Bệnh cường aldosterone

Trang tin điện tư BV Bạch Mai cho biết, năm 1954, nhà nội tiết học người Mỹ Jerome W. Conn (1907-1994) lần đầu tiên mô tả về hội chứng cường aldosterone tiên phát trên lâm sàng của một bệnh nhân nữ 43 tuổi, với biểu hiện lâm sàng gồm tăng huyết áp, nhược cơ, co giật và hạ kali máu trầm trọng. Bệnh nhân này sau đó được phẫu thuật và lấy ra khối u 4cm ở vỏ tuyến thượng thận bên phải. Đến giữa những năm 1960, dựa trên kết quả các nghiên cứu đơn trung tâm của mình Conn đã ước lượng rằng tỷ lệ cường aldosteron tiên phát ở những bệnh nhân tăng huyết áp vào khoảng 7,6%. Con số này đã khuấy động lên sự tranh luận sôi nổi của các nhà khoa học y học trên toàn thế giới bởi từ trước đó, trong y văn cũng như trong thực tiễn, phần lớn đều cho rằng tỷ lệ cường aldosterone tiên phát không quá 1%.

Nguyên nhân gây cường aldosterone

- U tuyến thượng thận (trong một tuyến thượng thận) - gọi là hội chứng Conn.

- Hoạt động quá mức của cả 2 tuyến thượng thận (tăng sản thượng thận song phương).

Trong trường hợp hiếm hoi, cường aldosterone có thể là do:

- Ung thư (ác tính) tăng trưởng ở các lớp ngoài (vỏ) của tuyến thượng thận.

- Một loại hiếm của cường aldosterone gọi là aldosteronism glucocorticoid (GRA) trong gia đình và nguyên nhân gây huyết áp cao ở trẻ em và thanh thiếu niên.

Yếu tố làm tăng nguy cơ cường aldosterone

- Đang ở độ tuổi 45 trở lên.

- Có tiền sử gia đình huyết áp cao.

- Đang thừa cân.

- Có một lối sống ít vận động.

- Sử dụng thuốc lá.

- Uống nhiều rượu.

- Chế độ ăn uống mất cân bằng (quá nhiều muối, không đủ kali).

Triệu chứng cường aldosterone

Theo Sức khỏe & đời sống, tăng huyết áp trung bình đến nặng.

Cao huyết áp - có dùng một số thuốc để kiểm soát.

Cao huyết áp cùng với một mức độ kali thấp (hạ kali máu).

Phương pháp chẩn đoán cường aldosterone

1. Kiểm tra sàng lọc

Ban đầu, Bác sĩ có thể đo được nồng độ aldosterone và ludro trong máu. Renin là một enzym được sản sinh bởi thận giúp điều chỉnh huyết áp. Sự kết hợp của nồng độ ludro rất thấp với nồng độ aldosterone cao cho thấy cường aldosterone có thể là nguyên nhân gây ra huyết áp cao.

2. Xét nghiệm

Nếu xét nghiệm aldosterone-renin cho thấy  có thể có cường aldosterone, sẽ cần một thử nghiệm để xác định chẩn đoán:

- Ăn muối: Thực hiện một chế độ ăn giàu natri trong 3 ngày trước khi Bác sĩ kiểm tra aldosterone và natri trong nước tiểu.

- Tải saline: nồng độ aldosterone sẽ được kiểm tra sau khi pha với nước muối được truyền vào máu trong nhiều giờ.

- Thử nghiệm tắt Fludrocortisone (FST): Sau khi đã theo một chế độ ăn giàu natri và ludrocortisones (giống chức năng của aldosterone) trong vài ngày, nồng độ aldosterone trong máu sẽ được đo.

Nếu chẩn đoán cường aldosterone, Bác sĩ sẽ kiểm tra thêm để xác định xem nguyên nhân cơ bản là hoạt động quá mức của 1 hay cả 2 tuyến thượng thận. Có thể bao gồm:

- Chụp cắt lớp vi tính ổ bụng (CT).

- Lấy mẫu tĩnh mạch tuyến thượng thận: Giúp kiểm tra mức aldosterone cao ở 1 tuyến hay cả 2 tuyến thượng thận.

