Công dụng chữa bệnh của cây mướp

Tính vị của các bộ phận của cây mướp

1. Lá mướp

Lá mướp có vị ngọt, chua, mát, tính hàn, có tác dụng thanh nhiệt, trừ đờm, chỉ khái, giải độc, chỉ huyết. Dùng trị ho cấp tính và mạn tính, nhiều đờm, đờm dính máu. Hằng ngày dùng 10 - 15g, sắc uống; hoặc lấy lá tươi, rửa sạch, thêm chút muối ăn, giã nát, vắt lấy nước uống, trị viêm họng, họng sưng đau. Còn có tác dụng trừ phù thũng, trị mụn nhọt sưng đỏ. Có thể lấy lá bánh tẻ, rửa sạch, giã nát, đắp lên mụn nhọt hoặc lên vết thương để tiêu viêm, tiêu sưng. 

2. Quả mướp

Quả mướp có vị ngọt, tính mát, có tác dụng thanh nhiệt, hóa đàm, lương huyết, giải độc. Dùng quả non, khi quả ra được khoảng 20 ngày, hái về thái mỏng, sao vàng, sắc uống có tác dụng trừ đờm, trị ho, hen,  khó thở.

3. Rễ mướp

Rễ mướp có vị ngọt, tính bình, có tác dụng thông kinh, hoạt lạc, thanh nhiệt giải độc, tiêu viêm, thanh trừ nội nhiệt, nhuận tràng, trị phế ung, viêm mũi, viêm xoang, ho, đau nửa đầu, viêm tuyến vú. Ngày 15-30g dưới dạng sao vàng, sắc uống ngày 1 thang, chia 2 lần. Uống nhiều ngày tới khi các triệu chứng thuyên giảm.

4. Thân mướp

Thân cây mướp có vị ngọt, tính bình, có tác dụng hoạt huyết thông lạc, thanh nhiệt giải độc. Sau khi thu hái, đem phơi khô, cắt thành từng đoạn 3-5cm, sao vàng, nghiền thành bột mịn uống với nước sôi để nguội, ngày 2-3 lần, mỗi lần 8-12g, có tác dụng thông mũi, trị bệnh viêm mũi mạn tính, viêm cuốn mũi.

5. Gốc cây mướp

Gốc cây mướp, sau khi rửa sạch, cạo bỏ lớp vỏ bên ngoài, thái nhỏ, sao vàng, sắc uống có tác dụng tiêu viêm. Trị viêm xoang, viêm mũi, mũi ngứa, chảy nước mũi, nước mũi có mùi hôi, tanh.

6. Xơ mướp

Xơ mướp có vị ngọt tính bình, có tác dụng thông kinh, hoạt lạc, thanh nhiệt, hóa đàm, lợi thủy, tiêu thũng. Có thể lấy những quả mướp chín, già, khô trên giàn; hoặc hái các quả mướp già, phơi khô hoặc sấy khô, bóc bỏ vỏ, bỏ hạt.

Khi cần nhiều xơ mướp, có thể, sau khi thu hái các quả mướp già, bó lại thành bó, ngâm xuống nước vài ngày cho thịt mướp rữa ra, sau đó rửa sạch xơ, rồi đem phơi khô, sấy khô. Lấy xơ này, cắt thành từng đoạn 1 - 2cm, sao vàng, nghiền thành bột mịn, uống ngày 2 - 3 lần, mỗi lần 8 - 10g, để thông kinh, hoạt lạc, trừ phong thấp, lợi tiểu, giải độc. Dùng trong các trường hợp đau tức sườn ngực, đau cơ.

Xơ mướp đem sao đen, sao tới khi toàn bộ phía ngoài có màu đen, bên trong vẫn còn màu vàng, tán thành bột mịn, uống với nước ấm, ngày 2 - 3 lần, mỗi lần 4 - 8g, có tác dụng cầm máu, giảm đau. Dùng trị trĩ ra máu, đại tiện ra máu, xuất huyết tử cung… Ngoài ra để thúc sởi chóng mọc, dùng xơ mướp 20g; kinh giới, bạch chỉ, kim ngân, mỗi thứ 12g; cỏ mần trầu 8g; cam thảo 4g. Sắc uống, ngày 1 thang chia 2 lần.

