Bệnh gan do rượu: Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ

Bệnh gan do rượu là gì?

Thông tin trên trang tin điện tử Bệnh viện đa khoa Quảng Nam:

- Bệnh gan do rượu là bệnh gan thường thấy nhất ở Mỹ. Nhiều nghiên cứu dịch tể học trên thế giới đã cho thấy có sự liên quan giữa việc uống rượu mỗi ngày và chết do xơ gan.

- Nguy cơ tăng độc tính gan nếu vượt quá mức ngưỡng rượu nhưng vẫn thấy những người nghiện rượu hiếm khi gây xơ gan. Hậu quả dẫn đến xơ gan phù thuộc vào tính đa dạng di truyền của enzym chuyển hóa rượu, giới tính, tình trạng dinh dưỡng, viêm gan siêu vi cùng xảy ra, tiếp xúc với độc chất hay thuốc và yếu tố miễn dịch.

-Bệnh gan do rượu tiến triển qua các giai đoạn: Từ bình thường đến gan nhiễm mỡ rồi đến viêm gan do rượu và cuối cùng dẫn đến xơ gan.

- Điều trị bệnh gan do rượu bao gồm ngưng hẳn việc uống rượu, điều trị những biến chứng ngoài gan do rượu (Rối loạn điện giải, hội chứng cai nghiện, rối loạn chức năng tim, dinh dưỡng kém, viêm tụy, viêm dạ dày, nhiễm trùng) và điều trị các triệu chứng của xơ gan (dịch báng, xuất huyết do tăng áp lực tĩnh mạch cửa và bệnh não)

Các loại bệnh gan do rượu gây ra

- Gan nhiễm mỡ: là giai đoạn sớm nhất của bệnh gan do rượu. Mọi người khi uống nhiều rượu, ngay cả trong trường hợp uống rượu trong một vài ngày, cũng có thể làm tế bào gan sưng phồng lên chứa ngay tế bào mỡ. Nếu ngừng uống rượu vào giai đoạn này, các tế bào gan có thể phục hồi.

- Viêm gan do rượu: rượu như là một chất độc làm tế bào gan bị viêm, bị hư hại và chết đi. Trong giai đoạn này, người bệnh có thể cảm thấy chán ăn, đau bụng, buồn nôn, nặng hơn nữa là sốt và vàng da.

Ngừng uống rượu tuyệt đối trong giai đoạn này có thể giúp gan phục hồi. Viêm gan do rượu có thể gây tử vong hoặc làm bệnh trở nên nặng hơn cho người bệnh, nhất là những người có bệnh gan từ trước như viêm gan siêu vi C, xơ gan…

- Xơ gan do rượu: khi tế bào gan bị viêm và hư hại kéo dài qua nhiều năm tháng và các tế bào chết dần sẽ được thay thế bằng các mô xơ và bắt đầu cho quá trình xơ gan.

Có khoảng 20% người uống rượu kéo dài bị biến chứng này và khi đã bị xơ gan thì rất nhiều chuyện sẽ xảy ra dù người bệnh không còn uống rượu nữa.

Nguyên nhân bệnh gan do rượu

1. Siêu vi, khiếm khuyết về di truyền, do thuốc, hóa chất… và nguyên nhân từ việc uống rượu hay được đề cập đến. Rượu bia là một trong nhiều chất độc hại mà con người tự nguyện dùng.

Ở nước ta, theo một số thống kê từ các bệnh viện, số bệnh nhân phải nhập viện để điều trị bệnh xơ gan do uống rượu quá nhiều có xu hướng tăng trong thời gian gần đây. Khoảng 1/4 số bệnh nhân nằm tại khoa Tiêu hóa gan mật là xơ gan.

Rượu chính là thủ phạm gây xơ gan đứng hàng thứ 2 chỉ sau siêu vi viêm gan B. Viêm gan do rượu có thể gây tử vong, nhất là những người đã có bệnh gan từ trước.

Ở những người bị viêm gan do siêu vi C, rượu có thể đẩy nhanh tiến trình xơ hóa trong gan. Những người đã bị xơ gan vì bất cứ lý do gì nếu uống rượu sẽ làm gan ngày càng suy yếu nhanh hơn và nặng hơn.

2. Viêm gan do uống rượu thường xảy ra ở người nghiện rượu, nhưng nó cũng xảy ra ở những người thỉnh thoảng uống rượu. Phản ứng của gan với rượu khác nhau ở mỗi cơ thể con người.

Viêm gan do uống rượu không dễ chẩn đoán. Thỉnh thoảng triệu chứng có thể xấu hơn sau một thời gian ngừng uống rượu hơn là lúc đang uống rượu.

Thông thường bệnh diễn tiến nặng sau thời gian uống rượu nhiều, cũng có thể gặp ở người uống rượu trung bình. Xét nghiệm máu là phương pháp giúp chẩn đoán bệnh. Chẩn đoán chính xác nhất là phương pháp sinh thiết gan.

Các yếu tố nguy cơ của bệnh gan do rượu

1. Lượng rượu đưa vào:Cồn càng nhiều thì độc tính càng cao, như vậy nó không tùy thuộc loại rượu. Một số loại rượu hay sử dụng trên thị trường có nồng độ cồn như sau:

- Whisky, Voska, Johnnie walker, rượu gạo: Có nồng độ cồn 40%, mỗi 30ml có khoảng 10g.

- Rượu vang: 100ml ~ 10g.- Bia: Nồng độ cồn 4,8%, 250ml ~ 10g.

Như vậy, nếu nam giới uống trung bình trên 80g/ngày và nữ 60g/ngày, liên tục trên 10 năm thì nguy cơ xơ gan đến 12-15%. Nếu uống > 160g/ngày liên tục 7 ngày thì nguy cơ viêm gan rượu sẽ xảy ra và nếu tiếp tục uống trên 8 năm thì nguy cơ xơ gan là 40%.

2. Cách uống: Rất quan trọng, nếu ngày nào cũng uống thì độc cho gan hơn khi uống thỉnh thoảng (vì gan không có thời gian hồi phục).

3. Giới tính: Nữ dễ bị tổn thương gan do rượu hơn nam.

4. Tình trạng dinh dưỡng trước và trong khi uống: Nếu uống rượu trong tình trạng thiếu dinh dưỡng sẵn thì dễ bị tổn thương gan hơn.

5. Cơ địa: Ở những người bẩm sinh thiếu các yếu tố bảo vệ gan cũng góp phần làm cho gan bị tổn thương khi uống rượu quá liều, kéo dài.

Trà Mi

Nên đọc

Bia rượu có phải là thủ phạm duy nhất gây bệnh gút?

Không dùng thuốc chống nôn khi say rượu

Mối liên hệ giữa rượu và huyết áp

Rượu và bệnh tật

Theo GDVN