn có thể ngộ độc trong vòng vài tháng. Tổn thương gan nhiều hay ít tùy thuộc liều lượng và thời gian sử dụng. Nhiều bệnh nhân có bệnh gan do vitamin A gây ra có khi không nhận thấy.

Bác sĩ chỉ nhận ra khi khai thác bệnh sử của bệnh nhân có dùng vitamin A kéo dài kèm viêm gan mỡ, tăng áp lực tĩnh mạch. Người nghiện rượu nguy cơ càng cao. Do vậy, dù vitamin A có vai trò rất quan trọng đối với cơ thể, song chúng ta cũng không nên lạm dụng.

Thùy Linh

Nên đọc

Cần bổ sung Vitamin B9 cho bà bầu

Không nên dùng vitamin B12 cho bệnh nhân ung thư

Hậu quả khôn lường khi lạm dụng Vitamin

Mối quan hệ giữa Vitamin D và hội chứng tiền mãn kinh

Theo GDVN