Xử lý khi trẻ bị nôn trớ

Trao đổi trên Vnexpress, thạc sĩ - bác sĩ Đinh Thạccho biết, nôn trớ là tình trạng sức khỏe rất thường gặp ở trẻ nhỏ, nhất là trong giai đoạn còn bú. Khi nôn trớ, bé sẽ khó ăn uống và bú mẹ; có thể chậm tăng cân, gây suy giảm sức đề kháng, nguy hiểm hơn có thể gây tắc nghẽn đường hô hấp nếu không may hít phải chất nôn ói vào phổi.

Nguyên nhân trẻ nôn ói

Nôn ói liên quan đến vấn đề ăn uống

Nôn ói hay gặp ở trẻ nhỏ thường do nguyên nhân ép trẻ ăn quá nhiều, bú quá no, bú bình, ngậm vú giả, pha sữa không đúng cách, không dung nạp sữa bò hoặc bắt đầu ăn bổ sung với thức ăn mới lạ... Nôn thường xuất hiện sớm, số lượng chất nôn ít, chủ yếu là thức ăn.

Trong trường hợp này bé vẫn chơi bình thường, không ảnh hưởng nhiều đến tình trạng sức khỏe. Do vậy, chỉ cần điều chỉnh việc ăn uống sao cho hợp lý có thể giúp trẻ giảm bớt đáng kể tình trạng nôn ói.

Một số biện pháp khắc phục

- Không ép ăn nhiều làm cho trẻ sợ hãi khi nhìn thấy thức ăn.

- Chia thức ăn làm nhiều bữa nhỏ trong ngày để đảm bảo đủ số lượng cần thiết.

- Ở trẻ bú mẹ, sau khi bú xong nên bế từ 10 đến 15 phút rồi mới đặt nằm xuống.

- Pha sữa đúng công thức, tốt nhất nên cho trẻ ăn, uống bằng thìa hoặc muỗng.

- Khi cho trẻ bú bình với đầu vú cao su, cần nghiêng bình sữa sao cho sữa ngập cổ bình để tránh tình trạng bé nuốt không khí vào dạ dày quá nhiều gây đầy hơi, chướng bụng.

Nôn trớ do nguyên nhân bệnh lý

Triệu chứng thường gặp nhất là hiện tượng trào ngược dạ dày thực quản. Nguyên nhân là do vòng van giữa thực quản và dạ dày không đủ mạnh để cản thức ăn trong dạ dày trào lên thực quản, đôi khi trào ra miệng. Tình trạng này gặp nhiều ở trẻ sơ sinh.

Dịch dạ dày là dịch axit, trong khi thực quản lại hơi kiềm nên dịch trào ngược lên sẽ gây ảnh hưởng xấu đến thực quản, có thể làm viêm thực quản, bỏng rát thực quản, làm cho trẻ sợ hãi khi bú hoặc ăn. Dịch trào ngược lên miệng nhiều có thể khiến bé dễ bị hít sặc vào phổi gây viêm phổi hít.

Đôi khi, trẻ có thể bị tím tái do ọc sữa vì dịch dạ dày gây kích thích dây thần kinh dọc theo thực quản, làm ức chế hô hấp khiến bé ngưng thở. Do đó, trào ngược dạ dày thực quản rất nguy hiểm đối với trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ sơ sinh. Bệnh này sẽ khỏi khi được điều trị hoặc trẻ ăn thức ăn đặc hơn, các triệu chứng sẽ giảm dần rồi biến mất.

Xử lý khi trẻ nôn trớ

Nôn và buồn nôn

Trẻ nhỏ do hệ tiêu hóa chưa hoàn thiện, nhất là trẻ dưới 2 tuổi, tình trạng nôn trớ rất hay xảy ra. Nhiều bậc cha mẹ khi thấy con nôn trớ rất lo lắng, nhất là khi trẻ nôn vọt thành dòng hay nôn cả ra đường mũi.

Tuy nhiên theo các chuyên gia y tế, trẻ em bị như vậy là hoàn toàn bình thường, nguyên nhân có nhiều, có thể do cơ thể trẻ, cổ họng bị vướng, bị ép ăn....Nếu là nguyên nhân bệnh tật có thể do virus dạ dày, đường ruột hoặc nặng hơn do ngộ độc thực phẩm....

Dấu hiệu nào chứng tỏ con bạn đang mất nước

Một trong những việc mà người chăm sóc trẻ cần phải để ý khi trẻ nôn là xem trẻ có bị mất nước hay không. Khi nôn nhiều lần, với lượng lớn, trẻ em rất dễ bị mất nước, so với người lớn, trẻ thường mất nước nhanh hơn.

