Tìm hiểu về mụn trứng cá (P.1)

Trứng cá là gì?

Thông tin trên trang tin điện tử BV Da liễu Hà Nội cho biết, trứng cá là một bệnh của nang lông tuyến bã được biểu hiện với nhiều hình thái tổn thương đa dạng như  nhân, sẩn, mụn mủ, cục, nang trứng cá. Bệnh có thể để lại hậu quả sẹo lồi, sẹo lõm, sẹo quá phát.

Bệnh xuất hiện nhiều nhất ở nam, nữ tuổi dậy thì cho đến 30 - 40 tuổi. Một số trường hợp trứng cá giảm dần, nhưng còn rất nhiều bệnh nhân tiến triển dai dẳng, từng đợt phát triển. Bệnh trứng cá nếu không được điều trị kịp thời, phù hợp có thể để lại sẹo vĩnh viễn gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới chất lượng cuộc sống.

Trứng cá xuất hiện như thế nào?

Dưới lớp da có rất nhiều tuyến nhờn với vai trò chủ yếu là tạo cho da có độ ẩm và mềm mại. Lớp da ngoài cùng lại có rất nhiều tế bào chết. Thông thường các tế bào chết này sẽ được thay thế bằng các tế bào mới. Tuy nhiên, ở lứa tuổi thiếu niên, toàn bộ lông trên cơ thể phát triển mạnh nên các tuyến nhờn dưới da sản sinh ra nhiều dầu hơn.

Khi đó, nếu các tế bào chết trên da không được loại bỏ kịp thời chúng sẽ kết tụ lại, làm tắc lỗ chân lông dẫn đến chất nhờn cũng bị tắc dưới lớp da ngoài cùng và không thoát lên bề mặt của da được.

Cũng theo Sức khỏe & đời sống, các vi khuẩn lúc này sẽ phát triển ở vị trí các lỗ chân lông bị tắc, sản sinh ra các chất hoá học và enzym gây viêm nhiễm. Đến một lúc nào đó các lỗ chân lông bị tắc sẽ bung ra, kèm theo nó là một hỗn hợp gồm có chất nhờn của da, các tế bào chết và vi khuẩn. Chúng làm cho da bị kích thích và sinh ra các mụn nhỏ, gọi là trứng cá.

Nguyên nhân của bệnh trứng cá

Nguyên nhân của bệnh trứng cá cũng khá phức tạp, có liên quan tới nhiều yếu tố như nội tiết, tiêu hoá đặc biệt là tuyến sinh dục…

Vai trò của các tạp khuẩn trên da, trong đó tụ cầu, liên cầu và nhất là Corinebacterium cũng được đề cập đến. Các vi khuẩn này thường ở trong nang lông, có khả năng thuỷ phân  chất bã thành acid béo, gây kích thích và gây viêm tổ chức nang lông.

Ngoài ra, trứng cá có thể do dị ứng một số thức ăn, thuốc (Bromua, corticosteroid, thuốc bôi goudron…) hoặc do tiếp xúc với một số hoá chất (Dầu,  mỡ, nhựa đường…) hoặc do thiếu vitamin B2.

Mặc dù có nhiều nguyên nhân gây bệnh, nhưng đại đa số các tác giả đều nêu ra 3 cơ chế chính gây nên trứng cá:

- Sự tăng tiết bã nhờn

Sự hoạt động của tuyến bã có sự biến đổi liên quan với các hormon, đặc biệt là hormon sinh dục nam và trong đó Testosteron là hormon có hiệu lực chủ yếu ở da đối với tế bào tuyến bã. Testosteron có tác dụng kích thích sự phát triển và bài tiết chất bã, đồng thời làm giãn rộng và làm tăng thể tích tuyến bã, nhất là các tuyến bã ở mặt. Vì vậy, người ta coi trứng cá là một trong những dấu hiệu quan trọng nhất của tuổi thành niên khi cơ thể nam có sự tăng tiết Testosteron.

- Sừng hoá cổ nang lông tuyến bã

Sự sản xuất quá mức các chất bã kết hợp với dầy sừng ở phễu nang lông gây nên hiện tượng ứ đọng chất bã. Nguyên nhân của sự dầy sừng này là do tác dụng kích thích của chất bã lên thành nang lông và sự thay đổi trong bản mẫu của quá trình sừng hoá trong lòng nang lông. Ngoài ra, một số yếu tố ngoại cảnh như nóng ẩm, khói bụi … hay các chất như sinh diêm, mỹ phẩm có nhiều chất béo tạo ra sự ứ đọng chất bã, làm bít tắc lỗ chân lông.

- Vai trò của vi khuẩn trong nang lông

Trong nang lông có trực khuẩn Propionibacterium acnes (P. acnes) còn gọi là Corynebacterium acnes có tính chất đa dạng và kỵ khí. Ngoài các vi khuẩn trên người ta còn thấy một số nấm men Pityrosporum ovale ở một số nang tuyến bã.

Trực khuẩn P. acnes có khả năng phân huỷ lipid, giải phóng acid béo tự do gây viêm mạnh.Chất bã bị ứ đọng tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn phát triển ở phần dưới cổ nang lông tuyến bã: P.acnes, P. Grannulosum, S. Blans, và nấm P. ovale. Những vi khuẩn này tiết ra men: hyaluronidase, protease, lipase lecitinase có khả năng gây viêm và các yếu tố hoá ứng động bạch cầu. Các yếu tố hoá ứng động bạch cầu sẽ giải phóng hydrolase thấm vào thành và làm yếu thành nang lông gây viêm và vỡ cùng nhân trứng cá vào lớp trung bì, phản ứng viêm hình thành trứng cá sẩn, mụn mủ, cục và nang.

Trà Mi

Nên đọc

Bệnh da bọng nước tự miễn Pemphigus

Trẻ em không nên dùng thuốc Terpicod

Các loại thực phẩm "chống lại" được nấm Candida

Công dụng và món ăn thuốc từ khoai sọ

Theo GDVN