Thận trọng sử dụng thuốc khi đang cho con bú

Nguyên nhân phụ nữ cần thận trọng sử dụng thuốc khi đang cho con bú

PGS, dược sĩ Nguyễn Hữu Đức, ĐH Y dược TP HCM chia sẻ trên Vnexxpress, phụ nữ đang cho con bú phải thận trọng khi dùng thuốc bởi vì các thuốc có tác dụng toàn thân khi dùng cho mẹ đang cho con bú đều bài tiết qua sữa, hoặc ít hoặc nhiều.

Một số thuốc bài tiết qua sữa ít, nồng độ thuốc trong sữa thấp, có thể không đủ để gây tác dụng lâm sàng ở trẻ. Tuy nhiên, có thuốc bài tiết qua sữa ít nhưng lại có hoạt tính mạnh, có thể gây tác dụng xấu nghiêm trọng đối với trẻ.

Một ví dụ về thuốc bài tiết qua sữa nhiều là thuốc chứa chất iod (dung dịch Lugol dùng trong bệnh cường giáp). Thuốc này đặc biệt tiết qua sữa nhiều với nồng độ vượt quá so với nồng độ thuốc có trong máu người mẹ, do đó người mẹ không bị gì nhưng trẻ bị ức chế tuyến giáp có thể đưa đến nguy hiểm.

Còn có một số thuốc khác tuy rằng nồng độ thuốc trong sữa mẹ quá thấp nhưng lại có thể gây hiện tượng dị ứng ở trẻ. Đó là trường hợp mẹ uống kháng sinh penicillin thì không việc gì nhưng trẻ bú mẹ thì bị dị ứng.

Như vậy người mẹ đang cho con bú cần tránh dùng những thuốc độc đối với trẻ. Hơn thế nữa, người mẹ còn tránh dùng những thuốc ngăn cản sự tiết sữa hoặc ức chế phản xạ bú của trẻ.

Rõ ràng là đối với trẻ còn đang bú, đặc biệt là trẻ dưới 1 tuổi, sữa mẹ là nguồn thức ăn bổ dưỡng và hoàn chỉnh nhất, nếu nguồn sữa mẹ bị hạn chế hoặc mất đi (do thuốc ngăn cản sự tiết sữa) hoặc trẻ bỏ bú (do thuốc ức chế phản xạ bú) chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ.

Phó giáo sư nhấn mạnh, bình thường sự tổng hợp và bài tiết sữa mẹ được điều hòa và kiểm soát chủ yếu thông qua prolactin, một hormone được bài tiết từ tuyến yên. Nồng độ hormone này thường tăng cao nhất trong 2 tuần đầu sau sinh, sau đó giảm dần và trở về mức bình thường sau 6 tháng.

Nồng độ prolactin tăng cao trong máu là yếu tố quyết định sự bài tiết sữa. Hầu hết tác động của thuốc đối với quá trình tiết sữa đều thực hiện thông qua hormone prolactin.

Phụ nữ đang cho con bú cần thận trọng khi sử dụng thuốc

Thuốc cần tránh dùng với phụ nữ đang cho con bú

Trang Sức khỏe và Đời sống cho biết, các nhà khoa học khuyến cáo để bảo đảm an toàn cho trẻ khi bú mẹ, cấm các bà mẹ dùng một số loại thuốc khi cho con bú sữa vì có thể tạo nên những tai biến cho trẻ như:

-thuốc tổng hợp kháng giáp trạng gây tai biến thiểu năng giáp trạng, bướu giáp

-thuốc co-trimoxazol gây tai biến về máu; thuốc chống đông máu, kháng vitamin K gây tai biến chảy máu

-thuốc chống ung thư và ức chế miễn dịch gây ức chế miễn dịch

-thuốc lithium gây rối loạn thần kinh, nội tiết

-thuốc chloramphenicol gây suy tủy

-thuốc ức chế acid dạ dày cimetidin, ranitidin... làm giảm độ toan dạ dày, thay đổi hấp thu những thuốc qua ống tiêu hóa

-thuốc glucocorticoid gây suy thượng thận

-thuốc metronidazol và các nitro-imidazol khác gây chán ăn, nôn, rối loạn công thức máu

-thuốc reserpin gây chảy sữa, ngủ lịm, phù nề mí mắt, chảy nước mũi.

Ngoài các loại thuốc được khuyến cáo cấm sử dụng đã nêu trên, người mẹ cho con bú có thể dùng một số thuốc điều trị nếu có chỉ định cần thiết nhưng cần phải theo dõi chặt chẽ nhằm phát hiện tai biến xảy ra ở trẻ bú sữa để ngừng ngay thuốc và xử trí kịp thời.

Các loại thuốc người mẹ không được dùng như: thuốc sulfamid có thể gây vàng da nhân não là vàng da sớm ở trẻ sơ sinh gây nguy hiểm; thuốc có dẫn chất benzodiazepin như; diazepam, oxazepam... gây ngủ gà, chậm tăng cân; thuốc phenytoin gây ngủ gà, nôn

Thuốc carbamazepin gây ngủ gà; thuốc aspirin dùng dài ngày làm giảm tỉ lệ prothrombin, giảm dính kết tiểu cầu; thuốc phong bế dùng dài ngày gây nhịp tim chậm, giảm huyết áp, giảm đường huyết; thuốc theophylin gây trạng thái hưng phấn, làm nhịp tim nhanh, khó ngủ, rối loạn tiêu hóa...

Trên thực tế, các nhà khoa học xác định có một số loại thuốc điều trị cấm sử dụng hẳn trong thời kỳ người mẹ cho con bú vì chúng có thể gây nên những phản ứng có hại hay tai biến không tốt cho con.

Tuy vậy, khi người mẹ bị mắc một bệnh nào đó cần phải điều trị thì khi bác sĩ kê đơn thuốc hoặc nhân viên nhà thuốc, hiệu thuốc cấp bán thuốc cho người mẹ đang cho con bú cần có một phản xạ nghĩ ngay đến lượng thuốc dùng được thải qua sữa để cân nhắc.

Trước những tai biến có thể xảy ra đối với với trẻ trong thời kỳ bú mẹ, cần phải thận trọng vấn đề dùng thuốc ở người mẹ.

Trong trường hợp nếu cấm người mẹ sử dụng một loại thuốc nào đó đang khi cho con bú nhưng vì bị mắc bệnh cần phải dùng thuốc để điều trị bệnh thì cũng phải cho người mẹ dùng; thời gian này nên cho trẻ tạm ngừng bú mẹ và dùng nguồn sữa khác ở bên ngoài.

Thùy Linh

Nên đọc

Nhiễm khuẩn tiết niệu ở phụ nữ mang thai

Phụ nữ mang thai cần lưu ý khi sử dụng thuốc

4 căn bệnh đe dọa khả năng làm mẹ của người phụ nữ

Đau bụng kinh nguyệt ở chị em phụ nữ

Theo GDVN