Nếu trẻ có các dấu hiệu như miệng lưỡi khô, mệt mỏi, cáu kỉnh, đi tiểu ít, mỗi lần đi lượng ít, nước tiểu sậm màu.... thì khi đó trẻ đang bị mất nước.

Điều trị mất nước

Để ngăn chặn và làm giảm tình trạng mất nước, cố gắng cho bé uống nước từng chút một. Ngay cả khi uống vào tiếp tục bị nôn, điều đó không có nghĩa là trẻ đã nôn ra hết lượng nước bạn vừa đưa vào. trẻ sẽ hấp thu một ít lượng nước vừa cho bé uống.

Nếu có thể hãy cho bé uống dung dịch bù nước oresol hoặc nước có pha chút muối. Sau khi bé nôn, hãy bắt đầu cho bé uống lại ít một, cách vài phút lại cho uống. Cho bé uống đến lúc bé có thể đi tiểu trở lại.

Chế độ ăn với chất lỏng

Cách vài giờ kể từ lần cuối cùng bị nôn hãy cho bé ăn theo một chế độ ăn lỏng, loãng, chúng sẽ dễ dàng được tiêu hóa hơn, đường ruột dễ hấp thu hơn và không bị quá tải. Có thể cho trẻ ăn cháo loãng, uống nước hoa quả, kể cả cam quýt, hay uống sữa.

Nhiều bậc cha mẹ thấy con nôn, đi ngoài thường kiêng khem quá mức làm trẻ dễ bị suy dinh dưỡng, mệt mỏi, thiếu chất dễ dẫn đến mắc bệnh khác.

Thuốc

Khi con em mình bị nôn ói, cha mẹ không nên sốt ruột, tốt nhất nên quan sát để tìm hướng xử lý phù hợp nhất. Nôn trớ thường xảy ra trong một thời gian nhất định, không nhất thiết phải dùng ngay các loại thuốc chống nôn cho trẻ bởi nếu trẻ bị nôn do một loại virus đường ruột chẳng hạn, thuốc sẽ không thể giải quyết vấn đề.

Nếu trẻ bị nôn nặng dẫn đến mất nước hãy cho trẻ đi khám bác sĩ ngay để chẩn đoán và điều trị đúng nguyên nhân khiến trẻ bị nôn.

Uống nước gừng

Từ hàng trăm năm nay, ông cha chúng ta thường sử dụng gừng để làm giảm các cơn đau ở dạ dày và đường ruột. Khoa học hiện đại đã chứng minh rằng gừng có tác dụng rất lên dạ dày, đường ruột và hệ thần kinh nhằm kiểm soát các triệu chứng buồn nôn.

Có thể sử dụng nước gừng ấm pha loãng cho trẻ em từ 2 tuổi trở lên uống từng chút một.

Bấm huyệt

Dùng đầu ngón tay ấn mạnh lên huyệt cổ tay và giữ chừng 3 đến 5 phút sẽ hết.Tư thế bấm huyệt ở cổ tay: dùng ngón tay cái đặt ở mặt trên cổ tay, các ngón còn lại nằm phía dưới. Ấn ngón cái với lực vừa phải lên vị trí giữa hai gân lớn ở mặt trong cổ tay.

Kỹ thuật này đã giúp những người buồn nôn giảm nôn. Nó tương tự như phương pháp châm cứu Trung Quốc cổ đại. Có thể dùng cách này chữa chứng buồn nôn tạm thời cho trẻ.

Khi nào cần đi khám bác sĩ

Một đứa trẻ bị nôn trớ cần được chăm sóc y tế nếu:

- Là trẻ dưới 12 tuần tuổi và nôn nhiều hơn một lần.

- Có dấu hiệu mất nước, hoặc cha mẹ nghi ngờ trẻ đã ăn hoặc uống thuốc gì đó gây ngộ độc.

- Có cử chỉ mất tri giác; có sốt cao, đau đầu, phát ban, cứng cổ, hoặc đau dạ dày

- Có máu hoặc mật trong chỗ nôn ói, hoặc cha mẹ nghĩ rằng trẻ có thể bị viêm ruột thừa

- Khó thức dậy, nhìn ốm yếu xanh xao, đã nôn ói hơn 8 giờ, hoặc nếu bạn đang lo lắng.

Đây là những dấu hiệu của trẻ đã bị bệnh, cần phải đưa trẻ đến gặp bác sĩ ngay.

Tú Liên

Nên đọc

Những cây cảnh đẹp nhưng có độc

Ung thư tuyến giáp: Triệu chứng và diễn tiến của bệnh

Ung thư tuyến giáp: Phân loại và các yếu tố nguy cơ

Cách nhận biết thịt lợn bơm nước tăng trọng hay không?

Theo GDVN