Thực đơn dinh dưỡng cho trẻ ăn chay

Theo Báo điện tử VTC News, nhiều bậc cha mẹ đặc biệt phản đối chế độ ăn chay của con trẻ vì lo ngại rằng chế độ ăn chay nghèo nàn chất dinh dưỡng sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ.

Tuy nhiên,  các minh chứng khoa học của Hiệp hội Những người ăn chay cho thấy nếu biết lập trình một chế độ ăn chay hoàn hảo, có khoa học kết hợp cùng với những lời khuyên hữu ích của các chuyên gia dinh dưỡng thì vẫn có thể đảm bảo được sức khỏe cho trẻ em.

Kết quả từ một cuộc thống kê dưới đây cũng cho thấy tại Mỹ ngày càng có nhiều trẻ lựa chọn xu hướng ăn chay, bên cạnh đó, nhiều trẻ ở nhiều quốc gia khác cũng lựa chọn chế độ ăn uống theo cách này trong thời gian dài.

Nếu bé nhà bạn muốn quyết định lựa chọn chế độ ăn chay thì cả gia đình bạn nên động viên, hỗ trợ bé trong quá trình thực hiện.

Với trẻ nhỏ có nhiều lý do để lý giải vì sao trẻ chọn chế độ ăn chay, nguyên nhân có thể là do chúng không muốn làm hại đến các loại động vật hoặc chúng muốn bảo vệ môi trường. Ngược lại có những trẻ nhỏ lựa chọn chế độ ăn chay vì lý do sức khỏe, ví như trẻ đang mắc chứng béo phì, tiểu đường…

Trên thực tế có ba cách ăn chay thông thường nhất là:

- Ăn chay có uống sữa và ăn trứng (Lacto Ovovegetarian), nhưng không ăn thịt cá, gà vịt và những loại hải sản khác.

- Ăn chay có uống sữa (Lactovegetarian), nhưng không ăn trứng, thịt cá, gà vịt và những loại hải sản khác.

- Ăn chay hoàn toàn (Strict Vegetarian / Vegan), không ăn tất cả thực phẩm do súc vật sản xuất.

Chế độ dinh dưỡng lành mạnh cho trẻ ăn chay là như thế nào?

FDA khuyến cáo trẻ nhỏ mặc dù có thể áp dụng chế độ ăn chay nhưng vẫn phải đảm bảo có sự “góp mặt” của những loại vi chất quý giá như protein, calo, vitamin… và những dưỡng chất khác cần thiết cho sự phát triển.

- Calo: Cơ thể trẻ sẽ thu nạp vào cơ thể một lượng calo ít hơn so với chế độ ăn uống thông thường. Trong khi  với trẻ nhỏ calo lại là thành phần rất cần thiết để giúp cơ thể của bé phát triển toàn diện nhất. Với trẻ ăn chay vẫn cần bổ sung một lượng nhỏ calo có nguồn gốc từ động vật như thịt heo, thịt bò, thịt gà….

- Vitamin B12: Là loại vitamin mà cơ thể chỉ có thể hấp thụ từ những sản phẩm chế biến từ động vật.

Vitamin B12 tập trung chủ yếu trong các loại thực phẩm như sữa đậu nành hoặc nước ép trái cây tươi. Mỗi ngày trẻ cần từ 3 micrograms vitamin B12 trở lên.

- Vitamin D: Là loại vitamin giúp phát triển xương và có lợi cho sức khỏe răng miệng. Chính vì thế, trong chế độ ăn chay của trẻ nếu thiếu vắng loại vi chất này sẽ gây nên hệ lụy xấu với sức khỏe.

Vitamin D tập trung nhiều trong sữa, các thực phẩm chế biến từ sữa, lòng đỏ trứng gà, cá hoặc ánh nắng sớm ban mai. Mỗi ngày trẻ nên hình thành thói quen phơi nắng dưới ánh nắng ban mai từ 15 – 20 phút mỗi ngày.

- Sắt: Lượng sắt có chứa dồi dào trong các loại rau xanh và các loại đậu… Ngoài ra một số loại rau khác cũng có chứa vi chất sắt, vì thế các bậc cha mẹ nên ưu tiên bổ sung đa dạng các loại rau xanh và trái cây vào trong chế độ ăn uống của bé.

(Hình minh họa)

- Canxi: Cũng có vai trò tương tự như vitamin D, giúp củng cố sức khỏe của bộ xương. Nhiều loại rau có chứa canxi là bông cải xanh, khoai lang, rau có lá màu xanh sẫm, sữa đậu nành hoặc nước cam.