Phương pháp phòng ngừa cường aldosterone

- Thực hiện theo một chế độ ăn uống lành mạnh: Hạn chế muối trong chế độ ăn uống bằng cách tập trung vào các loại thực phẩm tươi sống và giảm natri, tránh gia vị, và loại bỏ muối từ các công thức nấu ăn. Chế độ ăn uống bao gồm các loại thực phẩm lành mạnh như các loại ngũ cốc, trái cây, rau và các sản phẩm sữa chất béo thấp, có thể thúc đẩy giảm cân và giúp giảm huyết áp.

- Trọng lượng khỏe mạnh: Nếu chỉ số cơ thể BMI là 25 hoặc nhiều hơn thì chỉ cần 4,5 kg cũng có thể làm giảm huyết áp.

- Tập thể dục: Thường xuyên tập thể dục aerobic có thể giúp hạ huyết áp. Không cần phải tới phòng tập thể dục, việc vận động mạnh mẽ hầu hết các ngày trong tuần có thể cải thiện đáng kể sức khỏe.

- Không hút thuốc: Bỏ hút thuốc sẽ cải thiện sức khỏe tổng thể tim mạch. Nicotin trong thuốc lá làm cho tim làm việc khó khăn hơn bằng cách tạm thời co thắt mạch máu và tăng nhịp tim và huyết áp.

- Hạn chế uống rượu và cafein: Cả hai chất này có thể làm tăng huyết áp, và rượu có thể can thiệp hiệu quả của một số loại thuốc huyết áp. Hãy hỏi bác sĩ cho dù uống rượu vừa phải.

Phương pháp điều trị cường aldosterone

Điều trị cường aldosterone phụ thuộc vào nguyên nhân cơ bản nhưng mục tiêu cơ bản của nó là bình thường, hoặc chặn ảnh hưởng của nồng độ aldosterone cao và ngăn ngừa các biến chứng của cao huyết áp và nồng độ kali thấp.

1. Điều trị một khối u tuyến thượng thận

Một khối u tuyến thượng thận có thể được điều trị bằng phẫu thuật hoặc thuốc và thay đổi lối sống.

- Phẫu thuật: Phẫu thuật loại bỏ tuyến thượng thận có chứa khối u thường được khuyến cáo bởi vì nó giúp giải quyết huyết áp cao và thiếu hụt kali, và nó có thể giúp nồng độ aldosterone trở lại bình thường.

- Chặn aldosterone. Nếu không thể phẫu thuật hay không muốn, cường aldosterone gây ra bởi một khối u lành tính cũng có thể được điều trị hiệu quả bằng thuốc chẹn aldosterone (thuốc đối kháng thụ thể mineralocorticoid) và thay đổi lối sống. Tuy nhiên, cao huyết áp và kali thấp sẽ trở lại nếu ngừng dùng thuốc.

2. Điều trị hoạt động quá mức của cả 2 tuyến thượng thận

Kết hợp thuốc và thay đổi lối sống có thể chữa trị hiệu quả cường aldosterone gây ra bởi hoạt động quá mức của cả 2 tuyến thượng thận.

Biến chứng bệnh cường aldosterone

Cường aldosterone có thể dẫn tới huyết áp cao và nồng độ kali thấp. Các biến chứng này lần lượt có thể dẫn đến các vấn đề khác như:

1. Các vấn đề liên quan tới huyết áp cao

Liên tục tăng huyết áp có thể dẫn đến các vấn đề với tim và thận, bao gồm:

- Đau tim.

- Ngất.

- Phì đại tâm thất trái.

- Đột quỵ.

- Bệnh thận hoặc suy thận.

- Chết sớm.

Huyết áp cao gây ra bởi cường aldosterone có nguy cơ bị biến chứng tim mạch cao hơn so với các loại cao huyết áp.

2. Các vấn đề liên quan đến nồng độ kali thấp

Một số, nhưng không phải tất cả, những người cường aldosterone có mức độ kali thấp (hạ kali máu). Hạ kali máu nhẹ có thể không gây ra bất kỳ triệu chứng, nhưng mức độ rất thấp của kali có thể dẫn đến:

- Rối loạn nhịp tim.

- Chuột rút.

- Khát.

Trà Mi

Nên đọc

Những ảnh hưởng của tình dục tới não

Những việc tuyệt đối không làm sau khi ăn no

Tránh sỏi thận bằng những điều đơn giản

Bà bầu có được uống thuốc Carduran không?

Theo GDVN