Công dụng chữa bệnh của cây mướp

1. Chữa viêm khí quản, bị ho có đờm đặc mủ vàng trẻ con bị ho gà. Mướp tươi để cả vỏ rửa sạch, giã nát lấy 40 ml nước, hòa trộn với 10ml mật ong, mỗi ngày uống 2 lần, mỗi lần uống 20-30 ml.

2. Chữa bệnh thở khò khè: Mướp tươi non 250g, thái thành đoạn nhỏ, luộc lấy nước, ăn cả nước lẫn cái như một món ăn trong bữa cơm thường ngày.

3. Chữa tiểu tiện ra máu, cảm nhiễm đường niệu: quả mướp 250 g, dùng cả cuống và vỏ, bổ ra, cho nước nấu thành 400ml nước, để nguội, cho lượng mật ong vừa phải vào uống thay nước giải khát trong ngày.

4. Chữa trĩ nội, đại tiện ra máu: Dùng 250g quả mướp non, nạo bỏ vỏ ngoài, thái ra thành miếng cho lượng nước vừa phải vào nấu lên ăn.

5. Làm thông sữa: Dùng lượng mướp vừa phải, nướng tồn tính, nghiền vụn, uống 3-6 gam với chút rượu. Sau khi uống, lấy chăn đắp lên người, làm cho toàn thân rướm chút mồ hôi là được. Tất cả những phụ nữ sau khi sinh con bị tắc ống dẫn sữa không uống nước sữa, đều có thể thông sữa bằng cách này.

Ngoài ra, người ta còn có thể dùng nhựa của thân cây mướp chảy ra để làm thuốc mỹ dung xoa mặt, làm mất nếp nhăn trên da mặt:

Theo tờ "Tin tức hàng ngày" của Nhật Bản đã từng có lần đưa tin giới thiệu về phương pháp mỹ dung nói trên của tác giả Pinglinyingzi. Ông Pinglinyingzi đã 80 tuổi mà trên nét mặt chưa có một nếp nhăn nào. Ông đã sử dụng dùng nhựa cây mướp và theo ông thì phương pháp này được truyền từ bà cụ thân sinh ra ông. Cụ thường xuyên dùng phương pháp này và khi đến 90 tuổi, trên nét mặt cũng chỉ mới có ít nếp nhăn.

Phương pháp là: Từ chỗ thân cây cách mặt đất 60cm, chặt cắt đứt một dây sợi dây mướp dài vứt bỏ không dùng đoạn thân trên. Lấy đầu cắt của thân cây mướp ở đoạn dưới uốn cong xuống dưới dùng một lọ thủy tinh thật sạch để hứng lấy nước của thân cây tiết ra nhỏ vào. Để phòng tránh nước mưa hoặc sâu bọ chui vào lọ, miệng lọ cần tìm cách bịt thật kín bằng vải nhựa. Nước nhựa thân cây tiết ra hứng được trong một đêm, dùng gạc sạch lọc lấy nước nhựa nguyên, cho nước nhựa nguyên đó vào lọ để dùng, khi dùng cho một ít glycerine, boric axid, ethyl alcohol, sau khi hòa trộn đều, bôi lên mặt. Làm như vậy có tác dụng làm cho da thêm mịn màng, mềm mại, sáng sủa lên, bảo vệ da, lại càng làm cho các nếp nhăn trên da mặt phẳng phiu, ít bị nhăn nheo.

Một số bài thuốc từ cây mướp

1. Lá và hoa mướp

- Chữa viêm họng: Lá mướp hương rửa sạch, giã nhỏ với ít muối, thêm nước, gạn uống làm một lần.

- Chữa ho, hen kéo dài: Lá mướp hương 15g nấu nước uống hoặc chế biến dưới dạng cao lỏng 1/1, mỗi lần uống 0,5ml.

- Chữa phù thũng: Lá mướp hương 15g, cây cứt lợn 10g, thái nhỏ, phơi khô, sắc với 200ml nước còn 50ml, uống 1 lần trong ngày. Dùng 5 - 7 ngày.