- Protein: Hãy chắc chắn rằng chế độ ăn chay của con bạn có chứa một lượng dồi dào protein và cách amino axit để có tác dụng tăng cường thể lực cho bé. Nó tập trung nhiều trong ngũ cốc, đậu, các loại hạt, rau xanh và trái cây.

Lượng protein cơ thể bé cần mỗi ngày có thể là: 2 Thìa bơ đậu phộng; 1/3 ly sữa; 2 thìa sữa bột không béo; 1/3 cốc sữa chua; ½ quả trứng hoặc 1 lòng trắng trứng; 1 Thìa bơ cứng.

- Kẽm: Là một vi chất cần thiết cho cơ thể. Đặc biệt ở trẻ em, kẽm giúp tăng trưởng chiều cao, giúp tăng khả năng hấp thu, tăng tổng hợp chất đạm, phân chia tế bào, tăng cảm giác ngon miệng. Khi thiếu kẽm thì sự phân chia tế bào khó xảy ra nên ảnh hưởng trầm trọng đến sự tăng trưởng; Kẽm có nhiều trong ngũ cốc, gạo cẩm, rau bina, các loại đậu.

Lưu ý: Khi mới cho bé bắt đầu chế độ ăn chay thì nên bắt đầu dần dần, từ từ để bé kịp thích nghi với những thay đổi. Không nên vội vàng hoặc đường đột thay đổi khẩu phần ăn của trẻ sẽ khiến cho bé bị sốc.

Cho trẻ ăn chay đúng cách

Báo điện tử Kiến thức dẫn lời BSCK II Nguyễn Thị Hoa, Trưởng khoa Dinh dưỡng, Bệnh viện Nhi đồng I TPHCM, về nhu cầu dinh dưỡng thì trẻ em là một cơ thể đang lớn tức là trẻ cần nhiều chất dinh dưỡng để phát triển, để cấu tạo thêm các tế bào, các tổ chức cơ thể ngày một to ra, hoàn thiện hơn...

Nếu không đủ chất dinh dưỡng, trẻ sẽ ngừng phát triển hoặc phát triển lệnh lạc, gây ra các bệnh như suy dinh dưỡng, thiếu máu, thấp còi, bướu cổ... Chất dinh dưỡng không chỉ là năng lượng, đạm, béo... mà còn có nhiều vi chất nữa.

Để đáp ứng được nhu cầu này trẻ cần ăn nhiều loại thực phẩm, ăn đủ bốn nhóm thức ăn: Nhóm bột đường, đạm, dầu, rau. Nhưng ba nhóm thực phẩm cần thiết như bột, dầu, rau đã là "chay" rồi. Còn nhóm đạm thì một nửa là chay (sữa, phomai, các loại đậu, trứng - nếu ăn chay theo trường phái ăn trứng), còn một nửa là thức ăn động vật. Như vậy, nếu trẻ ăn chay sẽ bị thiếu chất, đặc biệt vi chất.

Theo bảng thành phần các chất dinh dưỡng thực phẩm Việt Nam năm 2000 chúng ta có thể thấy một số thực phẩm từ thực vật có hàm lượng vi chất tương đương thức ăn động vật. Ví dụ như hàm lượng canxi (mg) trong lòng đỏ trứng vịt là 146mg/100g, trong khi đó rau dền đỏ là 288mg/100g, vừng 1.200mg/100g... Vì vậy, nếu trẻ ăn chay thì cũng nên lựa chọn những thực phẩm có vi chất tương đương với thực phẩm có nguồn gốc từ động vật.

Để trẻ có thể ăn chay mà vẫn phát triển tốt thì cần phải ăn đủ năng lượng và phải biết phối hợp nhiều loại rau, đậu, nấm... Chú ý cách chế biến sao cho chất dinh dưỡng trong thực phẩm không bị hao mòn và dễ hấp thu (như các quy trình lên men, chế biến có dầu ăn...).

Tốt nhất là nên cho trẻ ăn chay theo trường phái ăn trứng và uống sữa, phơi nắng cho trẻ để trẻ được cung cấp vitamin D và bổ sung vitamin B12 định kỳ. Đồng thời, cần sức khoẻ khám định kỳ cho trẻ để phát hiện sớm những tình trạng thiếu vi chất dinh dưỡng, bổ sung kịp thời như bổ sung sắt, vitamin D, vitamin B12.

Thùy Linh

Nên đọc

Không nên cho trẻ ăn xúc xích: Vì sao?

Những nguyên tắc giúp trẻ ăn ngon miệng và đúng cách

Những loại thực phẩm nên tập cho trẻ ăn từ nhỏ

Cho trẻ ăn dặm nước mía: Khi nào thì phù hợp?

Theo GDVN