Bí quyết giúp bạn chữa chướng bụng, đầy hơi

Vì sao đầy hơi, chướng bụng?

Có nhiều nguyên nhân gây đầy hơi, chướng bụng:

- Do ăn nhiều chất tinh bột mà cơ thể không đủ hệ thống men để chuyển hóa hết. Ăn uống quá nhanh, nhai không kỹ, nuốt vội vàng (khi uống nước dễ nuốt cả hơi vào dạ dày); ăn nhiều chất béo, gia vị, chất kích thích (rượu, bia, cà phê, thuốc lá).

Có một số thức ăn hay gia vị khi ăn vào dạ dày tạo nên một phản xạ gây co thắt lỗ thực quản dưới dễ gây nên ợ hơi (hành, tỏi...) hoặc ăn xong đã vội vàng đi nằm nghỉ ngay.

- Do rối loạn vận động nhu động ống tiêu hóa (dạ dày, ruột) làm cho dạ dày lúc nào cũng đầy thức ăn và thức ăn xuống ruột chậm gây cho việc tiêu hóa thức ăn gặp khó khăn hoặc do rối loạn bài tiết dịch mật (viêm, tắc đường dẫn mật...). Bệnh trào ngược thực quản ngoài đầy hơi, trướng bụng còn gây nóng rát phía sau xương ức, ợ nóng, ợ hơi, ợ ra cả nước trong.

Ảnh minh họa

- Do rối loạn hệ thống vi khuẩn chí trong đường tiêu hóa (loạn khuẩn) làm cho thức ăn không đủ men để chuyển hóa thức ăn gây ứ đọng, lên men và sinh hơi.

- Do bệnh thuộc đường tiêu hóa như bệnh về dạ dày (viêm, loét dạ dày - tá tràng, ung thư dạ dày...); bệnh viêm đại tràng co thắt (hội chứng viêm đại tràng kích thích); bệnh giảm nhu động ruột do gây đầy hơi, trướng bụng bởi vi khuẩn lên men tinh bột tồn tại lâu ngày trong lòng đại tràng; do ứ phân lâu ngày như trong bệnh táo bón hoặc sau một số phẫu thuật về đường tiêu hóa như phẫu thuật dạ dày, đại tràng...

- Do rối loạn hấp thu: ở trẻ em những trường hợp đau bụng không tìm thấy nguyên nhân khác thì có tới 40% là do rối loạn hấp thu sữa.

- Do bệnh thuộc về hệ thống tâm thần - thần kinh: những người hay lo âu, thần kinh căng thẳng, gặp nhiều stress cũng có thể gây đầy hơi, trướng bụng. Ngoài ra, chứng đầy hơi, trướng bụng còn có thể do người bệnh dùng một số thuốc làm ảnh hưởng đến chức năng sinh lý bình thường của hệ tiêu hóa (dạ dày, ruột).

Ví dụ: Như dùng thuốc trong bệnh suy tuyến giáp trạng, trong bệnh tăng huyết áp hoặc thuốc dùng chữa bệnh trầm cảm...

Đầy hơi, chướng bụng có biểu hiện chính như thế nào?

 Những người bị bệnh đầy hơi, chướng bụng thì hơi được sinh ra trong quá trình chuyển hóa thức ăn không ra ngoài theo đường hậu môn (trung tiện) mà lại đi ngược lên thực quản do cơ thắt thực quản bị giãn ra và được đưa ra ngoài bằng đường miệng bởi triệu chứng ợ. Triệu chứng chính là đầy hơi, chướng bụng, ậm ạch khó chịu.

Ảnh minh họa

Những người có hội chứng dạ dày thì ngoài đầy hơi, chướng bụng còn có ợ hơi, ợ chua, đau bụng âm ỉ, có lúc buồn nôn hoặc nôn (do viêm chít hẹp môn vị gây ứ đọng), phân lúc lỏng, lúc đặc hoặc có khi táo bón.

Bụng chướng, gõ rất trong và trung tiện nhiều lần (ở người bình thường hơi chứa trong ruột có khoảng 200ml và được  đưa  ra ngoài bình quân khoảng từ 14 - 25 lần trong một ngày đêm theo đường hậu môn do trung tiện).

Nên làm gì khi bị bệnh đầy hơi, chướng bụng?