- Chữa nước ăn chân: Lá mướp hương để tươi, giã nát, lấy nước hoặc đem nướng lá, rồi giã đem xát vào chỗ bị thương có tác dụng chữa nước ăn chân, mụn nhọt, lở ngứa.

- Chữa nứt nẻ đầu vú: Lá mướp hương phơi khô, đốt tồn tính (không để cháy thành than), tán bột mịn, hòa với dầu vừng dùng bôi vào đầu vú. Bài thuốc này còn có tác dụng chữa chứng chảy máu lợi rất tốt.

- Chữa sốt cao, đau đầu: Hoa mướp 20g, hạt đậu xanh 100g. Đậu xanh để cả vỏ, ninh nhừ rồi lấy khoảng 400ml nước cốt. Vớt xác đậu xanh ra, cho hoa mướp đã thái nhỏ vào, đun sôi trong 5 - 10 phút để nguội, chắt lấy nước uống làm 2 - 3 lần trong ngày.

- Dùng lá mướp khô đốt lấy tro xức vào mụn nhọt hoặc vết thương bị nhiễm trùng thì rất hiệu quả (nhiều người sử dụng có công hiệu)

 2. Thân cây mướp

Chữa viêm xoang: Dùng thân cây phần mọc từ mặt đất trở lên khoảng 1m, chặt nhỏ, đốt tồn tính, tán mịn, uống 10g/lần với ít rượu; chữa chảy nước mũi và có mùi hôi.

 Chữa đau lưng: Thân cây mướp 30g, xa tiền tử 30g, hổ trượng 15g, hoàng bá 10g, sắc nước uống ngày 1 thang; chữa đau lưng, đau hông do thấp nhiệt.

3. Quả mướp

- Nhuận tràng: Dùng quả mướp nấu canh ăn hằng ngày, có tác dụng nhuận tràng và làm dịu cơn đau dạ dày.

- Giúp tăng lượng sữa cho bà đẻ: Quả mướp non ninh với chân giò hoặc móng giò lợn là thuốc tăng tiết sữa và làm máu lưu thông.

- Chữa băng huyết: Mướp hương 1 - 2 quả, huyết dụ 2 - 3 lá, rễ cỏ tranh 20g, rễ cỏ giày 20g, thái nhỏ, sắc với 400ml nước còn 100ml, uống ngày 2 lần.

- Chữa mụn nhọt: Vỏ quả mướp già (chưa thành xơ), hạt gấc, hạt trám, đốt thành than, trộn với mỡ lợn, bôi ngày vài lần.

- Chữa đau lưng: Hạt mướp già 5 - 10g sao vàng, sắc nước uống.

4. Rễ mướp

- Chữa đau nửa đầu: Dùng 15 - 30g rễ mướp sắc uống mỗi ngày, có tác dụng thông lạc, chữa viêm mũi, viêm xoang, ho, đau lưng.

- Chữa lở ngứa: Rễ mướp sắc lấy nước dùng ngâm, rửa có tác dụng chữa lở ngứa, chảy nước vàng.

5. Xơ mướp

 - Chữa trĩ ra máu: Xơ mướp đốt tồn tính, tán bột, chia làm 2 lần chiêu với nước ấm, dùng uống mỗi ngày 4 - 8g, còn có tác dụng chữa rong kinh, băng huyết, kiết lị ra máu.

- Chữa tắc tia sữa: Xơ mướp 1 cái, gai bồ kết 10 cái, hành tươi hoặc hành khô 1 củ. Tất cả băm nhỏ, sắc với 400ml nước còn 100ml, uống làm 2 lần trong ngày. Dùng trong 2 -3 ngày. Kết hợp xoa nắn vú cho thông tia sữa.

- Chữa hen: Xơ mướp 20g băm nhỏ, hạt đay quả dài 12g, giã dập, tất cả đem sao rồi trộn đều với nhau dùng sắc uống lúc nóng ngày 2 lần. Dùng liên tục 2 - 3 ngày.

- Chữa sởi: Xơ mướp 20g, kinh giới 12g, bạch chỉ 12g, kim ngân 12g, cỏ mần trầu 8g, cam thảo nam 4g. Tất cả thái nhỏ, sao vàng, sắc uống làm 2 lần trong ngày có tác dụng làm sởi mọc nhanh, đều, hạn chế các biến chứng.