Hiểu đúng về bệnh xơ gan
(Giúp bạn)Xơ gan là hậu quả của việc lá gan bị các tác nhân gây hại cho gan tấn công trong thời gian dài, dẫn đến tế bào gan bị hư hại, chết dần và tạo ra các mô sẹo, không phục hồi được.
Theo Vnexpress, xơ gan là giai đoạn cuối của bệnh lý viêm gan mạn tính được đặc trưng bởi sự thay thế mô gan bằng mô xơ, sẹo và sự thành lập các nốt tân sinh dẫn đến mất chức năng gan. Đây là bệnh thường gặp ở Việt Nam cũng như trên thế giới và là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở Mỹ.
Thạc sĩ, bác sĩ Võ Hồng Minh Công, Trưởng khoa Nội tiêu hóa Bệnh viện Nhân dân Gia Định cho biết, xơ gan do rượu chiếm hơn một nửa số ca tử vong. Rượu và virus viêm gan là nguyên nhân phổ biến gây xơ gan. Khoảng 30% bệnh nhân xơ gan có biến chứng chảy máu do giãn tĩnh mạch thực quản.
Xơ gan có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm, như: nhiễm trùng ổ bụng, xuất huyết tiêu hóa do vỡ giãn tĩnh mạch thực quản, bệnh não do gan, ung thư gan.
(Ảnh minh họa)
Nguyên nhân
- Viêm gan siêu vi B mạn, viêm gan siêu vi C mạn không được phát hiện và theo dõi điều trị thích hợp.
- Lạm dụng rượu bia.
- Gan nhiễm mỡ.
- Dùng các thuốc gây độc cho gan kéo dài như kháng sinh, thuốc giảm đau…
- Các nguyên nhân ít gặp hơn: viêm gan tự miễn, thường gặp ở nữ, do cơ thể tự tiết một loại kháng thể tấn công lá gan; ứ đọng chất sắt trong cơ thể; tắc nghẽn đường mật lâu dài.
Triệu chứng bệnh
Giai đoạn đầu khi gan bị tấn công âm thầm, bệnh nhân thường không có triệu chứng gì ngoài vài biểu hiện như ăn không ngon, đầy bụng khó tiêu, mệt mỏi, sụt cân, thậm chí có người giảm ham muốn sinh hoạt tình dục.
Giai đoạn sau, khi bắt đầu suy gan, bệnh nhân có thể có các triệu chứng như ngứa, da xấu đi, sậm màu, xuất hiện nhiều nốt dãn mạch màu đỏ trên da ngực, lưng, cổ, mặt, cánh tay (nốt sao mạch); lòng bàn tay đỏ rực lên (bàn tay son), tiểu sậm màu hơn, dễ bị chảy máu răng, máu mũi, da dễ bị bầm hơn khi va chạm, mắt và da bắt đầu vàng nếu quan sát kỹ.
Khi suy gan đã quá nặng, không còn khả năng bù trừ nữa, sẽ xuất hiện vàng da, vàng mắt, chân sưng phù, bụng to dần và tích nước trong ổ bụng (tràn dịch màng bụng).
Biến chứng thường gặp
Dãn to các tĩnh mạch ở thực quản: có thể vỡ gây xuất huyết tiêu hóa với biểu hiện ói máu hoặc tiêu phân đen mà không hề có dấu hiệu gì trước. Do đó, bệnh nhân xơ gan cần được nội soi dạ dày dù không hề bị đau dạ dày để kiểm tra có các búi dãn này hay không nhằm điều trị phòng ngừa.
Bệnh não do suy gan: do gan suy không hóa giải được các độc chất trong cơ thể, gây tình trạng không tỉnh táo, ngủ gà ngủ gật, lơ mơ mất ý thức, tay chân run rẩy. Vì vậy, bệnh nhân xơ gan không nên tự ý uống các loại thuốc ngủ cũng như không ăn quá nhiều thịt (chất đạm động vật) để tránh ứ đọng chất độc trong cơ thể, tránh biến chứng này.
Xơ gan lâu ngày có thể xuất hiện các khối u trên nền gan xơ gọi là xơ gan có biến chứng ung thư hóa.
Nhiễm trùng dịch tích tụ trong ổ bụng gây căng chướng bụng, đau bụng nhiều hoặc sốt.
Bệnh nhân xơ gan nên làm gì?
BS CKII Trần Ngọc Lưu Phương, Trưởng đơn vị Tiêu hóa can thiệp - BV Nguyễn Tri Phương chia sẻ trên Phụ nữ Online cho biết, không nên quá lo lắng và căng thẳng vì việc tuân thủ điều trị tốt sẽ giúp bệnh ngừng tiến triển và hạn chế biến chứng. Không nên dùng các thuốc gây hại cho gan (thuốc kháng sinh, thuốc giảm đau paracetamol). Đặc biệt, phải tuyệt đối tránh xa các loại bia rượu.
Nên tuân thủ đúng thuốc mà bác sĩ kê toa điều trị. Có thể dùng các thảo dược có tính chất bảo vệ gan như cây nhân trần, cây ac-ti-sô.
Chế độ dinh dưỡng cho bệnh nhân xơ gan
Chia năm-sáu bữa/ngày, nên có bữa phụ lúc 9-10 giờ tối để tránh hạ đường huyết ban đêm. Ăn nhạt, tránh các loại thức ăn có nhiều muối để tránh bị tách muối, nước trong cơ thể gây phù và bụng to.
Không cần hạn chế nước, trừ khi bụng quá to thì uống dưới 1 lít/ngày.
Hạn chế ăn đạm có hại (đạm từ thịt động vật), tăng cường ăn đạm có lợi (tên khoa học là BCAA) có nhiều trong đạm thực vật như đậu nành, đậu Hà Lan, đậu đen, đậu đỏ.
Không nên quá hạn chế chất béo, không nên kiêng trứng (trừ khi có ứ mật vàng da nhiều, khó tiêu). Ăn ngọt vừa phải. Ăn đủ vi dưỡng chất dinh dưỡng.
Tham khảo thuốc: Vitamin B12 Liệu pháp điều trị vitamin, làm liền sẹo; dùng trong: viêm giác mạc, giúp liền sẹo sau ghép giác mạc, tổn thương & bỏng giác mạc, loét giác mạc do chấn thương. |
Tú Liên
Theo GDVN