Khi bị đầy hơi, chướng bụng cần thiết phải đi khám bệnh để  xác định nguyên nhân. Ăn uống đóng vai trò khá quan trọng. Cần ăn chậm, nhai kỹ, không nuốt vội vàng, không ăn no quá. Một số loại thức ăn có khả năng gây đầy hơi thì nên tránh không ăn (những thức ăn này cũng có sự khác nhau ở cơ địa từng người).

Ảnh minh họa

Nên ăn những thức ăn dễ tiêu, hạn chế ăn thức ăn chua, cay, các chất kích thích như cà phê, rượu, bia, thuốc lá. Nên hạn chế ăn kẹo, bánh ngọt. Nên ăn nhiều rau xanh như rau khoai lang, rau mồng tơi, rau đay, rau muống. Vệ sinh răng miệng hàng ngày tránh để bám các chất cặn bã ở chân răng, trong khoang miệng. Ăn xong chưa vội đi nằm ngay hoặc ngồi lâu mà nên đi lại nhẹ nhàng.

Ngoài bữa ăn có thể dùng tay xoa bóp bụng (mát xa) để làm tăng nhu động của dạ dày, ruột giúp cho việc tiêu hóa thức ăn tốt hơn, tránh ứ đọng thức ăn nhiều ngày. Cần có chế độ tập thể dục nhẹ nhàng để làm tăng nhu động ruột một cách hợp sinh lý bình thường như đi bộ, chơi cầu lông, tập hít thở để cơ hoành vận động làm tăng nhu động của dạ dày và ruột. Đi bộ cũng là một hình thức thư giãn loại bỏ stress.

Những món ăn cần hạn chế

Thức ăn giàu tinh có ủ men (bánh mỳ, bánh bao…), các loại đồ ngọt như bánh kẹo, hoa quả chín nẫu có độ ngọt cao, sữa và sản phẩm từ sữa… là thứ bạn không nên dùng nhiều khi sắp phải tham gia một sự kiện nào đó, vì nó sẽ sinh ra rất nhiều khí trong hệ tiêu hóa của bạn.

Ngoài ra, bạn cũng nên tránh những thứ sau: Nước ngọt hay nước khoáng có gas, bia rượu, các thực phẩm có mạch nha, đồ ăn có dấm, các loại dưa muối, nấm, phô mai xanh…

Nên bỏ thói quen nhai kẹo cao su vì việc này gây tích rất nhiều khí trong bụng, dẫn đến hoặc làm nặng thêm chứng đầy hơi.

Những món cần ưu tiên

Ảnh minh họa

Bạn nên ăn nhiều các loại rau xanh. Về tinh bột, khoai tây, khoai lang và các loại ngũ cốc cũng là lựa chọn phù hợp. Về thực phẩm giàu đạm, bạn có thể ăn cả cá và thịt và trứng, ưu tiên cá. Về gia vị, ưu tiên tỏi vì nó chứa chất allicin chống chướng hơi. Còn với hoa quả, hãy ăn cam, bưởi, táo, dứa, lê sau những bữa cơm ê hề dinh dưỡng.

Tuy sữa dễ gây đầy hơi nhưng sữa chua lại tốt cho đường ruột do chứa vi khuẩn lactobacillus, giúp tiêu diệt các vi khuẩn có hại gây đầy hơi.

Lưu ý: khi ăn bạn nên ăn chậm, nhai kỹ, tránh vừa ăn vừa nói để không khí không lọt vào.

Mẹo giúp bạn giảm đầy hơi

Nếu tình trạng đầy hơi, chướng bụng xảy ra, bạn có thể khắc phục bằng các cách sau:

- Uống trà gừng nóng, chiêu từng ngụm nhỏ.

Ảnh minh họa

- Uống nước chanh gừng, gồm nước ấm pha với một thìa mật ong, hai thìa nước cốt chanh và vài lát gừng.

 - Ăn vài lát gừng tươi chấm muối.

 - Uống trà nóng pha vài giọt tinh dầu bạc hà; hoặc ăn vài nhánh bạc hà tươi.

 - Xoa nhẹ nhàng vùng bụng, thoa vòng tròn theo chiều kim đồng hồ, từ phải sang trái, từ trên xuống dưới rồi quay lại. Có thể bôi bút dầu nóng khi thoa.

 - Dùng túi chườm ở vùng bụng và bẹ sườn phải (hoặc dùng khăn nóng để chườm).