Rối loạn khi đến thì mãn kinh
(Giúp bạn)Chị em ở độ tuổi tiền mãn kinh do suy giảm hệ thần kinh - nội tiết dẫn đến các rối loạn tâm sinh lý nên thường căng thẳng, rối loạn kinh nguyệt, loãng xương.
Mãn kinh là gì?
Mãn kinh là giai đoạn chuyển tiếp lần thứ hai trong đời sống sinh dục của người phụ nữ (lần thứ nhất xảy ra ở tuổi dậy thì). Mãn kinh xảy ra do sự suy giảm chức năng dần dẫn đến ngừng hoạt động và ngừng tiết các nội tiết tố nữ của buồng trứng, biểu hiện bằng việc ngừng hành kinh mỗi tháng, và chấm dứt khả năng sinh sản của người phụ nữ.
Tuổi nào tiền mãn kinh
Theo Vnexpress, đây là khoảng thời gian bắt đầu có những triệu chứng mãn kinh, mặc dù chị em có thể còn rụng trứng. Nồng độ các nội tiết tố trồi sụt không ổn định, có thể có những cơn bốc hỏa và biến đổi chu kỳ kinh nguyệt, như ra máu kinh bất thường, nhiều hoặc ít hơn bình thường. Những rối loạn ở giai đoạn này còn được gọi là rối loạn tiền mãn kinh. Đây là quá trình sinh lý bình thường dẫn đến mãn kinh.
Giai đoạn tiền mãn kinh kéo dài 2-5 năm trước khi kinh nguyệt dừng hẳn, đặc trưng bởi sự gia tăng bất thường trong các chu kỳ kinh cũng như rối loạn vận mạch.
Tuổi mãn kinh trung bình ở khoảng 48-52. Thời điểm mãn kinh chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố như di truyền (mẹ mãn kinh sớm thì con gái cũng mãn kinh sớm), chủng tộc, điều kiện kinh tế xã hội, thói quen ăn uống, sang chấn tâm lý. Tuổi mãn kinh trung bình của người phụ nữ châu Á là 47-49, của phụ nữ Việt Nam là 48,2.
Những rối loạn trước và sau mãn kinh
- Rối loạn kinh nguyệt là biểu hiện chủ yếu nhất trong thời kỳ tiền mãn kinh với các biểu hiện như vòng kinh dài, ngắn và ra huyết bất thường.
- Giảm ham muốn tình dục, âm đạo khô do các tuyến sinh dục giảm tiết dịch, mụn trứng cá, tóc rụng, mệt mỏi kéo dài, da khô, nhám, nhăn nheo do mất dần lớp mỡ dưới da, tuyến vú trở nên mềm nhão, giọng nói bị ồ... âm đạo khô teo gây đau khi giao hợp.
Nhiễm trùng tiết niệu và són tiểu do niêm mạc đường tiết niệu cũng bị khô teo. Một số người đi tiểu nhiều lần, tiểu khó vì niệu đạo bị xơ cứng.
- Cơn bốc hỏa thỉnh thoảng xảy ra, do rối loạn vận mạch làm nóng bừng ở ngực, lưng, cổ, đỏ mặt, đổ mồ hôi, nhiều nhất là về đêm, gây khó chịu, mất ngủ. Có thể kèm cảm giác nặng chân, chuột rút...
- Tâm sinh lý thay đổi đa dạng, có người tính tình trở nên trầm mặc, lo âu, băn khoăn, chán nản hay thất vọng, thường không vừa lòng với môi trường xung quanh. Người ta nhận thấy có đến 46% phụ nữ bị mất ngủ, mệt nhọc trong thời kỳ mãn kinh, vận động chậm chạp, mất hứng thú trong quan hệ vợ chồng. Trạng thái dễ kích động, cáu gắt, hay gây gổ.
Các triệu chứng này kéo dài độ vài năm rồi tự hết, do cơ thể đã quen dần với tình trạng thiếu hụt Estrogen. Tuy nhiên, cũng có người thấy những triệu chứng này nặng hơn khi đã chuyển sang giai đoạn mãn kinh thật sự. Thời kì sau mãn kinh, có thể có nhiều thay đổi nhưng lại diễn tiến trầm lặng, kéo dài nhiều năm trước khi có những rối loạn rõ ràng.
- Niêm mạc sinh dục dần dần teo mỏng, làm âm hộ, âm đạo khô, ngứa, rát, giao hợp đau, dễ bị xây xước và nhiễm trùng.
- Sa sinh dục do cơ, dây chằng vùng chậu bị nhão hơn. Âm đạo, tử cung tụt xuống thấp và có thể lộ ra ngoài.
- Tiết niệu có hiện tượng tiểu nhiều lần, đôi khi không tự chủ được (tiểu són), tiểu buốt dù nước tiểu vẫn trong, và không có dấu hiệu nhiễm trùng.
- Da kém mềm mại, khô nhăn, có đốm đồi mồi, tóc khô, rụng, dễ gãy...
- Tăng trọng, do mỡ tích tụ nhiều ở vùng bụng và đùi
- Thiếu nội tiết tố khiến xương mất dần canxi và chất khoáng, dẫn đến loãng xương, xương giòn, dễ gãy.
Tuy nhiên, phụ nữ mãn kinh ít có cảm giác về loãng xương cho đến khi bị gãy xương tự nhiên (không có va chạm, chấn thương), thường gặp nhất là gãy đầu dưới xương cẳng tay, gãy cổ xương đùi. Ngoài ra, còn có thể bị vẹo cột sống, đau vùng thắt lưng, đau thần kinh tọa…
Nếu cuộc sống kéo dài đến 80 tuổi thì ít nhất đã có 50% khối lượng xương bị mất đi. Thời gian sau mãn kinh càng kéo dài hay buồng trứng bị cắt bỏ quá sớm không được trị liệu gì thì chất xương càng bị mất nhiều.
- Thành mạch máu xơ cứng, gây thiếu máu ở một số cơ quan bộ phận chủ yếu là nguy cơ bệnh mạch vành hay nhồi máu cơ tim.
- Ung thư sinh dục, thiếu nội tiết tố buồng trứng là yếu tố khơi dậy một vài ung thư sẵn có nơi bộ phận sinh dục.
Tiến Khê
Theo GDVN