Cẩn trọng với hiện tượng ho ra máu

Thế nào là ho ra máu?

Theo Thanh niên Online, ho ra máu là hiện tượng ho ra máu tươi hoặc cục máu đông. Cũng có khi người bệnh chỉ thấy hiện tượng máu ra thành vệt lẫn trong đờm mà không thành bãi, thành cục, hiện tượng này cũng được gọi là ho ra máu.

Có khi người bệnh phải ho khạc mạnh mới thấy máu, nhưng cũng có khi chỉ khạc nhẹ đã xuất hiện máu, hiện tượng này cũng được gọi là ho ra máu. Ho ra máu có khi có nguyên nhân từ khí phế quản, cũng có khi có nguyên nhân từ trong phổi.

Tùy nguyên nhân mà mức độ và tính chất của bệnh có độ nguy hiểm khác nhau. Ở người trẻ, ho ra máu đã là một vấn đề đáng ngại, người cao tuổi còn đáng ngại hơn.

Biểu hiện lâm sàng của hiện tượng ho ra máu

Báo Sức khỏe và Đời sống, máu ho ra màu đỏ tươi, ra trong hoặc sau cơn ho. Máu có bọt, có các bóng khí, không lẫn thức ăn. Máu có thể lẫn đờm (chứng tỏ máu ra từ phế quản).

Số lượng máu ho ra có thể ít, chỉ vài tia máu lẫn trong các chất khạc, vài mililit hoặc ra với số lượng trung bình từ vài chục đến một vài trăm mililit, hoặc nhiều hơn, trên 200ml ộc ra ngoài ào ạt, sặc sụa, người bệnh vừa ộc máu, vừa ho, càng ho càng ộc ra nhiều máu hoặc máu chảy ra không thoát ra ngoài được, đông lại trong đường hô hấp, bít tắc các phế quản làm cho bệnh nhân giãy giụa, nghẹt thở.

Ho ra máu có thể ngắn chỉ một vài ngày, thậm chí trong một ngày hoặc kéo dài hơn 5-7 ngày rồi bớt dần và ngừng hẳn. Có trường hợp ho ra máu kéo dài cả tháng, thành từng đợt, mỗi đợt cách nhau vài ngày. Trung bình thì máu ra nhiều trong vài ba hôm rồi bớt dần và hết sau 10-15 ngày.

Đuôi máu là thời điểm sau khi ho ra máu nhiều, máu màu đỏ tươi, nay ra số lượng ít dần, màu nâu, nâu xám, màu gỉ sắt hay bã trầu. Đó là giai đoạn đi đến ngừng hẳn của ho ra máu, có giá trị báo hiệu.

Ho ra máu sét đánh (gọi là sét đánh do tính chất ra máu đột ngột, nhanh như sét đánh), máu ộc ra không cầm được, ào ạt tuôn ra cho đến khi chết. Người bệnh chết trong cảnh trụy tuần hoàn cấp do mất máu nhiều cấp tính.

Ho ra máu nhiều hoặc ho ra máu lần đầu, người bệnh thường hốt hoảng, lo sợ, da tái xanh, vã mồ hôi, mạch nhanh. Nếu máu ra nhiều thì có tình trạng sốc do huyết áp tụt. Bệnh nhân có thể sốt. Khi ho ra máu nghe phổi có thể thấy các tiếng ran ẩm, ran nổ, ran phế quản...

Nguyên nhân của hiện tượng ho ra máu

Ho ra máu gặp trong nhiều bệnh như: giãn phế quản, lao, ung thư, rối loạn đông máu... Ở người cao tuổi, nguyên nhân chiếm tỷ lệ đáng kể và cần phải hết sức cảnh giác đó là do lao phổi và ung thư phổi.

Bệnh lao có nhiều biểu hiện như: sốt về chiều kéo dài, mệt mỏi, gầy sút cân, ho, khó thở, khạc đờm, đờm khi thì trong, khi thì có mủ và ho ra máu... Khi được làm các xét nghiệm thì thấy tổn thương lao trên phim X-quang, phản ứng Mantoux dương tính (phản ứng miễn dịch của vi khuẩn lao), soi đờm, cấy đờm thấy vi khuẩn lao...

Cũng có khi bệnh phức tạp hơn, phải thực hiện xét nghiệm PCR dịch phế quản mới thấy vi khuẩn lao. Điều đáng ngại của bệnh lao ở người cao tuổi là điều trị rất phức tạp vì hiện tượng sức đề kháng cơ thể giảm, liều lượng thuốc thường quá sức chịu đựng của cơ thể, cộng với hiện tượng vi khuẩn lao dễ kháng thuốc ở đối tượng này (lao kháng trị).

Vì vậy, ở những bệnh nhân này, khi có hiện tượng ho ra máu, cần phải được phát hiện lao càng sớm càng tốt.

Thứ hai là ung thư phổi. Tần suất ung thư phổi ở người cao tuổi khoảng 6%. Bệnh ở giai đoạn tiềm ẩn trong một thời gian dài. Những triệu chứng thường gặp là: mệt mỏi kéo dài không rõ nguyên nhân, gầy sút vô cớ, sốt nhẹ kéo dài dai dẳng, ăn kém, ho, ho ra máu, khó thở...

Đến khi bệnh có biểu hiện rõ thì thấy: khó thở tăng và rõ rệt, ho ra máu điển hình... Làm các xét nghiệm thấy tổn thương dạng khối u trên phim X-quang, lấy dịch phế quản soi thấy các tế bào ác tính... Bệnh ung thư đến nay vẫn là một bệnh nan y nên giải pháp tốt nhất là phát hiện sớm để dự phòng.

Vì vậy, ở người cao tuổi, người già khi thấy biểu hiện ho ra máu thì cần tới một bệnh viện có chuyên khoa hô hấp để được xác định nguyên nhân.

Thùy Linh

Nên đọc

Những hiểu lầm phổ biến về bệnh ung thư phổi

Những món ăn bài thuốc trị bệnh viêm phổi

Bệnh xơ phổi: Chẩn đoán, điều trị

Dấu hiệu ung thư phổi giai đoạn đầu

Theo GDVN